Những Người Mỹ Bị Bỏ Quên!

   Tác giả :Vi Anh
Ngày lễ Độc lập của Mỹ, mồng 4 tháng 7, hay July 4 là  ngày nghỉ lễ được hưởng lương. Đây là ngày nghì thường rớt vào một cuối tuần dài. Và người Mỹ có dịp đốt pháo bông, đi chơi ngoài trời, bãi biển, mua hàng giá giảm. Nhưng cũng là cơ hội để người Mỹ suy ngẫm về ý nghĩa lịch sử của ngày 4 tháng 7. Đối với Người Mỹ gốc Việt, July 4, năm 2013 này là July 4 thứ 38 với một dân số khoảng 1 triệu 400 ngàn người công dân Hoa kỳ trong xã hội Mỹ. Trên một phương diện chánh trị, ngoại giao nào đó của chánh quyền Mỹ, có hàng triệu người Mỹ bị bỏ quên. Những người Mỹ bị bỏ quên đó không ai xa lạ. Đó là chúng ta, những ngưòi Mỹ gốc Việt. Những người Mỹ gốc Việt đến Mỹ trong cuộc di tản trước và sau khi Saigon bị cưỡng chiếm ngày 30 tháng 4 năm 1975. Đến trong phong trào di tản do Mỹ rước, tiếp theo là phong trào Thuyền Nhân dùng thuyền nan vượt đại dương đánh động lương tâm người Mỹ và cả Nhân Loại nữa. Và tiếp theo là các chương trình Nhân đạo sau đó như HO, ODP. Hầu như những người Việt tỵ nạn CS này, tất cả đã vào quốc tịch Mỹ và trở thành công dân Mỹ được Hiến Pháp, luật pháp Mỹ bảo vệ như bất cứ công dân Mỹ nào của đệ nhứt siêu cường Mỹ này.
Đó cũng là con cháu của chúng ta những công dân Mỹ sanh trên đất Mỹ, được giáo dục từ khi chào đời bằng văn hoá, lối sống Mỹ, trên phương diện pháp lý được quyền ứng cử tổng thống Mỹ như Ô. Bush, và Obama nếu muốn. Người bỏ quên người Mỹ gốc Việt cũng không ai xa lạ. Đó là những người trong chánh quyền nhứt là ngành ngoại giao Mỹ; đó chánh yếu là Tổng Thống Bill Clinton. Ông là người đã chủ trương ký kết Hiệp ước bình thường hoá bang giao với Cộng sản Hà nội. Ông Clinton cũng là vị Tổng Thống Mỹ đầu tiên trở lại Việt Nam, sau Chiến tranh VN, đến Hà nội kêu gọi để quá khứ phiá sau, hướng về tương lai phía trước, và vô Saigon ăn phở với vợ con. Và sau đó phát triễn giao thương với Thương Ước cứu nguy sự sụp đổ của CS Hà nội sau khi CS Hà nội mất trọn gói viện trợ hào phóng của CS Liên xô do Liên xô đột quị. Hành động quay 180 độ của chánh quyền Clinton Mỹ về bang giao cũng như về giao thương với cựu thù, được các nhà tài phiệt và chánh trị chuyên nghiệp, cực kỳ thực dụng Mỹ sơn lên một lớp sơn để ít xốn con mắt. Mỹ được trao trả hài cốt tử sĩ, được tìm kiếm quân nhân mất tích. CS Hà nội “chuyển hệ tư duy”, “đổi mới”  kinh tế “theo định hướng xã hội chủ nghĩa” để họ có lý do nói dùng kinh tế chuyển đổi cấu trúc, cơ cấu chánh trị của CS Hà nội.
Nhưng thử thách hơn thập niên cho thấy, lý luận của khuynh hướng hoà giải hoà hợp với CS Hà nội là không tưởng. CS Hà nội cần tiền Mỹ, khen thích xài đồ Mỹ tốt, cán bộ đảng viên trở thành lãnh chuá, tư bản đỏ ở thành thị, cường hào ác bá đỏ ở nông thôn. Còn nhân dân VN vẫn còn là lớp người nghèo khổ, đất nước VN trở thành một trong mười ba nước nghèo nhứt thế giới và tham nhũng nhứt Á Châu. Giai cấp trung lưu là lớp người Mỹ tin có thể làm thay đổi chế độ độc tài đảng trị CS, phát triễn ở đâu không thấy. Mà chỉ thấy nhóm quyền lợi đặc biệt đại gia ăn theo CS giàu lên. Còn các  tôn giáo, trí thức, đồng bào thường bị đàn áp nghiệt ngã hơn vì CS Hà nội sợ việc mở cửa “diễn biến hoà bình”. Tự do tôn giáo, tự do dân chủ, nhân quyền đâu không thấy, mà chỉ thấy bắt bớ, tù đày, đàn áp đến đồi sau cùng, TT Bush phải đặt chế độ CS Hà nội vào sổ bìa đen, là một trong 8 nước quan ngại đặc biệt vì vi phạm tự do tôn giáo (CPC) trên thế giới.
Và người Mỹ gốc Việt bị rơi vào một tình thế bất đắc dĩ, một cổ đôi tròng. Dù rất mực kính mến một vị tổng thống vi tiện xuất thân và thành đạt như TT Clinton, người Mỹ gốc Việt cũng không thể không qui trách TT Clinton đã vô tình hay cố ý xô người Mỹ gốc Việt vào thế kẹt lớn  khi có chuyện trở về VN. Ông bỏ quên người Mỹ gốc Việt sanh ngoài nước lẫn trong nước bằng cách không hành động. Trong Hiệp ước bình thường hoá bang giao giữa Washington và Hà nội do thời Ô. Clinton  làm Tổng thống Mỹ, Ông đã hoàn toàn không đề cập đến quyền lãnh sự là quyền mà chánh quyền Mỹ đòi hỏi nhà cầm quyền có hiệp uớc bang giao với Mỹ phải thông báo cho đại diện ngoại giao Mỹ trong thời hạn trễ nhứt là 72 tiếng đồng hồ khi bắt một công dân Mỹ. Quyền này xuất phát từ nhiệm vụ căn cơ nhứt của chánh quyền Mỹ — vì dân, do dân, của dân –  từ đó có nhiệm vụ quan trọng, là  phải bảo vệ công dân mình ở nội địa cũng như ở ngoại quốc.
Nhưng TT Bill Clinton chính là vị Tổng Thống Mỹ tỏ ra bất động, im lặng một cách khó hiểu và đáng sợ. Khi bất động như vậy, TT Clinton đã mặc thị tước đoạt quyền công dân Mỹ của người Mỹ gốc Việt chúng ta và con cháu chúng ta. Ông và những nhà ngoại giao thay mặt cho Ông không đề cập, không đặt vấn đề, không đặt điều kiện việc bảo vệ công dân Mỹ đối với CS Hà nội tại VN khi chủ trương, thương thảo, ngoại giao ký kết và thực hiện Hiệp ước tái lập bang giao với CS Hà nội.
Cho rằng tỷ lệ sắc tộc Việt trong dân số hiệp chủng Mỹ không đến 2%, một vị tổng thống Mỹ cũng không thể hy sinh quyền lợi thiểu số ấy được. Tinh lý của dân chủ là đa số nắm quyền nhưng không hy sinh thiểu số.
Trái lại CS Hà nội thì khác. Họ triệt để giữ khư khư, không nhượng bộ một ly nào về quyền hạn đối với người Việt trong cũng như ngoài nước. Bộ luật quốc tịch VN Cộng sản vẫn khăng khăng qui định, người Việt nào chưa được giấy phép của Chủ tịch Nước từ bỏ quốc tịch VN, vẫn là công dân VN, dù đã vào quốc tịch bất cứ nước nào. Hà nội không chấp nhận song tịch, mà xác quyết người Việt có quốc tịch nước ngoài vẫn là người còn quốc tịch VN, do luật quốc tịch của Hà nội chi phối. Họ còn triệt để hơn nữa khi áp dụng luật này cho những người con trai, con gái sanh tại ngoại quốc, vẫn thuộc phạm vi chi phối của Bộ Luật Quốc tịch CS Hà nội. Tức là, những người trẻ sanh tại Mỹ, con cái của cha mẹ có quốc tịch Mỹ, Pháp, v.v… vẫn là “con dân” của CS Hà nội.
Phải chăng TT Bill Clinton vì muốn đi vào lịch sử, trở thành vị Tổng Thống Mỹ đầu tiên trở lại VN, khép lại trang sử Chiến tranh VN, nên đã không hành động – hành vi bất động — mặc thị tước đoạt quyền được luật pháp Mỹ bảo vệ ở ngoại quốc.Trong nhiều trường hợp tội không hành động vẫn bị trừng trị bởi lương tâm, đạo đức, luật pháp như tội hành động.
Thế cho nên, hậu quả điển hình, khi người hùng Lý Tống dùng máy bay rải truyền đơn chống CS ở Saigon, ra toà, luật sư Mỹ, tham vụ ngoại giao Mỹ xin dự sự, Tòa CS không cho, viện thẩm quyền đối nhân dù, Lý Tống lúc bấy giờ là công dân Mỹ, đã tốt nghiệp đại học Mỹ, nhập tịch Mỹ, đã được cấp thông hành màu xanh, con ó trắng, cấp thẻ an sinh xã hội con ó xoè cánh.
Hành  vi bất hành động bảo vệ công dân Mỹ gốc Việt của TT Bill Clinton đưa đến nhiều hậu quả tai hại cho nhân thân, tài sản, quyền tự do căn bản ghi trong Tu Chánh Án số 1 của Mỹ, khi có chuyện phải về VN. Toà Đại sứ Mỹ không thể bảo vệ người Mỹ gốc Việt ở VN như ở Pháp, Trung Cộng, hay Á căn đình. Vì  Hiệp ước bình thưòng hoá bang giao với CS Hà nội không có đề cập đến quyền lãnh sự của  Mỹ — đòi hỏi CS Hà nội thông báo cho Mỹ khi bắt người Mỹ gốc Việt ở VN, đòi hỏi CS Hà nội phải thông tri hồ sơ khi hỏi cung, chấp nhận luật sư Mỹ có mặt khi bị hỏi cung ngưòi Mỹ gốc Việt, như đối với hiệp ước bang giao Mỹ với các nước khác. Nói khác, ngưòi Mỹ gốc Việt vẩn còn là “con dân” của CS Hà nội, do luật pháp xã hội chủ nghĩa của CS Hà nội chi phối và Toà án Nhân dân của Đảng, Nhà nước CS Hà nội xử đoán. Tưởng khi về VN có quốc tịch Mỹ, có thông hành Mỹ khi bị CS bắt, Mỹ sẽ can thiệp được là, một sai lầm ./.