BS Nguyễn Đan Quế và ‘tín dụng nhân quyền’

Trần Đông Đức - Vụ Bác Sỹ Nguyễn Đan Quế bị công an bắt được lan truyền chưa được bao lâu sau thì lại thả ra ngay , trở thành sự kiện hiếm hoi “bắt rồi thả” một nhà bất đồng chính kiến ở Việt Nam trong thời gian rất ngắn, gây ra sự chú ý của dư luận.

BS Nguyễn Đan Quế, hiện ở Sài Gòn được một số nhân vật cao cấp trong chính giới Mỹ quan tâm

Bác Sỹ Nguyễn Đan Quế và Hoà Thượng Thích Quảng Độ được xem như là một hàn thử biểu để xác định tiến độ quan hệ ngoại giao Mỹ Việt.

Bắt tới bác sỹ Nguyễn Đan Quế vào tù trở lại tức là Việt Nam tự hạ mức “tín dụng“ về hồ sơ nhân quyền nếu không nói đó là một nguy cơ mất mát về những thành tựu trong quan hệ Việt Mỹ mà hai bên cố sức đàm phán và vun bồi từ nhiều năm qua.

Tên tuổi của và sự tự do của bác sĩ Nguyễn Đan Quế đối với chính trị Hoa Kỳ liên quan đến Việt Nam là tiêu chuẩn tối thiểu về mặt nhân quyền mà Việt Nam cần có để đáp ứng trước những đòi hỏi gay gắt từ những dân biểu quốc hội có thái độ cứng rắn với Việt Nam.

Việt Nam càng không thể vứt bỏ hết những nỗ lực để tạo uy tín với chính phủ Hoa Kỳ trong lúc đang cần tới Hoa Kỳ trong các lãnh vực khác.

Truyền thông và Bộ ngoại giao Mỹ

Người anh của bác sỹ Nguyễn Đan Quế là bác sỹ Nguyễn Quốc Quân có lẽ là người hiểu rõ những sắp xếp này nhưng ông không tiết lộ. Các đại sứ Hoa Kỳ gần đây trước khi đến Việt Nam nhận nhiệm sở đều chọn tư gia của bác sỹ Nguyễn Quốc Quân làm nơi xuất phát.

Những cuộc tiếp tân đều mang tính chất thông thường nhưng nhiều người được mời vẫn coi là những biểu hiện “kỳ lạ”.

Tôi đã từng có mặt trong những dịp này, và thường chứng kiến những thủ tục đón tiếp theo thể thức ghi nhớ và sau đó là họp báo.

Qua những nghi thức “khách sáo” trước mặt một số nhân vật cộng đồng và các cộng sự viên thì bác sỹ Nguyễn Quốc Quân sẽ nhờ ông đại sứ chuyển lời thăm tới người em ruột của mình, bác sỹ Nguyễn Đan Quế đang ở Việt Nam.

Và sau đó là ông đại sứ hứa sẽ nhận lời.

Dần dần, đây trở thành một nghi thức gặp gỡ mà nhiều người cho rằng Bộ Ngoại giao “đề nghị” tân đại sứ nên thực hiện trước khi đến Việt Nam.

Trong cuộc tiếp tân trước khi đến nhiệm sở đại sứ Michalak hầu như nói rõ sứ mệnh của ông là đại sứ cho cả cộng đồng người Mỹ gốc Việt và đề cao những ước mơ của bác sỹ Nguyễn Đan Quế

Cho dù trong dư luận Việt Nam nhìn chung, Cao Trào Nhân Bản đến với mọi người như một khát vọng và là một danh hiệu đấy tính ngữ cảnh nhiều hơn là nội dung vì Cao Trào Nhân Bản thực sự chưa thoát ra khỏi hình ảnh của một người đề xướng đang bị cô lập.

Nguyễn Đan Quế trở thành một tên tuổi lớn có sự quan tâm đặc biệt trong các tiểu ban Quốc hội

Trong lúc đó, chính giới Hoa Kỳ như những vị dân biểu Hoa Kỳ như Chris Smith hoặc Loretta Sanchez đề nhiệt tình ca ngợi cao trào này coi như là linh hồn của dân chủ tự do.

Nguyễn Đan Quế trở thành một tên tuổi lớn có sự quan tâm đặc biệt trong các tiểu ban Quốc hội.

Thậm chí nhiều năm qua, ngày 11/5 ngày nhân quyền Việt Nam được thai nghén qua Cao Trào Nhân Bản được tổ chức tại quốc hội Hoa Kỳ và thu hút các gương mặt trong chính giới Hoa Kỳ.

Vì Cách Mạng Hoa Nhài

Sự bắt giữ bác sĩ Nguyễn Đan Quế tuy là một bước không khôn ngoan về ngoại giao nhưng tạm thời có thể chặn một nguy cơ lớn lan rộng kiểu như tuần hành Hoa Nhài ở Trung Quốc.

Nếu như hình ảnh bác sỹ Nguyễn Đan Quế cũng bước ra đường vào một thời khắc nào đó, bị công an xô đẩy và rơi vào ống kính truyền thông thì có thể nói Cách Mạng Hoa Nhài được chính thức bắt đầu.

Sau đó, nhà cầm quyền dẫn sắt đá cũng không thể nào kiểm soát được các thông tin trên internet hẹn nhau tới các tụ điểm kết nối với một số tầng lớp dân bị oan sai trong các mẫu thuẫn xã hội. Điều này đã xảy ra với Trung Quốc vào tuần qua.

Vụ bắt rồi thả Bác sỹ Nguyễn Đan Quế cũng đang thu hút truyền thông nên chính quyền Việt Nam chỉ còn cách ngăn chặn không cho ông ra đường coi như là biện pháp cuối cùng. Nếu bắt rồi thì lại châm ngòi cho các phong trào chỉ trích quốc tế. Một ứng xử sơ xuất về truyền thông bác sỹ Nguyễn Đan Quế sẽ tạo nên sự hiếu kỳ truyền thông mà chính quyền Việt Nam đang tìm cách kiểm soát.

Khác với các cuộc trấn áp nông dân ở nông thôn, công an có thể dùng các biện pháp vũ lực như chó nghiệp vụ và vòi nước để khống chế. Nhưng khi sự việc xảy ra ở đô thị, trước mặt các du khách và ống kính nước ngoài, hình ảnh đàn áp thật không dễ coi.

Tuy nhiên, nếu bác sỹ Nguyễn Đan Quế bị bắt trở lại thì người ta có thể phán đoán về mặt ngoại giao Việt Nam đã bất chấp tới những hứa hẹn trong những cuộc đối thoại về nhân quyền. Khi cán cân ngoại giao Mỹ Việt mất thăng bằng, thì rõ ràng ưu thế lệch về ngoại giao Việt Nam – Trung Quốc.

Điều này xét ra rất tệ hại cho Việt Nam và không được nhiều người ngay cả người trong Bộ Ngoại giao Việt Nam hưởng ứng vì như thế là phá đi công lao bấy lâu tạo dựng lòng tin với Hoa Kỳ.

Rõ ràng Việt Nam tuần qua đã lúng túng trong cách ứng xử với các nhà bất đồng chính kiến.

Khách quan về mặt lý luận, đó là tác động của Cách Mạng Hoa Nhài mà họ không dám thừa nhận. Bắt rồi thả ngay chính là biểu hiện của sự lúng túng đó.

Bài viết thể hiện cách hành văn và quan điểm riêng của tác giả, hiện sống tại Philadelphia, Hoa Kỳ.

Các nhà vận động người Hoa ở Đài Loan kêu gọi biểu tình kiểu Hoa Nhài tại Trung Quốc lục địa

http://www.bbc.co.uk/vietnamese/forum/2011/03/110302_nguyendanque_case_comments.shtml