Oanh Nguyen Thi
- Tôi ít khi đặt tựa cho các bài viết trên FB của mình, vì quan niệm đó
chỉ là những status ghi lại những cảm xúc và suy nghĩ nhất thời chứ
không phải là những bài báo. Nhưng lúc này thì thật sự thấy cần đặt một
cái tên cho stt này để gọi đúng nỗi đau và nỗi nhục của người Việt chúng
ta!
Sau gần chục ngày rong ruổi ở Ý, gia đình tôi quyết định dành lại ngày
cuối cùng để đến Expo 2015 tại Milan, thay vì đi thăm Venice như kế
hoạch đã định. Ý tưởng này xuất phát từ khi cả nhà nhìn thấy lá cờ đỏ
sao vàng của VN chen vai cùng cờ của các quốc gia khác trên khắp các
đường phố của Milan và các poster quảng bá cho Expo 2015. Expo Milan
2015 có chủ đề "Feeding the Planet - Energy for Life", quy tụ 145 quốc
gia tham dự (chưa kể 17 tổ chức và khoảng 25 tập đoàn toàn cầu). Diễn ra
từ 1/5 đến 31/10/2015, Expo Milan dự kiến sẽ đón khoảng 20 triệu lượt
khách thăm viếng. Kể từ Expo Thượng Hải 2010, sau 5 năm hội chợ kinh tế
toàn cầu quan trọng này mới trở lại. Đây là cơ hội lớn cho việc quảng bá
ẩm thực, du lịch và giới thiệu hình ảnh quốc gia ra thế giới, vì thế,
các nước đều chuẩn bị chăm chút rất kỹ cho việc tham gia. Chúng tôi tự
cho mình may mắn khi đến Milan vào đúng dịp này và vừa đặt chân đến Hội
chợ là tìm bằng được ngôi nhà Việt Nam để thăm trước tiên! Nhưng ngay
khi vừa tìm được "một góc quê hương" ở đây, lập tức chúng tôi đã phải
hối tiếc về sự háo hức, hăm hở của mình! Hơn cả thế, đó còn là cảm giác
vô cùng thất vọng và xấu hổ cho đất nước! Khu vực của VN giống như một
gian hàng xén trong chợ! Không có được một lá cờ cắm tại đây (ngoài lá
cờ treo dọc của Ban tổ chức phía trước để giới thiệu khu vực của từng
quốc gia theo quy định chung). Cũng không có được một tấm bảng nào để
giới thiệu các thông tin tổng quan về đất nước. Tầng trệt trưng bày lèo
tèo một vài sản phẩm được giới thiệu là gốm Bát Tràng và sơn mài của Từ
Sơn (Bắc Ninh). Một số bình, lọ giả cổ, tượng nghê... với vài thông tin
giới thiệu chung chung, không rõ nguồn gốc. Một sân khấu nhỏ trưng bày
vài loại nhạc cụ dân tộc. Khu vực ẩm thực phía sau bán một vài món ăn
không hề là đại diện cho ẩm thực VN và được chế biến dở chưa từng thấy!
Gia đình tôi gọi thử các món phở xào, miến xào, gỏi cuốn, bún thịt bò
xào Nam Bộ, gà chiên tẩm bột, mỗi thứ một phần mà ăn không hết bởi các
nguyên liệu đã kém phẩm chất mà hương vị thì như kiểu của các suất ăn
công nghiệp! Mà cái cách để đồ ăn chế biến sẵn vào quầy kính rồi múc cho
khách như vậy cũng đã là kiểu công nghiệp rồi! Thiếu vắng hẳn những
"đại diện ẩm thực" tinh tế và hấp dẫn của VN như: Phở, bánh cuốn, bánh
xèo, hủ tiếu, bánh canh, miến gà, chả lụa, bánh chưng, bánh giò, chè ba
miền... Các con gái tôi cứ xuýt xoa tiếc, nói chỉ cần một cái xe bán
bánh mì kẹp thịt kiểu VN cũng sẽ cực kỳ thu hút thực khách, vì bánh mì
kẹp thịt của VN vốn đã nổi tiếng về hương vị rất riêng và từng được bình
chọn là một trong những món ăn đường phố ngon nhất trên bản đồ ẩm thực
quốc tế.
Đi lên tầng 1, cảm giác thất vọng và xấu hổ mới rõ nét ê chề! Ngoài vài
chiếc ti vi nhỏ xíu tua đi tua lại những đoạn phim quay sẵn về các thắng
cảnh ở đất nước VN mà chẳng ai buồn xem, toàn bộ khu vực này tập trung
bày bán đủ các loại hàng hoá tạp nham như quần áo, thiệp xếp tay, hũ, lọ
sơn mài, nón lá, túi xách... Độ phong phú, tinh xảo của các mặt hàng
thủ công mỹ nghệ hay quần áo ở đây còn thua xa những sản phẩm ở một sạp
hàng bình thường của bà con tiểu thương tại chợ Bến Thành! Đáng ngạc
nhiên là một vài bộ trang phục nam, nữ trưng bày trên các mannequin lại
toàn là kiểu áo Tàu! Có một bộ trang phục áo dài duy nhất thì cũng không
phải là tà áo dài truyền thống của VN mà là kiểu áo dài cách tân với
nút Tàu theo kiểu xường xám. Tôi hỏi một vài nhân viên phục vụ tại quầy
ẩm thực cũng như tại khu bán hàng rằng các em đuợc Bộ Thương mại hay
Tổng cục Du lịch cử đi, nhưng tất cả đều cho biết rằng các em đến từ các
công ty tư nhân! Chưa tin ở tai mình, tôi hỏi đi hỏi lại, các em đều
trả lời rằng "công ty của chúng cháu tổ chức gian hàng này". Cậu thanh
niên đứng bán nón lá còn tỏ vẻ bực bội, chắc vì thấy tôi hỏi nhiều nên
khẽ gắt: "Ở đây là mấy công ty tư nhân cùng làm nhưng ai biết của người
nấy, không liên quan gì đến nhau đâu mà cô hỏi!".
Ôi, ở một hội chợ kinh tế quốc tế đầy tiềm năng thế này mà đất nước ta
lại xuất hiện một cách cẩu thả, sơ sài và rẻ tiền như vậy sao? Tôi cùng
cả gia đình thực sự phẫn nộ trong buổi chiều hôm nay ở Milan. Ai và vì
sao lại cho phép "bán đứng" việc tham gia Expo Milan 2015 cho các công
ty tư nhân tổ chức như thế này? Càng đi tiếp tham quan gian trưng bày
của các quốc gia khác, càng cảm thấy nhục nhã với sự xuất hiện của đất
nước mình ở đây. Do tập trung để quảng bá và giới thiệu hình ảnh của đất
nước mình nên chẳng có quốc gia nào lại lo đi bán đồ như ở gian hàng
VN. Thứ phổ biến nhất họ bán là đồ ăn để giới thiệu đặc trưng ẩm thực
của đất nước mình. Một số nước như Pháp thì cũng bán đồ lưu niệm, nhưng
là những mặt hàng áo, mũ, huy hiệu... có in logo và khẩu hiệu của Expo
Milan 2015, chủ yếu để khách làm kỷ niệm. Nói chung, gian hàng của tất
cả các nước đều được chăm chút rất chu đáo để thể hiện bộ mặt quốc gia,
vì thế, tôi chắc chắn rằng không một đất nước nào trong số 145 nước tham
dự sự kiện Expo mà lại giao phó cho tư nhân làm như kiểu VN. Đáng nói
là không chỉ các nước lớn (như Mỹ, Nga, Anh, Pháp, Đức, Nhật...), hoặc
giàu có (như các quốc gia Trung Đông: Quata, Oman, Các tiểu vương quốc Ả
Rập thống nhất...) có khu trưng bày hoành tráng, lộng lẫy mà ngay cả
những nước "bằng hoặc dưới level" với Việt Nam trong khu vực ASEAN như
Lào, Myanmar, Campuchia, Indonesia, Thái Lan... cũng thể hiện cực kỳ
trang trọng và kiêu hãnh về bản sắc văn hoá cũng như các thế mạnh riêng
của đất nước mình thông qua các gian trưng bày của họ. Càng đi xem, càng
choáng ngợp với sự phô trương muôn vẻ về văn hoá, đất nước và con người
của các quốc gia trong Expo 2015, và lại càng thấy đau cho Việt Nam của
tôi! Không biết ngân sách hàng năm cho xúc tiến thương mại, quảng bá du
lịch đã được đổ vào đâu và sử dụng như thế nào mà để rồi chúng ta không
thể làm nổi một gian trưng bày cho nó ra "thể diện quốc gia" ở một sự
kiện kinh tế toàn cầu thế này? Hay là mình không đủ tiền đầu tư nên phải
khoán cho tư nhân làm? Thật khó tin và không thể chấp nhận được điều
này khi mà vẫn đang có những dự án hàng trăm, hàng nghìn tỷ đổ ra chỉ để
xây các tượng đài!
Khi đến gian trưng bày của Mỹ, vừa bước vào cửa chính đã thấy đập ngay
vào mắt hình ảnh Tổng thống Obama trên màn hình lớn đang giơ tay chào
mọi người và giới thiệu về nước Mỹ, thấy phục họ quá! Một nước lớn và
giàu có như thế mà Chính phủ của họ vẫn phải đưa đích thân Tổng thống ra
để quảng bá về đất nước họ như vậy, trong khi đó nước mình thì...
Chưa hết, các con gái tôi còn kể lại. Do trong Expo có bán các cuốn hộ
chiếu (passport) để khách thăm viếng mua và khi đến "thăm" nước nào thì
xin đóng dấu vào đó để làm kỷ niệm. Thấy các con thích thú, tôi cũng mua
cho các cháu hai cuốn để đi xin dấu các nước. Sau một hồi quay về, các
con khoe đã xin được 38 con dấu, nhưng phàn nàn là đến VN thì cô tiếp
tân ngồi ở đó lạnh lùng nói với các con là tự cầm dấu đóng đi, trong khi
đến nước nào các con cũng được nhân viên của họ vồn vã chào hỏi, đóng
dấu và còn cám ơn nữa! Trước đó ít phút, chính mắt tôi cũng đã nhìn thấy
cô nhân viên này (mặc áo dài nhưng lại khoác một chiếc áo khoác to sụ
bên ngoài giữa mùa hè, không hiểu vì sao???) ngồi ở quầy tiếp tân nhưng
cứ dí mắt vào máy laptop, chả bận tâm gì đến xung quanh. Vài vị khách
cầm passport ghé lại, thấy con dấu nằm chỏng chơ sẵn trên mặt quầy, đành
tự lấy đóng vào cuốn hộ chiếu của mình luôn rồi đi ra!
Một ngày, không thể đủ để đi thăm hết 145 quốc gia trong cái khu triển
lãm rộng tới 200 ha này của Milan. Nhưng chỉ bấy nhiêu đó cũng đã quá đủ
cho chúng tôi thấy được thật nhiều sự khác biệt giữa nước mình với nước
người, để hiểu rằng tại sao chúng ta không thể phát triển được!
Càng nghĩ, càng thấy đau. Và tức. Và nhục!
Ngày cuối cùng ở Ý hoá ra lại làm cho cả nhà cảm thấy thật nặng nề và
buồn bã! Biết vậy tới thăm Venice còn hơn! Tự nhiên hăm hở đi cái Expo
Milan 2015 làm chi để rồi bây giờ về ôm một cục tức mà đầu thì đau như
bị ai vừa cầm búa nện vào:-(((
P/s: Tối về, bực mình vào google tìm xem báo chí ở nhà sao không thấy
lên tiếng gì vụ này? Hoá ra trước đây cũng đã có một vài báo đưa tin về
việc VN tham gia Expo Milan 2015, nhưng chỉ toàn khen kiến trúc của cái
nhà VN này rất đẹp, rất ấn tượng với thế giới! (đọc mà thật sự suýt buột
miệng dùng tiếng... Đan Mạch). Chỉ riêng có Thanh Niên online ngày
6/6/2015 có bài viết với tựa đề khá dài: "Ngôi nhà VN tại Expo 2015
"chẳng có gì để xem": Đề án một đằng, làm một nẻo", cùng bức ảnh minh
họa được chú thích là do Việt kiều ở Milan gửi về. Trong bài viết này,
có ông Phó Giám đốc Trung tâm Hội chợ triển lãm Giảng Võ gì đó lý giải
rằng với thời gian kéo dài tới 6 tháng như vậy và cả hàng nghìn lượt
khách mỗi ngày như thế thì ý định mua hạt sen sang để đãi khách dùng với
trà sẽ không thể thực hiện được vì số tiền mua hạt sen sẽ rất lớn!
Ngoài ra, cũng vì kéo dài lâu như thế nên cũng không thể in catalogue
phát cho khách để xúc tiến du lịch vì sẽ rất tốn kém! (Lại không thể
không buột miệng chửi thề thêm một lần nữa - xin lỗi các bạn!).
Biết thêm: Việc tham dự Expo Milan 2015 đã được Chính phủ giao Bộ Văn
hoá-Thể thao và Du lịch cùng Trung tâm Hội chợ triển lãm VN thực hiện.
Chỉ riêng kinh phí mang cái "nhà VN" sang đã mất 57 tỷ đồng!
Và nó như thế này đây...
Mặt
tiền của ngôi nhà Việt Nam với kiến trúc kiểu nhà tre đã quen thuộc của
KTS Võ Trọng Nghĩa, hoàn toàn không phải là độc đáo đến độ "thế giới
phải ấn tượng" như một vài báo trong nước đưa tin!
Quầy
thức ăn biểu tượng cho ẩm thực quốc gia mà trông không khác gì cái
quầy bán cơm bình dân và tất nhiên thua xa cách bày biện kiểu buffet
gánh mà Saigon Tourist đã thực hiện để giới thiệu về ẩm thực VN ở Sài
Gòn trong thời gian qua.
Trái cây VN lèo tèo chỉ có thế này đây!
Trong tủ mát này chỉ có bia Sài Gòn của VN, còn lại toàn bộ là các nhãn hiệu nước uống đóng chai của... Ý!
Trang phục nam, nữ của Việt Nam đây!
Và đây có phải là tà áo dài duyên dáng của Việt Nam???
Con vật này xuất xứ từ đâu? Ý nghĩa là gì? Không ai biết vì không một lời giải thích đi kèm. Chỉ trưng bày chơi vậy thôi!
Tượng
này chỉ được chú thích là đầu phượng hoàng. Xuất xứ từ đâu và đại diện
văn hóa vùng, miền nào cũng không được đề cập ! Sự cẩu thả (hoặc dốt
nát) thể hiện rất rõ trong cách trưng bày các vật phẩm kiểu này.
Có thể tưởng tượng được cách trưng bày giới thiệu về VN thế này ở một sự kiện kinh tế toàn cầu không?
Không khác gì một gian hàng xén ở tỉnh lẻ!
Thực đơn đại diện tinh tuý của ẩm thực VN đây!
Chỉ có nón lá chắc là bán lời nhất, những 10 euro/cái, tha hồ mà chém!
Quần áo này chắc mang từ Tàu cộng sang để bán?
Đây
là thông tin giới thiệu tóm tắt về đất nước ở gian trưng bày của
Ireland. Tất cả các quốc gia có gian trung bày tại Expo đều có các bảng
thông tin thế này và cờ nước tung bay kiêu hãnh tại khu vực của mình,
trừ Việt Nam!
Mặt tiền khu trưng bày của Indonesia.
Bên
trong gian trưng bày của Indonesia thật hoành tráng với màn hình lớn
bao vòng tròn hết toàn bộ phòng chính để giới thiệu các hình ảnh về
đất nước, con người và văn hoá Indonesia.
Khu trưng bày sản phẩm nông nghiệp của Indonesia.
Một
bản đồ giới thiệu vùng biển của Indonesia. Những ai chưa biết VN mà đến
khu của VN thì sẽ nghĩ VN không có biển vì không có bất cứ thông tin
nào kiểu như thế này !
Indonesia
tự hào cũng có rối nước và cách họ giới thiệu nghệ thuật rối của họ
thế này đây ! Trước cửa nhà Việt Nam cũng có đặt mấy con rối nước nhưng
không ai biết đó là gì vì không có bất cứ dòng giới thiệu nào!
Khu trưng bày có kiến trúc độc đáo của Malaysia
Ở
trên tầng một của nhà VN có treo mấy cái TV thế này đây ! So với các
màn hình hoành tráng ở khu trưng bày của các quốc gia khác cùng trong
khu vực như Indonesia thì những cái TV treo tường này trông thật thảm
hại!
Cũng là thúng, mủng, nong, nia... nhưng Brunei có cách bài trí cực kỳ ấn tượng và sang trọng.
*
Phẫn nộ thêm một lần nữa và chán ngán toàn tập!
Đó là những từ diễn đạt tâm trạng của tôi khi đọc bài trên TT và trả lời phỏng vấn của ông Trần Văn Tân (nguyên Tổng Giám đốc VEFAC) trên TN sáng nay liên quan đến vụ nhà VN tại Expo Milan 2015.
Trong mấy ngày qua, tôi bất đắc dĩ trở thành người được quan tâm đặc
biệt trên mạng vì cái stt về ngôi nhà VN ở Expo Milan 2015. Điều này nằm
ngoài mong muốn của tôi vì tôi thực sự chỉ muốn chuyển tải những thông
tin này đến những người có trách nhiệm để khắc phục ngay hình ảnh của VN
và chấm dứt cách làm việc vô cảm, vô trách nhiệm với đất nước như thế
này trong tất cả các sự kiện có mục tiêu quảng bá hình ảnh VN ra thế
giới. Cũng chính vì thế tôi đã đồng ý cung cấp các thông tin cũng như
hình ảnh có được để các kênh truyền thông lên tiếng một cách chính thức.
Nhưng những phản hồi của ông Nguyễn Trùng Khánh, Cục trưởng Cục hợp tác
quốc tế (Bộ VH-TT & DL) cùng với ông Trần Văn Tân đã làm tôi thật
sự thất vọng và cảm thấy mình bị xúc phạm! Tuy nhiên, tôi không có ý
kiến tranh luận gì với các vị đó vì họ không phải là đối tượng đối thoại
trực tiếp với tôi ở đây. Chỉ xin được đặt ra một số yêu cầu và câu hỏi
với các nhà báo đã quan tâm chia sẻ cái stt này của tôi:
- Đề nghị Quý báo hỏi ông Khánh rằng ông căn cứ vào đâu để nói là những
bức ảnh tôi chụp nhà VN trong stt của tôi là ảnh chụp cũ từ rất lâu rồi,
thậm chí từ hồi mới khai mạc Expo?
- Ông Khánh cũng căn cứ vào đâu để cho rằng tôi "thiếu thiện chí và phản
ảnh không đúng thực tế"? Ông nói rằng lãnh đạo Đảng và Nhà nước đã qua
thăm và đánh giá rất tốt, vậy đó là những đánh giá nào, của ai?
- Tại sao một sự kiện quan trọng đồng thời là cơ hội lớn để quảng bá
hình ảnh quốc gia với thế giới như vậy lại được giao cho Ru Nam và sau
đó là "một công ty ẩm thực có uy tín ở nước ngoài và quen tổ chức hội
chợ" thực hiện? Tại sao không tổ chức đấu thầu công khai để chọn được
đơn vị đủ năng lực thực hiện (nếu đó là chủ trương của Nhà nước)? Tôi
cũng đề nghị Quý báo có điều kiện tìm hiểu xem các nước khác cùng tham
gia Expo có giao cho một đơn vị tư nhân tổ chức như kiểu VN mình không
hay là họ đều xem việc tham gia Expo là chương trình quốc gia và do
Chính phủ đích thân thực hiện từ việc sử dụng ngân sách Nhà nước có hiệu
quả cho sự kiện này?
- Tôi cũng nhờ Quý báo hỏi ông Tân rằng: Ông hiểu thế nào về việc tham
dự Expo? Tôi thật sự kinh ngạc về tư duy của ông Tân khi ông trả lời Quý
báo về việc bán các sản phẩm hàng hóa tại Expo. Ông Tân có biết EXPO
nghĩa là "triển lãm", chứ không phải là FAIR "hội chợ"? Và ngay cả cách
dùng từ của Ban Tổ chức cũng thể hiện rất rõ mục tiêu khi gọi gian trưng
bày của các nước là Pavilion (nhà rạp, lều lớn) chứ không phải là Shop
(cửa hàng). Người ta quan niệm đến Expo là cơ hội để tranh thủ QUẢNG BÁ
cho QUỐC GIA còn ông Tân thì cho rằng đây là cơ hội để cho TƯ NHÂN vào
BÁN HÀNG nên phân bua rằng không thể mang hàng độc, hàng đẹp của VN đi
mà chỉ mang hàng rẻ tiền cho dễ bán! Tư duy như vậy thì đúng là bây giờ
tôi hoàn toàn không ngạc nhiên gì về GIAN HÀNG của VN tại Expo nữa!
Trong bài viết của mình ở stt trước, tôi cũng đã nói rõ rằng tôi không
hề thấy các nước khác bày hàng để bán theo kiểu VN tại các gian trưng
bày của họ, ngoại trừ ẩm thực quốc gia và những vật phẩm lưu niệm Expo.
- Ông Tân cũng căn cứ vào đâu để nói rằng các nước khác tranh giành
khách của nhà VN tại Expo? Tôi thật sự vô cùng hổ thẹn về phát ngôn này
và cầu mong báo TN đừng để phát tán câu nói đó bằng tiếng Anh cho các
bạn nước ngoài biết! Xin đừng làm nhục quốc thể thêm một lần nữa! Nên
nhớ rằng đây là một "World Expo" hoặc "Universal Exposition" (Cuộc triển
lãm có tính toàn cầu) với sự tham dự của gần 200 quốc gia và các tổ
chức quốc tế, đã có uy tín và được tổ chức từ thế kỷ trước chứ không
phải là một cái hội chợ thương mại ở VN mà lại có chuyện "giành khách" ở
đây! Cũng nên biết rằng trong lịch sử World Expo, chưa có năm nào thu
được lợi nhuận, thậm chí có kỳ Expo còn bị lỗ! Những thông tin này, nếu
ai chưa biết có thể tìm thấy trên Google rất dễ dàng!
- Tôi cũng đề nghị Quý báo yêu cầu ông Tân công bố rõ ràng tờ báo nước
ngoài nào đã xếp hạng khu nhà của VN đứng thứ 4/200 cái Pavilion tại
Expo Milan 2015 để rộng đường dư luận cho bạn đọc tìm hiểu.
- Tôi cũng xin Quý báo hỏi dùm ông Tân rằng với gần 200 cái Pavilion ở
Expo, Ban Tổ chức nào lại cho phép mỗi quốc gia tự làm toilet trong khu
vực của mình? Theo ông Tân, nhà VN có tới 7 cái toilet. Tôi đã đến đó,
ăn uống ở đó và được hướng dẫn đi toilet CÔNG CỘNG cách khu nhà VN
khoảng vài chục mét. Chắc là ông Tân kể tới khu vực này?
Cũng xin được cung cấp thêm cho Quý báo và các bạn FB của tôi ảnh chụp
lại bản đồ chính thức của Expo Milan 2015 mà tôi vẫn đang giữ ở đây,
trong đó có đăng tải tất cả các Pavilion của các quốc gia tham dự chứ
không phải chỉ có nhà VN là một trong hai cái được chọn để trên bản đồ
của Expo như lời nói của ông Tân.
Tôi là người đang làm giáo dục và một trong những chương trình quan
trọng nhất mà trường chúng tôi luôn tập trung đó là giáo dục tính cách
cho học sinh. Sự trung thực là một trong những nội dung tính cách quan
trọng được chúng tôi giáo dục cho tất cả các em học sinh từ lứa tuổi Mầm
non tới lớp 12. Sẽ thật hổ thẹn và không thể có tư cách nói chuyện giáo
dục các em nếu chính bản thân người lớn chúng ta quen thói dối trá và
tráo trở. Tôi đã luôn tự dặn lòng điều này với chính bản thân mình và
ngay cả trong việc giáo dục các con của tôi chứ không phải chỉ với các
em học sinh ở trường!
Cuối cùng, nếu có điều gì được phép nhắn gửi tới những người như ông
Khánh và ông Tân, tôi xin được nói rằng: Đã có câu ngạn ngữ: "Gieo hành
động gặt thói quen. Gieo thói quen gặt tính cách. Gieo tính cách gặt số
phận". Các ông có thể đã rất quen với thói dối trá nhưng đừng để cả dân
tộc này, đất nước này phải gặt hái một số phận bất hạnh từ tính cách đó
của các ông!
0 comments:
Post a Comment