Vào những lúc cao điểm, Khu Kinh tế (KKT) Vũng Áng có đến 3.000- 4.000
lao động nước ngoài làm việc, chủ yếu là người Trung Quốc. Con số này dự
kiến sẽ còn tăng mạnh trong năm 2014 với khoảng 6.000 lao động nước
ngoài đến làm việc tại KKT Vũng Áng.
Hàng ngàn người làm việc chui
Có mặt tại cổng ra vào công trình dự án Formosa (của Đài Loan) ở KKT
Vũng Áng đầu giờ chiều 14-3, chúng tôi ghi nhận hàng chục ô tô khách chở
công nhân người Trung Quốc tạm trú tại các xã lân cận vào đây làm việc.
Tại khu nội trú bên trong khu dự án Formosa, nhiều tốp cán bộ, công
nhân người Trung Quốc cũng đang khẩn trương ra công trường.
Một công trình trong khu vực dự án Formosa có rất đông lao động người Trung Quốc làm việc
Bên ngoài các công trường dự án Formosa, hàng ngàn lao động phổ thông
người Trung Quốc đang làm việc. Tất cả lao động này là của các công ty
Trung Quốc trúng thầu thi công những hạng mục của Tập đoàn Formosa.
Số lao động nước ngoài tập trung đông dẫn đến tình trạng rất nhiều người
làm việc chui. Số liệu báo cáo của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội
(LĐ-TB-XH) Hà Tĩnh vào tháng 1-2014 cho thấy hiện trên địa bàn tỉnh có
54 tổ chức và cơ sở sử dụng 3.250 lao động nước ngoài (3.217 người tại
KKT Vũng Áng). Trong đó, chỉ 1.340 người được cấp giấy phép lao động.
Như vậy, có đến 1.910 lao động làm việc chui, không giấy phép. Theo một
lãnh đạo Sở LĐ-TB-XH Hà Tĩnh, số lao động không phép chủ yếu là người
Trung Quốc.
Trước đó, vào tháng 9-2013, Cục Quản lý xuất nhập cảnh thuộc Bộ Công an
phối hợp với các cơ quan chức năng tỉnh Hà Tĩnh đã kiểm tra, rà soát lao
động thuộc một số nhà thầu, doanh nghiệp nước ngoài ở KKT Vũng Áng, qua
đó phát hiện hơn 570 người Trung Quốc không có giấy phép lao động.
Liên quan đến vấn đề lao động nước ngoài tại Hà Tĩnh, năm 2013, Thanh
tra Sở LĐ-TB-XH tỉnh này cũng đã xử phạt 3 nhà thầu 35 triệu đồng, đề
nghị cơ quan công an buộc xuất cảnh trước thời hạn 102 lao động Trung
Quốc làm việc không có giấy phép.
Tại các xã Kỳ Trinh, Kỳ Thịnh, Kỳ Long, Kỳ Liên, Kỳ Phương… của huyện Kỳ
Anh, rất nhiều lao động người Trung Quốc đăng ký tạm trú, có xã trên
1.000 người (tháng 1-2014, ở xã Kỳ Liên là 1.130 người). Có mặt tại các
xã này, đến đâu chúng tôi cũng bắt gặp những tốp 5-7 người Trung Quốc
trong quán xá hay đi lại trên đường. Đã từng có những vụ trộm cắp do
người Trung Quốc gây ra hay những vụ va chạm giữa công nhân, người dân
địa phương với lao động Trung Quốc.
Vào 4-2013, tổ công tác của Đồn Biên phòng Đèo Ngang (Hà Tĩnh) đã bắt
quả tang Jiang Su (quốc tịch Trung Quốc) trộm cắp sắt thép tại công
trường Formosa. Tháng 8-2013, một nhóm lao động Trung Quốc ẩu đả với
người dân địa phương ở thôn Liên Phú, xã Kỳ Liên. Mới đây, ngày 6-3, ông
Tiết Minh Hồng (SN 1963, người Đài Loan), kế toán đang làm việc cho dự
án Formosa, đã bị đâm trọng thương tại khu nội trú...
Dọc Quốc lộ 1, đoạn từ thị trấn Kỳ Anh đến hầm Đèo Ngang, chúng tôi
chứng kiến hàng trăm bảng hiệu công ty, bảng quảng cáo viết chữ Trung
Quốc, chữ Việt lẫn lộn. Bảng hiệu chữ Trung Quốc còn xuất hiện nhan nhản
tại các tuyến đường, khu dân cư ở huyện Kỳ Anh. Anh Trần Anh Dũng, trú
tại xã Kỳ Phương, lo ngại: “Ở đây, hễ bước ra ngõ là gặp người Trung
Quốc, đi tới đâu cũng thấy chữ Tàu treo đầy đường”.
Ông Nguyễn Lộc Hằng, Trưởng Phòng Văn hóa huyện Kỳ Anh, thừa nhận:
“Nhiều công ty, nhà dân treo các biển viết chữ Trung Quốc sai quy định.
Huyện đã tổ chức kiểm tra nhưng xử lý các trường hợp sai này chưa xong
lại xuất hiện thêm các trường hợp khác”.
Quản lý sơ hở, đùn đẩy trách nhiệm
Theo Sở LĐ-TB-XH Hà Tĩnh, số lao động nước ngoài chưa được cấp giấy phép
lao động chủ yếu là người làm việc dưới 3 tháng. Sau đó, họ xuất cảnh
về nước và tiếp tục xin thị thực nhập cảnh Việt Nam để làm việc. Nhiều
trường hợp lợi dụng nhập cảnh Việt Nam dưới hình thức du lịch, sau đó
trốn ở lại làm việc.
“Nhiều đơn vị sử dụng lao động nước ngoài cố tình che giấu số người thực
tế, trong khi biên chế của đội ngũ thanh tra, cán bộ ngành LĐ-TB-XH
chưa bảo đảm thực hiện việc kiểm tra hằng quý theo quy định” - một cán
bộ Sở LĐ-TB-XH Hà Tĩnh phân trần.
Ngoài ra, nhiều lao động người Trung Quốc tại KKT Vũng Áng sống phân tán
trong các hộ gia đình, khu dân cư. Trong khi đó, việc theo dõi, quản lý
của cơ quan chức năng còn nhiều kẽ hở. Ông Hoàng Xuân Huỳnh, Trưởng
Công an xã Kỳ Liên, cho biết: “Việc cấp phép tạm trú trước giao cho xã
nên mọi biến động của người lao động chúng tôi đều nắm rõ. Giờ thì công
an huyện làm, lúc nào họ gửi danh sách về, chúng tôi mới nắm”.
Khi được hỏi hiện tại có bao nhiêu lao động nước ngoài, nhất là người
Trung Quốc, đăng ký tạm trú trên địa bàn xã Kỳ Liên, ông Huỳnh cho hay:
“Chúng tôi mới nhận được thông báo danh sách thống kê gửi ngày 7-1-2013
là có 1.130 lao động nước ngoài tạm trú tại xã. Tới nay (ngày 14-3),
công an huyện chưa gửi danh sách về nên có bao nhiêu lao động ở trên địa
bàn, chúng tôi không rõ”.
Trao đổi với phóng viên Báo Người Lao động, ông Lê Tiến Dũng, Phó Giám
đốc Sở LĐ-TB-XH Hà Tĩnh, thừa nhận tình trạng nhiều lao động người Trung
Quốc làm việc trái phép tại KKT Vũng Áng. “Lao động trái phép chủ yếu
là người Trung Quốc, họ làm ngắn hạn, sang Việt Nam bằng thị thực (visa)
du lịch. Họ ở rất nhiều địa điểm nên rất khó kiểm tra và xử lý. Việc
cấp giấy phép lao động là do Ban Quản lý KKT Vũng Áng làm. Hà Tĩnh đang
thành lập đoàn liên ngành do Sở Nội vụ làm trưởng đoàn đi kiểm tra tình
trạng sử dụng lao động nước ngoài tại KKT Vũng Áng” - ông Dũng cho biết
Ông Đặng Hoài Sơn, Trưởng Công an huyện Kỳ Anh, cũng cho rằng quản lý
người lao động Trung Quốc là trách nhiệm của Ban Quản lý KKT Vũng Áng.
“Mọi phát ngôn về vấn đề này là của ban quản lý, không phải của chúng
tôi” - ông Sơn nói.
Trong khi đó, ông Ngô Đình Vân, Phó trưởng Ban Quản lý KKT Vũng Áng, lại
khẳng định: “Trách nhiệm chính trong quản lý người lao động là của Sở
LĐ-TB-XH. KKT Vũng Áng chỉ được ủy quyền cấp phép cho người lao động
nước ngoài. Trong trường hợp phát hiện lao động làm việc chưa được cấp
phép, chúng tôi sẽ báo cho các ngành chức năng. Ban quản lý KKT không có
quyền xử phạt, trục xuất đối với người lao động trái phép. Việc này chỉ
có bên ngành LĐ-TB-XH, công an mới được quyền xử lý”!
Tập đoàn Formosa đang đề xuất Thủ tướng Chính phủ và Bộ LĐ-TB-XH cho
phép đơn giản hóa những thủ tục liên quan đến cấp phép cho người lao
động làm việc tại KKT Vũng Áng.
Không khéo thành “làng Trung Quốc”
Từ khi Nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân 2 được khởi công xây dựng vào tháng
8-2010, xã Vĩnh Tân, huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận cũng tập trung rất
đông lao động Trung Quốc.
Lao động Trung Quốc ở huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận ra ngoài mua sắm Ảnh: BẠCH LONG
Theo quan sát của phóng viên Báo Người Lao Động, sau giờ tan tầm vào
buổi chiều đến tối mỗi ngày, nhiều lao động Trung Quốc rủ nhau đi dạo
quanh các khu dân cư lân cận nhà máy. Chủ một tiệm tạp hóa ở thôn Vĩnh
Tiến, xã Vĩnh Tân cho biết những người Trung Quốc đang làm công nhân ở
đây thường cử “đại diện” ra mua hàng hóa rồi đưa vào khu tập thể của họ
bên trong nhà máy để dùng.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, số lao động Trung Quốc ở huyện Tuy Phong
hiện lên đến khoảng 500 người. Anh Lý Văn Nam, một công nhân làm việc
tại Nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân 2, cho biết: “Tất cả công nhân Trung
Quốc đều có nhà trọ và nơi ăn ở tập trung trong khuôn viên nhà máy. Họ
rất ít quan hệ với công nhân Việt và sống khá bí ẩn”.
Đêm 14-3, ở ngã ba thôn Vĩnh Tiến, chúng tôi bắt gặp nhiều lao động
Trung Quốc đi dạo. Thỉnh thoảng, vài người ghé vào quán cóc uống bia
nhưng cũng chóng vánh rồi rút vào khu vực nhà máy. Thoáng nhìn, họ chẳng
khác gì người Việt nếu không để ý gương mặt và giọng nói. Một chủ quán
nhậu gần Nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân 2 cho biết lao động Trung Quốc
thường ăn uống ở quán 68 vì chủ quán biết tiếng Trung.
Ông Ngô Dương, một người dân địa phương, phàn nàn: “Dù hầu hết người
Trung Quốc đang làm việc tại nhà máy đều ăn ở bên trong nhưng nhiều nhóm
3-5 người vẫn thường ra ngoài ăn nhậu, sau đó gây gổ đánh nhau làm mất
trật tự địa phương”. Chị Dung, chủ quán cơm gần nhà máy, cho biết một
số nam công nhân Trung Quốc được “thả lỏng” thuê nhà trọ bên ngoài đã
cặp bồ với thiếu nữ địa phương. “Không khéo khi nhà máy xây dựng xong, ở
đây có cả làng Trung Quốc” - chị nói nửa đùa nửa thật.
Để tìm hiểu về tình hình lao động người Trung Quốc ở xã Vĩnh Tân, phóng
viên Báo Người Lao Động đã liên hệ với công an địa phương nhưng bị từ
chối cung cấp thông tin. Ông Trần Văn Dũng, Trưởng Công an xã Vĩnh Tân,
cho rằng xã không được phép phát ngôn.
Lê Trường - Bạch Long
0 comments:
Post a Comment