Truyền thông nhà nước không chiếu cảnh hàng ngàn cảnh sát cơ động cưỡng chế ở Văn Giang
Dự thảo nghị định mới để
kiểm soát thông tin mạng và khống chế giới viết blog của chính phủ
Việt Nam được nhà báo Cat Barton của AFP đánh giá trong bài viết
hôm 9/5. BBC Tiếng Việt giới thiệu cùng quí vị để biết một góc nhìn
từ truyền thông Pháp:
Khi cảnh sát cơ động dùng vũ lực để giải tán dân
phản đối vụ cưỡng chế đất ở Văn Giang, Hưng Yên gần đây, một số
bloggers tại Việt Nam đã nấp tại khu vực này để chụp ảnh, quay video và
đưa lên mạng.
Những hình ảnh này đã lan tỏa rất
nhanh trên Facebook và là dấu hiệu cho thấy việc cộng đồng mạng thách đố
nỗ lực kiểm soát Internet của các cơ quan chức năng.
"Họ theo bám tôi, họ theo dõi những gì tôi đang
viết, họ theo dõi tất cả các blogger bất đồng chính kiến. Bất cứ điều gì
họ có thể làm để sách nhiễu chúng tôi thì họ làm," một trong số các
blogger đưa thông tin lên mạng vụ cưỡng chế đất ở Văn Giang hôm 24/4 cho
biết.
Blogger muốn ẩn danh này nói thêm với AFP rằng,
"Họ có nhiều người theo dõi thông tin trên mạng, báo cáo những gì họ
không ưa và tìm cách gỡ thông tin xuống”.
Tổ chức Phóng viên Không Biên giới xếp Việt Nam,
quốc gia toàn trị, vào nhóm "kẻ thù của Internet", và nhà chức trách
Việt Nam đang soạn thảo một nghị định mới về nội dung trực tuyến trong
nỗ lực để chấn chỉnh cộng đồng blog ngày càng táo bạo tại đây.
Nghị định mới
Người dùng mạng tại VN nói thỉnh thoảng Facebook bị chặn.
Dự thảo nghị định có 60 điều mà AFP có trong tay bản tiếng Anh cấm "lợi dụng Internet" để phản đối chính phủ.
Nghị định này sẽ buộc các bloggers phải đưa tên
thật và cách để liên lạc, yêu cầu các trang web thông tin muốn đưa bài
lên phải có sự chấp thuận của chính phủ, và buộc các quản trị viên trang
web này phải báo cáo bất kỳ hoạt động trực tuyến nào bị cấm cho nhà
chức trách.
Nghị định này cũng sẽ tìm cách để buộc các công
ty nước ngoài cung cấp dịch trực tuyến tại Việt Nam - như Facebook và
Google hợp tác với chính phủ và có thể buộc họ phải đặt các trung tâm dữ
liệu và văn phòng tại Việt Nam.
Nhưng trong khi một số nhà hoạt động và các
chuyên gia thấy ngán ngẩm trước mối đe dọa của dự thảo nghị định này,
thì những người khác nói rằng chính phủ đang tham chiến trong một chiến
trận ắt sẽ thua trong nỗ lực theo dõi cộng đồng dùng mạng 30 triệu người
tại Việt Nam.
"Bất kỳ kiểu áp đặt giới hạn nào sẽ chỉ dẫn tới các cách mới để đối phó với trở ngại nhằm vượt tường lửa"
Một blogger tại Việt Nam
"Bất kỳ kiểu áp đặt giới hạn nào sẽ chỉ dẫn tới
các cách mới để đối phó với trở ngại nhằm vượt tường lửa", một blogger
khác không muốn nêu tên cho biết.
"Người ta sẽ luôn tìm các cách mới và sáng tạo
để truy cập vào các trang web bị cấm – tựa như họ đã làm khi truy cập
vào Facebook (là trang lúc bị chặn lúc không ở Việt Nam)".
David Brown, một nhà ngoại giao Hoa Kỳ đã nghỉ
hưu, từng làm nhiều chức vụ tại nhiều nơi ở Đông Nam Á, nói rằng dự thảo
nghị định là "không thể thực thi".
Trong trường hợp xấu nhất, nghị định có thể tạo điều kiện cho nhà chức trách qui kết blogger vi phạm, ông nói.
Tuy nhiên, ông Brown cho biết ông nghi ngờ rằng
điều đó sẽ gây bất tiện cho Facebook hoặc Google (hoặc) thay đổi mối
quan hệ hiện có giữa các blogger với chính phủ ".
Bất mãn chế độ
Blogger Nguyễn Xuân Diện có phong cách tường thuật ngay từ nơi xảy ra sự việc.
Người dùng Internet đang ngày càng bình luận
nhiều các chủ đề nhạy cảm như tham nhũng, tranh chấp lãnh thổ với Trung
Quốc và sự bất bình về quyền sử dụng đất đai, thường có sự liên kết với
các cộng đồng có thái độ bất mãn.
Trong quá khứ, các nhà báo lập blog để phát tán
thông tin không được đưa trên báo chí chính thống, nhưng "hiện tượng gần
đây của các blogger tới tận nơi có các cuộc phản đối vì đất đai để
tường thuật gần như trực tiếp là mới ", Giáo sư Carl Thayer, chuyên gia
Việt Nam từ Học viện Quốc phòng Úc cho hay.
Những trang tường thuật trực tiếp vụ cưỡng chế
đất ở Văn Giang của blogger Nguyễn Xuân Diện (sống tại Hà Nội) với hình
ảnh và video cho thấy hàng ngàn cảnh sát cơ động cưỡng chế nông dân và
đánh đập hai nhà báo xuống hiện trường để đưa tin, đã lan tỏa rất nhanh
và tạo điều kiện cho việc đưa tin sâu rộng mặc dù trên thực tế vụ cưỡng
chế này bị các cơ quan truyền thông của nhà nước làm ngơ.
Giáo sư Thayer nói rằng nghị định mới của Việt Nam là "một nỗ lực để theo kịp với thời thế".
"Nghị định mới kể như việc hù dọa buộc người ta phải tự kiểm duyệt nhiều hơn"
Phil Robertson, Human Rights Watch
“(Nghị định sẽ) siết chặt các những người bất
đồng chính kiến trong nước và hạn chế nghiêm ngặt các hoạt động của họ
bằng cách để họ, cũng như các nhà cung cấp dịch vụ, phải chịu trách
nhiệm đối với thông tin được đưa lên hoặc lưu trữ trên Internet," ông
Thayer nói.
Trong khi kiểm duyệt không phải là điều mới mẻ
tại Việt Nam cộng sản, tổ chức theo dõi nhân quyền có trụ sở tại New
York (Human Rights Watch) nói rằng nhà chức trách Việt Nam "tăng cường
đàn áp" những người bất đồng chính kiến vào năm ngoái.
Ba bloggers có tiếng, bao gồm cả một trường hợp
được Tổng thống Barack Obama của Hoa Kỳ nêu tên, hiện đang chờ ra tòa
tại Thành phố Hồ Chí Minh về tội "Tuyên truyền chống nhà nước".
Nếu được thực thi, các quy định mới "có thể dẫn
đến việc chính quyền tùy tiện sách nhiễu nhiều hơn và bắt thêm người do
họ đăng thông tin lên mạng và tựu chung kể như việc hù dọa buộc người ta
phải tự kiểm duyệt nhiều hơn", ông Phil Robertson từ HRW nói với AFP.
Một blogger nữ muốn ẩn danh nói với hãng thông
tấn này rằng động thái mới tạo ra thách thức lớn nhất với giới blogger
tại Việt Nam cho tới nay.
"Nếu Nghị định được thông qua, nó sẽ tạo điều kiện cho công an cơ sở lý rất tốt để hủy diệt tự do ngôn luận," người này nói.
BBC
