“Dân quyền đứng trên quyền của nhà nước,” Václav Havel

Cựu Tổng thống Václav Havel, 75 tuổi, đã chết tại nhà ông ở phia bắc CH Czech vào sáng Chủ Nhật, 18/12/2011.

Là người viết kịch bất đồng chính kiến với Đàng Cộng sản Tiệp Khắc và đã đứng đầu, đưa Czecho-Slovakia vào thế giới dân chủ và nền kinh tế thị trường cũng như việc tách đôi Czecho-Slovakia thành hai nước sau cuộc “Cách mạng Nhung”. Havel là Tổng thống dân cử đâu tiên trong cuộc đầu phiếu dân chủ của quốc gia này.

Václav Havel là một nhân vật có ảnh hưởng trên thế giới ngay cả khi không còn tại chức Tổng thống. Havel và Châu Âu mới (chữ của Donald Rumsfeld gọi khối Đông Âu cũ) đã phản đối việc Mỹ xua quân xâm lăng Iraq năm 2003 mà TT Obama vừa hoàn tất việc rút quân về cùng ngày cựu TT Havel qua đời.

Tưởng nhớ Václav Havel Nguồn: Sean Gallup/Getty Images

Ông Havel cũng đưa Czecho-Slovakia vào NATO năm 1999 và rời chức vụ TT 10 năm sau khi nước này tách đôi năm 2003; vài tháng sau đó, CH Czech gia nhập khối Liên hiệp Châu Âu, EU.

Ngoại hình nhỏ thó, tóc không chải, dáng vóc một người yêu sách vở, Havel đã trở thành biểu tượng của sức mạnh quần chúng, ôn hoà đưa cuộc cách mạng lật đổ chế độ độc tài đến thành công. Luậ văn “Sức mạnh của người không quyền lực” của Václav Havel viết năm 1978 đã thay đổi và tiếp tục thay đổi thế giới ngày một tốt đẹp hơn.

Theo tạp chí Current Biography, Havel xem ông là một người cả thẹn, không biết gì về chính trị. Tạp chí này cho biết Václav Havel chưa khi nào cố ý trở thành người bất đồng chính kiến nói gì đến mộng làm chính khách.

“Tình yêu và Sự thật phải chiến thắng hận thù và gian dối” là câu nói của Havel đã trở thành khẩu hiệu của Cách mạng Nhung. Nhiều lần được đề nghị nhận giải Nobel Hoà Bình, Havel đã nhận giải Olof Palme, một danh dự cao quý của Thuỵ Điển và ông cũng được TT George W. Bush gọi là “một trong những anh hùng lớn của tự do” khi nhận giải cao quý nhất của Hoa Kỳ, Presidential Medal of Freedom, dành cho người dân sự.

“Dân quyền đứng trên quyền của nhà nước,” Havel tuyên bố trong diễn văn trước Quốc hội Canada năm 1999. “Tự do của con người có giá trị cao quý hơn chủ quyền của nhà nước”.

Vài hàng về Václav Havel

- Ông Sinh năm 1936 trong một gia đình giàu có ở Tiệp Khắc .
- Chính quyền cộng sản không cho học quá tiểu học, ông phải đi học tiếp ban đêm.
- Bị cấm viết và soạn kịch sau Mùa xuân Prague năm 1968. Viết luận văn “The Power of the Powerless” năm 1977.
- Năm 1977 viết luận văn “The Power of the Powerless”, và là đồng tác giả Hiến chương 77 - phong trào dân chủ.
- Liên tục bị sách nhiễu và bị tù, Václav Havel trở thành nhà bất đồng chính kiến nổi tiếng nhất của Tiệp Khắc cũ.
- Tổng thống sau cộng sản đầu tiên của Tiệp Khắc vào tháng 12 năm 1989.
- Rời nhiệm sở vào năm 2003 và tiếp tục sáng tác, công bố một vở kịch mới trong năm 2008 và đạo diễn bộ phim đầu tiên vào năm 2011.

© DCVOnline