Nhà hoạt động mù kêu gọi Trung Quốc tôn trọng luật lệ

Ông Trần Quang Thành nói chuyện tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại ở New York hôm 31/5/12
Peter Fedynsky. 31.05.2012
Nhà hoạt động Trung Quốc Trần Quang Thành vừa mới đến Hoa Kỳ kêu gọi chính phủ và các giới chức trong đảng tại Trung Quốc tôn trọng hiến pháp và luật pháp nước này.
Trong lời bình luận chính thức đầu tiên kể từ khi đến Hoa Kỳ, nhà hoạt động luật sư Trần Quang Thành nói vấn đề tại Trung Quốc không phải không có luật nhưng là thiếu sự tôn trọng những luật lệ hiện hành.

Phát biểu qua một thông dịch viên vào hôm thứ Năm, ông Trần nói việc cai trị bằng luật pháp cần phải bắt đầu bằng việc tôn trọng luật pháp của các giới chức cao cấp đảng Cộng Sản, kể cả Chủ tịch Hồ Cẩm Đào.
Ông Trần nói: “quí vị là người chịu trách nhiệm về luật pháp và trật tự ban bí thư đảng và nếu quí vị không tôn trọng luật pháp, làm thế nào quý vị kỳ vọng dân chúng tôn trọng luật pháp?”
Ông Trần nói luật quốc tế cần có một vai trò tại Trung Quốc nếu những nhà lãnh đạo nước này có những hành vi không thích hợp đối với người dân của họ.
Ông nói ví dụ như những tay côn đồ tấn công anh và cháu ông tại tỉnh Sơn Đông sau khi ông trốn khỏi nhà những người này. Nhà hoạt động nói nhà cầm quyền trung ương hứa điều tra sự kiện này.
Ông Trần công nhận là Trung Quốc không thể chỉ đơn giản sao chép nền dân chủ phương Tây, nhưng ông ghi nhận là có nhiều kiểu mẫu cai trị dân chủ.
Ông Trần nói: “Chúng ta cũng cần học hỏi nền dân chủ phương Đông – Nhật Bản, Nam Triều Tiên, còn Trung Quốc có điều gì sai nếu chúng ta có nền dân chủ riêng của chúng ta? Đài Loan cũng có dân chủ. Tôi vẫn còn nhớ một câu châm ngôn xưa của Trung Quốc, chúng ta học những điều tốt và tránh những cái xấu.”
Luật sư tự học, bị mù này, làm các giới chức Trung Quốc giận giữ vì chống lại luật kiểm soát dân số nghiêm nhặt của nước này và giúp người dân chống lại những ngược đãi của chính phủ. Ông bị tù 4 năm và bị giam giữ tại gia trong hai năm trước khi lánh nạn tại tòa đại sứ Hoa Kỳ ở Bắc Kinh vào tháng 4 năm nay.
Bắc Kinh cho phép ông Trần đến Hoa Kỳ học tại trường Luật của đại học New York. Vợ và các con được phép đi cùng với ông nhưng mẹ và những thân nhân khác còn ở lại Trung Quốc dưới sự kiểm soát an ninh khắt khe.
Trong lần xuất hiện tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại, ông Trần nói trong 7 năm ông không hề có được một ngày cuối tuần tự do nào và ông cần được nghỉ ngơi.
Tuy nhiên vì bị cô lập khỏi thế giới bên ngoài, ông nói ông phải bổ xung kiến thức về những phát triển hiện tại và ông đang trông đợi có được những hiểu biết về các hệ thống pháp lý.
Ông Trần nói: “Tôi muốn biết những sự khác biệt giữa luật của Anh và của Hoa Kỳ so với luật của Hoa lục, để tôi có thể so sánh. Và luật đóng vai trò như thế nào trong một xã hội? Tại sao trong khi mọi người đều có luật, trong một số xã hội luật pháp vận hành tốt và trong một số xã hội khác người ta có thể tự tung tự tác như thể chẳng có luật lệ gì cả.”
Ông Trần tiên đoán là Trung Quốc sẽ thay đổi nhanh chóng, một phần vì công nghệ thông tin mới. Ông nói công nghệ thông tin đã phát triển tới mức nếu các giới chức công không muốn những người khác biết về những hành động sai trái của mình thì tốt hơn là đừng làm những điều đó.