VOA: Các cuộc đàm phán 6 bên về chương trình hạt nhân của Bắc Triều Tiên đã bị đình trệ lâu nay, nhưng trong vài tuần vừa qua, chúng ta đã thấy có nhúc nhíchm nhiều cuộc họp và các cuộc thảo luận chính thức có thể sẽ nối lại các cuộc đàm phán đó?

Steve Herman
: Trung Quốc đã kêu gọi nối lại các cuộc đàm phán. Và đã có một số nỗ lực dò dẫm được thực hiện theo hướng đó. Đã có những cuộc gặp gỡ liên lạc giữa các nhà ngoại giao Bắc Triều Tiên và Hoa Kỳ và cũng có những cuộc họp riêng giữa các nhà ngoại giao Bắc Triều Tiên và Nam Triều Tiên. Cả Hoa Kỳ lẫn Nam Triều Tiên đương nhiên không có bang giao chính thức với Bắc Triều Tiên.

Các đặc sứ Mỹ đã họp tại New York hồi tháng 7 với một số nhà ngoại giao Bắc Triều Tiên, và rồi tại Geneva vào tháng 10. Và cũng có một cuộc họp cấp thấp hơn được tổ chức ở Bắc Kinh hồi tuần trước với hy vọng có thể có thể diễn ra một vòng đàm phán thứ ba giữa Hoa Kỳ và Bắc Triều Tiên. Nay rõ ràng ta có thể trông đợi là vào lúc Bắc Triều Tiên đang tang gia bối rối thì sẽ không có bất cứ cuộc chuẩn bị nào thêm, nhưng dĩ nhiên sẽ có sự theo dõi rất sát xem Bắc Triều Tiên sẽ đón nhận ra sao và họ sẽ tìm cách trở lại những cuộc đàm phán sơ bộ thuộc loại này mau chóng như thế nào sau tang lễ.

VOA: Vậy ta có thấy dấu hiệu nào về phản ứng của Nam Triều Tiên hay Nhật Bản, Hoa Kỳ hay bất cứ nước nào có liên quan?

Steve Herman: Các vị tổng thống của Hoa Kỳ và Nam Triều Tiên đã được các giới chức ở Seoul thông báo qua điện thoại sau khi có thông cáo. Nam Triều Tiên đã được đặt trong tình trạng báo động và cơ bản nói rằng tất cả những người trong chính phủ đều phải đề cao cảnh giác. Nhưng đây là những phản ứng được trông đợi của Nam Triều Tiên, nằm sát biên giới một nước mà trên nguyên tắc vẫn còn ở trong tình trạng chiến tranh kể từ sau cuộc hưu chiến năm 1953. Nhật Bản đã nói rằng họ đang theo dõi sát tình hình và đã công bố thông cáo gửi lời chia buồn với Bắc Triều Tiên, cho đến giờ này thì chưa có thông cáo từ phía Hoa Kỳ.

Một phát ngôn viên Tòa Bạch Oác đã nói rằng Hoa Kỳ đang theo dõi sát các bản tin về cái chết của ông Kim Jong-Il và tổng thống Hoa Kỳ đã được thông báo và đang tiếp xúc với các đồng minh của Mỹ ở Nam Triều Tiên và Nhật Bản và lập lại lời bình luận mà ta thường nghe là Hoa Kỳ có cam kết với sự ổn định trên bán đảo Triều Tiên. Nay có các bản tin ở Seoul nói rằng quân đội Nam Triều Tiên cho biết họ đã yêu cầu lực lượng Hoa Kỳ củng cố sự sẵn sàng và gia tăng hợp tác về tình báo và một lần nữa thì đây là những điều đã được trông đợi. Nay các chuyên gia phân tích quân sự sẽ nói rằng ta không muốn đi đến chỗ cảnh giác ở mức cao bởi vì điều đó sẽ khiến cho Bắc Triều Tiên nghĩ rằng có thể có một điều đe dọa nào đó sắp xảy ra. Dường như ở điểm này, bởi vì ta không thấy có gì đáng kể xảy ra cả về phía Bắc Triều Tiên nữa, cho nên cả Bắc và Nam Triều Tiên đều rất thận trọng về mặt quân sự ở điểm này để khỏi gây kinh động quá đáng đối với các nước liên hệ.

VOA: Sau một biến cố như thế này tại một quốc gia bí mật và khép kín như thế, và tại một nơi mà ông Kim Jong-Il đã từng nắm quyền kiểm soát toàn bộ về mọi mặt của chính sách đối ngoại và trong nước, ta có trông đợi có thể sẽ có thay đổi nhanh chóng hay không hay chỉ là phỏng đoán mà thôi?

Steve Herman: Tất cả phần lớn chỉ là phỏng đoán. Và tôi cũng cho rằng khi ta thấy những thông cáo đang được đưa ra và sẽ được đưa ra trong vài ngày sắp tới từ phía các chuyên gia và các nhà phân tích cùng với những người theo dõi Bắc Triều Tiên lâu nay, thì đây có thể là một thời kỳ ổn định và liệu anh chàng trẻ tuổi này có thực sự ứng phó với nhiệm vụ lãnh đạo đất nước này theo một đường lối rất tàn nhẫn như cha và ông nội của anh ta hay không.

Tôi nghĩ chúng ta cũng cần phải nhìn trở lại vào sự nghi ngờ mà ông Kim Jong-Il đã được đón nhận sau cái chết của thân phụ ông ta là nhà lập quốc Kim Il-Sung. Và có một số người rất khả kính đã nghĩ rằng vì tai tiếng về lối sống hoang tàng và sự thiếu kinh nghiệm ông Kim Jong-Il sẽ không đáp ứng được nhiệm vụ, vậy mà ông ta đã giữ cho đất nước ít nhất vẫn còn nguyên vẹn.

Nay sự khác biệt lớn là ông Kim Jong-Un tiếp nhận chức vụ vào một thời điểm ông ta có rất ít thời gian hơn để chuẩn bị dưới sự chỉ giáo của thân phụ so với những gì mà ông Kim Jong-Il đã được lãnh giáo dưới trướng của ông Kim Il-Sung và ông Kim Jong-Un cũng ít tuổi hơn nhiều, vì chưa đến 30. Do đó, đây phần lớn chỉ là những điều phỏng đoán về những gì sẽ xảy ra ở đây và có lý đo để các nhà phân tích nói với chúng ta rằng chúng ta cần phải tỏ ra rất quan ngại và hy vọng vào những gì tốt nhất.

VOA

http://www.voanews.com/vietnamese/ne...135853003.html