Ngôn Từ Lạc Lối!

Không, Họ Hồ Không Kêu Gọi Chiến Tranh

By M. Taylor Fravel – PBD dịch

Hình: Dilma Rousseff

Trước đây trong tuần, các bài tường thuật của báo chí cho rằng Trung Cộng đã nhấn mạnh đến việc chuẩn bị chiến tranh trước các biến cố mới đây trong vùng, kể cả các cuộc tranh chấp tại Biển Đông và “trọng tâm” trong chính sách của Hoa Kỳ từ Trung Đông đến Á Châu. Theo hãng thông tấn AFP, “Hồ Cẩm Đào… thúc giục hải quân phải chuẩn bị chiến tranh trong lúc tình trạng căng thẳng trong vùng về các vụ tranh chấp hải dương đang gia tăng và chiến dịch của Hoa Kỳ nhằm khẳng định chính họ là một cường quốc Thái Bình Dương.”

Tuy nhiên, bài tường thuật của AFP có hai sai lầm quan trọng. Thứ nhất, bài tường thuật nói rằng họ Hồ lên tiếng tại một buổi họp của Quân Ủy Trung Ương (CMC), có ý đây là một phần của bài diễn văn quan trọng về chính sách. Thực ra, theo lời tường thuật trên tờ báo của chính PLA(1) tờ Giải Phóng Quân Báo, họ Hồ nói như vậy khi cùng với các ủy viên khác của CMC gặp các đại biểu của đảng từ Hải Quân của Quân Đội Giải Phóng Nhân Dân (PLAN). Thứ nhì, bài tường thuật dịch sai một từ ngữ then chốt, junshi douzheng(2), thành “chiến đấu quân sự,” hàm ý là nhấn mạnh đến việc chuẩn bị cho một cuộc chiến nhất định nào đó.

Họ Hồ có thúc giục chiến tranh hay không? Không.

Trước hết, để dịch nghĩa đen từng chữ và chính xác hơn thì junshi douzheng phải là “đấu tranh quân sự” hay nói đơn giản thì chỉ là “cách tác chiến”. Trong nhóm chữ “chuẩn bị để đấu tranh quân sự,” thì từ ngữ này là nói về các đặc điểm của những cuộc chiến trong tương lai mà Trung Cộng có thể phải tác chiến và mang các ngụ ý về việc phát triển học thuyết về hành quân và huấn luyện. Ý ở đây tương tự như ý niệm sẵn sàng chiến đấu. Tuy nhiên, từ ngữ này không có nghĩa là muốn gây chiến tranh, và càng không có nghĩa là chuẩn bị cho các cuộc hành quân tác chiến.

Khi dùng nhóm chữ này, họ Hồ muốn nhấn mạnh đến tầm quan trọng của việc tiếp tục tân tiến hóa hải quân để bảo đảm là PLAN sẽ sẵn sàng tác chiến trong các cuộc chiến tương lai, tức là một mục tiêu chung của tất cả các tổ chức quân sự. Thí dụ, quân đội Hoa Kỳ cũng dùng ngôn ngữ tương tự để nói đến các mục tiêu phát triển lực lượng của họ. Tập San Quốc Phòng Tứ Niên năm 2010(3) miêu tả các mục tiêu của sách lược quốc phòng của Hoa Kỳ như sau: “chiến thắng trong các cuộc chiến ngày nay, ngăn ngừa và răn đe chiến tranh, chuẩn bị để đánh bại địch thủ và thành công trong nhiều trường hợp bất ngờ, và bảo tồn và nâng cao khả năng của Lực Luợng Toàn Quân Tình Nguyện.”

Nói tổng quát hơn, nhóm chữ “chuẩn bị để đấu tranh quân sự” là một công thức khuôn mẫu tiêu chuẩn được dùng trong những bài viết quân sự và diễn văn của các lãnh tụ Trung Cộng về vấn đề quân sự. Nhóm chữ này thường xuất hiện trong các bài viết đăng trong ấn bản Giải Phóng Quân Báo, tờ báo chính thức của PLA (nhưng đáng chú ý là nhóm chữ này đã được bớt dùng dẩn kể từ năm 2005).

Ngoài ra, bài thường thuật của AFP cũng không nói đến bối cảnh rộng hơn của việc sử dụng nhóm chữ thông lệ này. Nói rõ ra là họ Hồ thúc giục PLAN tăng thêm mức chuẩn bị đấu tranh quân sự trong bối cảnh rộng hơn là “gia tăng chú trọng vào chủ đề chính là quốc phòng và xây dựng quân đội.” Từ ngữ “xây dựng quân đội” (jundui jianshe)(4) là nói về các mục tiêu phát triển lực lượng dài hạn, kể cả các chính sách nhân viên và cơ cấu lực lượng. Thật ra, hai nhóm chữ này thường được dùng chung với nhau trong những lời tuyên bố của Trung Cộng, vì phản ảnh các khía cạnh khác nhau của nỗ lực tân tiến hóa hiện nay của PLA. Chẳng hạn như trong một bài diễn văn hồi Tháng Chín năm 2011 nói trước các nhà khảo cứu từ Viện Khoa Học Quân Sự, Phó Chủ Tịch của CMC là Tướng Quách Bá Hùng đã kêu gọi các nhà khảo cứu “phải đáp ứng các nhu cầu xây dựng quân đội và chuẩn bị đấu tranh quân sự.”

Sau cùng, thời điểm họ Hồ đề cập đến những lời này với các đại biểu của PLAN có lẽ chỉ là tình cờ và không liên quan gì đến các cuộc thảo luận về quốc phòng với Hoa Kỳ hoặc các biến cố tại Biển Đông trong năm vừa qua. Ủy viên của CMC vẫn có thông lệ gặp các đại biểu từ những bộ phận khác nhau của PLA và dùng ngôn từ xây dựng quân đội và chuẩn bị đấu tranh quân sự trong những bài nói chuyện của họ. Buổi họp này diễn ra song song với một hội nghị toàn quân đội về vấn đề phát triển vũ khí mà có lẽ đã được sắp xếp từ mấy tháng trước, và có thể đó là lý do tại sao toàn thể CMC đã gặp nhóm PLAN này.

Tóm lại, câu nói của họ Hồ không phản ảnh thay đổi nào trong chính sách hoặc nhấn mạnh đến việc chuẩn bị chiến tranh. Câu nói thông lệ của họ Hồ lẽ ra không nên được chú ý nhiều đến vậy.

M. Taylor Fravel is an Associate Professor of Political Science and member of the Security Studies Program at the Massachusetts Institute of Technology. He can be followed @fravel.

Source: The Diplomat (http://the-diplomat.com/china-power/2011/12/10/no-hu-didnt-call-for-war/)
_______________________
Chú thích của người dịch:

(1) Quân Đội Giải Phóng Nhân Dân (quân đội Trung Cộng)
(2) quân sự đấu tranh
(3) của Bộ Quốc Phòng Hoa Kỳ
(4) quân đội kiến thiết