Nhớ về vị Tổng Thống kính yêu của Việt Nam

Đã hơn nửa thế kỷ trôi qua, hàng năm cứ mỗi độ gió lạnh bắt đầu thổi, lá xanh trên cành thưa thớt dần, thì biết bao con dân đất Việt đang còn sống ở quê hương hay phiêu bạt khắp nẻo năm châu đều ưu buồn nhớ về một biến cố đau thương khởi đầu cho những đau thương, tang tóc ngày một chất chồng và dồn dập hơn về sau cho đất nước: Cái chết tức tưởi, oan khiên của Tổng Thống Ngô Đình Diệm và bào đệ Ngô Đình Nhu.

Thật vậy, sự ra đi không bao giờ trở lại của anh em Tổng Thống Diệm đã kết thúc một giai đoạn 9 năm tương đối an bình, ổn định về mọi mặt của miền Nam va đánh dấu sự khởi đầu của những bất ổn, xáo trộn, suy thoái của nó. Miền Nam, do mất đi sự lãnh đạo khôn ngoan với viễn kiến chính trị, kinh tế, quân sự, văn hóa, đã bị thao túng trực tiếp bởi Cộng Sản hay gián tiếp bởi họ qua những phần tử hám danh, quyền lực nhưng thiếu cái đầu tỉnh táo và tâm hồn lương thiện. Sư thay đổi liên tiếp trong một thời gian ngắn hai năm các chính phủ “cách mạng” làm người dân ngán ngẩm và mất niềm tin nơi giới lãnh đạo. Sự rạn nứt trong quân đội do sư tranh quyền lãnh đạo giữa các phe phái đã làm mất sự đoàn kết và thống nhất của nó, vì thế tiềm năng chống cộng để củng cố nền độc lập của một nửa nước bị ảnh hưởng nghiêm trọng, đưa đến khủng hoảng tưởng chừng như không giải quyết nổi. 

Người Mỹ sau sự lầm lẫn lớn lao là ủng hộ ngầm cho việc đảo chánh và sát hại anh em Tổng Thống Diệm vì thói kẻ cả, kiêu ngạo và thiếu hiểu biết về một đường lối chống cộng hiệu quả dựa trên nét đặc thù văn hóa, xã hội, dân tộc tính Việt Nam cũng như không nhìn rõ được âm mưu, sách lược mà Cộng Sản quốc tế đã giao phó cho đàn em Cộng Sản Bắc Việt thi hành, chỉ làm tình hình miền Nam mất ổn định và rối ren thêm. Họ cứ nghĩ là có đồng đô la là mua được sự phục tùng, bom đạn cứ sử dụng ào ạt là đè bẹp được ý chí chiến đấu của đối phương, họ chỉ hoạch định được kế hoạch ngắn hạn với đánh nhanh, rút gọn, kiểu tiêu diệt Cộng Sản của họ là kiểu nhổ cỏ đằng ngọn mà không phải đằng gốc. 

Người Mỹ có thừa tiền bạc nhưng lại thiếu tính kiên nhẫn, sự lương thiện và lòng trung tín với bạn bè, sự khiêm nhường cần phải có để học hỏi cái hay của người không giàu bằng mình. Hậu quả là sau này cho dầu họ có đổ hết tỷ đô la này đến tỷ đô la khác vào chiến trường miền Nam, cho dầu họ rảnh tay thao túng nội tình miền Nam, cuộc chiến đã không xoay theo chiều hướng mà họ mong muốn. Cuối cùng, họ không hổ thẹn mà sẵn sàng bội tín một lần nữa khi đã tìm được cách xoay ván cờ chống Cộng ở vùng Đông Nam Á.

Cái chết của Tổng Thống Kennedy và chẳng bao lâu sau của người em trai là biểu tượng cái giá phải trả cho sự giết hại một lãnh đạo anh minh của một nước có độc lập, chủ quyền và là điềm gỡ cho kết quả sau này của chính sách can thiệp thô bạo của Mỹ tại miền Nam. Mỹ đã gặt hái được gì từ cuộc chiến 12 năm sau hơn là một sự tháo chạy hối hả, nhục nhã dẫu rằng đã cố gắng dàn dựng từ ba năm trước một màn kịch hòa bình trong danh dự? Mỹ đã từng kiêu ngạo ở vị trí siêu cường của mình cùng với biết bao bộ óc lỗi lạc đưa ra hết sáng kiến này đến chiến lược khác, nay phải cúi đầu trước đám người man dại, lạc hậu, thua kém đủ mọi mặt, mà họ đã từng có ý định đưa về lại thời đồ đá. 

Dưới con mắt quan sát của thế giới, Mỹ giờ đây không phải là một anh chàng nhà giàu, phong lưu mã thượng mà hóa ra là một thứ con buôn chính trị, sẵn sang tráo trở, bội phản bạn bè để mua bán món hàng béo bở, đem về quyền lợi cho mình mà mặc cho bạn bè sống chết ra sao. Do vậy, những ai có Mỹ là bạn, buộc phải đánh giá lại tình bạn đó. Vì thế, Mỹ dễ có nhiều kẻ thù hơn bạn, và nếu có bạn, thì đó chỉ là bạn trên đầu môi, chót lưỡi hay bạn trong giai đoạn nhất thời mà thôi. 

Chưa hết, ngay cả cái cái món hàng Trung Quốc béo bở mà Mỹ đinh ninh nắm được trong tay khi bán đứng miền Nam để đổi lấy năm xưa, nay ngày càng lộ rõ hình bóng cơn bão tố đã được gieo bởi Mỹ 43 năm về trước.

Để nhớ về vị Tổng Thống kính yêu của miền Nam, chúng ta thử lật lại những trang sử Việt Nam cận đại vào thời điểm năm 1963.

Miền Nam, sau 9 năm dưới sự lãnh đạo của Tổng Thống Ngô Đình Diệm đã có bộ mặt của một quốc gia độc lập, phấn khởi xây dựng một xã hội mới và trên đà hòa nhập vào sinh hoạt của thế giới tự do, nơi mà các quyền tự do căn bản của con người được tôn trọng và bảo đảm, nhằm tạo điều kiện phát triển tài năng, sáng tạo cá nhân để tất cả mọi người đều có điều kiện góp phần vào sự phát triển của xã hội, đất nước. Chi trong vòng 9 năm ngắn ngủi so với những thời kỳ thực dân-phong kiến truớc đó, nền đệ nhị Cộng Hòa theo sau và Cộng Sản từ 1975 đến nay, những thành tựu mà chế độ ông Diệm đạt được quả là phi thường.

Năm 1954, trong lúc tình hình chính trị, quân sự và ngoại giao rối ren với bao việc phải giải quyết, Thủ Tướng Ngô Đình Diệm vẫn phải thu xếp và lập ra ủy ban đặc trách tiếp nhận cả triệu đồng bào miền Bắc do không sống nỗi dưới sự kềm kẹp dã man, tàn bạo của Cộng Sản, đã phải dứt bỏ nơi chôn nhau cắt rún để vào Nam tìm con đường sống. Cuộc đón tiếp những người tị nạn được tiến hành chu đáo và đạt kết quả mỹ mãn, họ được đối xử tử tế, chăm sóc sức khỏe ân cần, được tạo điều kiện về công ăn, việc làm và học tập. Nhờ vậy, họ nhanh chóng được an cư, lạc nghiệp ở những vùng đất trù phú, màu mỡ, dần dà hòa nhập vào đời sống miền Nam một cách thoải mái, tự nhiên. Tiếp theo sau đó là việc chính phủ phải lo đối phó với giặc Bình Xuyên, Cao Đài, Hòa Hảo để đem lại an bình cho đời sống người dân. Nhờ sự cương quyết, khôn ngoan và khéo léo, nạn giặc cát cứ đã được dẹp yên, quân đội được thống nhất về một mối và luôn được canh tân để có đủ năng lực và sức mạnh chống lại sự xâm nhập của Cộng Sản. 

Dưới thời Tổng Thống Diệm, văn hóa, giáo dục phát triển nhờ những biện pháp thúc đẩy tự do tư tưởng và sáng tác, sự gia tăng nhanh chóng nhiều trường từ tiểu học, trung học, lên đến đại học và các trường kỹ thuật, chuyên môn. Chế độ mới đã tạo điều kiện cho mọi người không kể giàu nghèo được thụ hưởng một nền giáo dục nhân bản, dân tộc và khai phóng với hai hệ thống trường công và tư mà phẩm chất đào tạo từ các trường này đều như nhau. Nhiều học sinh con nhà nghèo nhưng học giỏi vẫn có cơ hội vươn lên trong cuộc sống và đạt được tương lai tươi sáng nhờ những học bổng du học nước ngoài. Về mặt tín ngưỡng, người dân được tự do trong niềm tin tôn giáo của mình, không một ai bị trù dập, bắt bớ vì đạo giáo của mình. Thật vậy, chùa chiền, nhà thờ và các nơi phụng tự khác được tu sửa và xây dựng thêm ở khắp nơi. 

Về mặt chăm lo sức khỏe toàn dân và ngăn ngừa bệnh tật lây lan, cùng với việc tu bổ các bệnh viện đã có, chính quyền còn xây dựng thêm nhiều bệnh viện lớn ở những khu thành thị và những trạm y tế ở miền quê hẻo lánh. Dân nghèo có thể được khám bệnh và chữa trị miễn phí ở các bệnh viện công. Đội ngũ y, bác sĩ và nhân viên y tế cũng được tăng cường với số người được đào tạo tăng rất nhiều lần so với thời Pháp thuộc. Về mặt ổn định đời sống người dân ở nông thôn và phát triển nông nghiệp ở miền Nam, chương trình cải cách điền địa được tiến hành nhằm đem ruộng cho dân cầy qua việc thu mua hợp lý từ các địa chủ đề chia cho người nghèo, không có ruộng canh tác. Về mặt chăm lo cô nhi quả phụ, với những gia đình có người thân đã hy sinh mạng sống cho tổ quốc, chính phủ có chính sách trả tiền tử tuất hàng tháng để cuộc sống họ được bảo đảm và mở các trường quốc gia nghĩa tử để lo cho tương lai con em họ. 

Chính sách phát triển kỹ nghệ cũng được nghiên cứu kỹ lưỡng và thực hiện qua việc lập các khu kỹ nghệ để tiến đến khả năng tự túc về các sản phẩm may mặc, tiêu dùng hàng ngày. Chính phủ luôn kêu gọi toàn dân tiết kiệm, dùng hàng nội hóa để thúc đẩy sản xuất nội địa trên tinh thần tự lực cánh sinh, không lệ thuộc vào sự viện trợ từ bên ngoài. Chính phủ có đường hướng lâu dài về phát triển kỹ nghệ nhẹ và nông nghiệp để có thể xuất cảng, qua đó ngoại tệ thu về sẽ được dùng để xây dựng đất nước. 

Về mặt đối ngoại, nền đệ nhất Cộng Hòa đã thiết lập bang giao với hầu hết các nước lớn và có vị thế trên khắp thế giới. Vị thế của chính Việt Nam Cộng Hòa ngày càng nâng cao trên trường thế giới, đặc biệt là ở khu vực Đông Nam Á, nơi mà nhiều nhà lãnh đạo đã tỏ lòng kính trọng và ngưỡng mộ sự lãnh đạo của Tổng Thống Ngô Đình Diệm. Chính Tổng Thống Eisenhower của Hoa Kỳ đã từng thán phục, hết lòng ca ngợi và xem ông như một Churchill của Á Châu.

Về công cuộc bảo vệ nền độc lập và toàn vẹn lãnh thổ miền Nam khỏi sư xâm lăng của Cộng Sản quốc tế mà Bắc Việt đã tự nguyện làm tên xung kích, dễ dàng thấy rằng Bắc Việt đã sử dụng Việt Cộng như cánh tay nối dài để khuấy rối cuộc sống yên lành trước tiên của đồng bào vùng nông thôn với mục đích lũng đoạn và kiểm soát nơi này, rồi tiến tới sách lược bao vây thành thị và cuối cùng là hoạt động khuynh đảo chính quyền. Ngay từ đầu, anh em Tổng Thống Diệm đã nhìn ra âm mưu này của Cộng Sản Bắc Việt nên ra sức xây dựng nông thôn thành những đơn vị kinh tế, quân sự và hành chánh tự trị có sự giúp đỡ của nhà nước về mặt phát triển sản xuất, y tế, học tập và an ninh. Những khu trù mật, ấp chiến lược mọc lên ngày càng nhiều và lớn mạnh đã sàng lọc được Việt Cộng trà trộn vào dân để thừa cơ phá hoại thành quả xây dựng nông thôn, ám sát lãnh đạo địa phương, bắt thanh niên đi theo họ. Việt Cộng giờ đây dễ dàng lộ nguyên hình trước mặt chính quyền nên phải trốn chui nhủi, chứ không tự tung tự tác được nữa. Chính Cộng Sản sau này đã thú nhận rằng quốc sách Ấp Chiến Lược đã làm họ điêu đứng, khổ sở vô vàn và hoạt động chống phá hầu như tê liệt ở nhiều nơi. Cho đến năm 1963, Việt Cộng chỉ gây được tiếng vang qua trận Ấp Bắc xảy ra vào năm 1960 nhờ tính linh hoạt của chiến tranh du kích, tuy nhiên họ bị tổn thất về nhân mạng rất nhiều trong trận này. Tình hình quân sự ở miền Nam nhìn chung khả quan và đời sống người dân an lành, phát triển. Đã có ý kiến cho rằng nếu tình hình miền Nam vào giai đoạn này rối ren về mặt quân sự, có lẽ Tổng Thống Kennedy chưa muốn đưa quân Mỹ qua để đánh nhanh, rút gọn mà mang về chiến thắng làm bệ đỡ cho chiếc ghế Tổng Thống một nhiệm kỳ nữa.

Dựa trên những thành tựu to lớn, được thực hiện trong một thời gian ngắn kỷ lục, đủ thấy anh em Tổng Thống Diệm phải làm việc hăng say và căng thẳng như thế nào (ở đây cần nhận rõ là công việc của hai người bổ sung cho nhau và sẽ là một thiếu sót rất lớn nếu nhớ đến công lao của Tổng Thống Diệm mà không nhắc đến sự cống hiến to lớn của ông Ngô Đình Nhu - và cả của ông Ngô Đình Cẩn ở miền Trung nữa - vào việc kiến tạo và bảo vệ nền Cộng Hòa ở miền Nam), phải có một tận hiến về thời gian, sức lực và trí tuệ thì họ mới giải quyết được một cách tốt đẹp hầu như mọi vấn đề nan giải của miền Nam vào lúc đó. 

Thử tưởng tượng bao nhiêu suy tư, đắn đo trong việc chọn lựa phương sách, bao tâm huyết phải đổ ra để đối phó với nào thực dân Pháp, nào là Cộng Sản và ngay cả với đồng minh Mỹ của mình. Thực dân Pháp thì luôn hậm hực về thất bại của mình ở Đông Dương nói chung và Việt Nam nói riêng, đang tìm cách quay lại để bảo vệ các quyền lợi béo bở của mình, họ luôn tìm cách đưa lên vị trí lãnh đạo tay sai sẵn sàng phục tùng mệnh lệnh của họ hoặc sử dụng các thành phần ly khai thân Pháp để quấy rối cả về mặt chính trị và quân sự đối với chế độ mới. Cộng Sản thì mong sao lợi dụng được những thử thách to lớn về mọi mặt mà nhà nước non trẻ này đang phải đương đầu để tiến hành xâm chiếm miền Nam bằng vũ lực. Còn Mỹ thì không muốn thấy ảnh hưởng của Pháp ở Đông Dương để toàn tâm, toàn lực thi hành kế hoạch ngăn chận sự bành trướng của khối Cộng Sản ở vùng Đông Nam Á, rồi đây có thể làm suy yếu vị thế của Mỹ trong cuộc đọ sức giữa khối Tư Bản mà dẫn đầu là Mỹ với khối Cộng Sản Quốc Tế. Tuy xem miền Nam là đồng minh trong công cuộc chống Cộng, Mỹ không quan tâm nhiều đến những quyền lợi cốt lõi, sinh tử của miền Nam trong cuộc chiến tranh này mà chỉ chú trọng đến quyền lợi riêng của mình. Sự đóng góp của anh em Tổng Thống Diệm trong việc khai sinh, bảo vệ và phát triển mọi mặt một nền Cộng Hòa tiến bộ mà lúc bấy giờ thật hiếm thấy ở Đông Nam Á, ngay cả Á Châu vì thế đã vượt qua giá trị của việc thi hành bổn phận thông thường của bậc nguyên thủ quốc gia mà hơn thế nữa, chứng tỏ rằng những việc làm của hai ông là một hy sinh vô tận cho đất nước và dân tộc.

Có lẽ chỉ đến khi miền Nam sụp đổ hoàn toàn vào tay Cộng Sản thì tất cả những ai, dù ở cương vị nào trong xã hội, hoặc trực tiếp hay gián tiếp góp phần vào việc phá hủy nền đệ nhất Cộng Hòa và sát hại những người khai sinh ra nó mới dần ý thức được trách nhiệm của mình. Lỗi là của những ai vì tham quyền lợi, danh vọng, sẵn sàng phản bội kẻ bề trên. Lỗi ở nơi những ai không nhiệt thành dùng sức lực, trí tuệ để xây dựng và bảo vệ đất nước mà trong chờ vào ngoại bang. Lỗi ở nơi những ai vì quyền lợi phe phái, tham vọng chính trị cho bản thân mà quên đi trách nhiệm đóng góp vào sự nghiệp chung, trái lại sẵn sàng đánh đổ thành quả kẻ khác tạo dựng cho đất nước để gây thanh thế cho mình. Lỗi ở nơi những ai không có ý thức về trách nhiệm công dân trong cảnh nước nhà nguy biến. Lỗi những ai không có ý thức chính trị, để cho kẻ khác độc quyền chính trị, làm thay và định đoạt số phận của mình. Lỗi nơi những người mù lòa, không phân biệt giả, chân, phải, trái…Thật đáng tiếc khi Thượng Đế ban tặng cho dân tộc Việt Nam một món quà nếu không muốn nói là một gia tài tuyệt vời mà dân tộc này không giữ được. Phải chăng người nhận quà ban tặng phải xứng đáng với nó? Một dân tộc thất bại, có thể tiến về phía trước, mở ra những trang sử sáng lạng trong tương lai nếu nhận biết lỗi lầm, rút ra được bài học và đừng để chúng tái diễn.

Anh em Tổng Thống Diệm mất đi nhưng di sản của các ông để lại thì rất lớn và còn mãi đến ngày nay. Đó là một nền dân chủ mặc dù non trẻ, chưa giàu kinh nghiệm nhưng đã đủ khả năng lèo lái con thuyền quốc gia đi đúng hướng, phát triển theo đà văn minh của nhân loại, không một lỗi lầm nào so với những lỗi lầm nghiêm trọng có ý nghĩa sinh tử mà Cộng Sản gây ra cho đất nước và dân tộc Việt Nam ngày hôm nay. Nhắc đến chế độ của Tổng Thống Diệm, người ta nghĩ đến một đất nước có luật pháp nghiêm minh, kỷ cương từ trên xuống dưới, quân đội và cảnh sát dùng để bảo vệ đất nước, nhân dân, thiết lập trật tự xã hội chứ không phải là công cụ đàn áp và kềm chế người dân trong một nhà nước độc tài, toàn trị. Nói đến xã hội thời Tổng Thống Diệm, người ta không quên một xã hội sung túc, đầy đủ về mặt vật chất, nhân ái, đạo đức về mặt tinh thần, thông minh, sáng tạo về mặt kiến thức, trí tuệ, xây dựng đất nước về mọi mặt. 

Tưởng niệm về Tổng Thống Diệm, người ta thấy rõ tấm lòng yêu nước, thương dân của ông như ánh trăng vằng vặc, sáng ngời. Cả đời ông cống hiến cho sự độc lập và toàn vẹn lãnh thổ của non sông, sự ấm no và hạnh phúc của đồng bào, ông chưa bao giờ màng đến danh vọng, địa vị, của cải thế gian hay hạnh phúc riêng tư. Cái chết thê thảm của anh em Tổng Thống Diệm, dưới mắt người đời coi là nhục nhã, nhưng kỳ thực đó là cái chết rạng ngời, minh chứng cho tinh thần độc lập, bất khuất của nòi giống Lạc Hồng, không bao giờ khuất phục trước ý chí ngoại bang. Suốt cả thời gian 9 năm lãnh đạo đất nước, anh em ông luôn đề cao tinh thần tự lực, tự cường, ý chí phát triển đất nước và dân tộc dựa trên sức mình là chính, không ỷ vào viện trợ nước ngoài mà tìm cách chấm dứt điều đó càng sớm càng tốt. Thật là một trò cười cho những kẻ vu khống anh em ông là tay sai, là bán nước, là bù nhìn cho Mỹ! Liệu miền Nam có thể tồn tại chỉ bằng dựa vào sức của mình mà không liên kết với bất cứ đồng minh nào cùng mục tiêu chống cộng trong khi phe Cộng Sản quốc tế dốc toàn lực để thôn tính vùng Đông Nam Á? Anh em Tổng Thống Diệm đã chọn giải pháp đúng đắn nhất lúc bấy giờ là đồng minh với Mỹ. 

Mặt khác, sự đề cao tinh thần độc lập dân tộc nơi anh em Tổng Thống Diệm là một việc làm khôn ngoan, chứng tỏ hai ông có viễn kiến chính trị. Chúng ta nên nhớ rằng Cộng Sản quốc tế với chiêu bài giải phóng các dân tộc bị áp bức trên thế giới, luôn lên án chủ nghĩa dân tộc là hẹp hòi, ích kỷ, cần phải đấu tranh để xóa bỏ mà thực hiện vô sản hóa và đoàn kết lại toàn thế giới. Thật là một ảo tưởng vĩ đại cho những đất nước nhỏ được quyền bình đẳng với các nước Cộng Sản lớn trên thế giới: một hạt đường nhỏ cho vào một ly nước muối sẽ không bao giờ còn ngọt nữa. Cứ nhìn những nước láng giềng bị nước Nga cộng sản thôn tính thì đã rõ. Bình đẳng chỉ thực sự đạt được ở những đối tác đồng lực, đồng tài. Vậy mà Cộng Sản Bắc Việt vào thời điểm đó đã u mê tự nguyện làm chư hầu, lãnh trách nhiệm của tên lính đánh thuê cho Nga, Tàu để đưa đất nước đến chỗ hoang tàn vì chiến tranh, chia rẽ vì hận thù, đói nghèo, lạc hậu vì ngu dốt và phi nhân, lẻ loi và cô độc vì tự tách mình ra khỏi xu thế tiến bộ và văn minh của loài người!

Di sản của chế độ Tổng Thống Diệm dẫu không được nền đệ nhị Cộng Hòa thừa hưởng trọn vẹn vì một số lý do, nhưng ở nhiều mặt là nền tảng cho sự phát triển của miền Nam sau này. Sự tồn tại của hai nền Cộng Hòa mà cái trước là điều kiện cho cái sau, trong khoảng thời gian 21 năm là một ký ức đặc thù, sẽ tồn tại mãi trong lịch sử nước nhà Việt Nam như một thời kỳ phát triển đất nước còn dở dang, qua đó những ai đang thất vọng về một đất nước Việt Nam, một con người Việt Nam thật đáng hổ thẹn ngày hôm nay, được biết rằng đã có một thời đáng tự hào cho đất nước và dân tộc mà ta có thể nhìn vào đó để rút ra những bài học cho tương lai, nhìn vào đó như một ngọn hải đăng soi đường cho những con thuyền còn lao đao trong bão tố mịt mùng và bóng đêm mê muội.

Đối với những điều bịa đặt, thêu dệt thì sự thật như ánh sáng trong vùng tăm tối, như hồi chuông lanh lảnh vang xa trông không gian tịch mịch, như trầm hương thiêng liêng tỏa ngào ngạt muôn nơi, không một ai hay một thế lực nào có thể che đậy hay hủy diệt được. Sự thật đã thoát ra, vươn lên trên mọi thứ giả dối, tầm thường để phô bày rõ ràng, không một nét mơ hồ, không một vùng tăm tối, tất cả những gì thực sự xảy ra trong quá khứ. Để nhận ra nó, chỉ cần một tấm lòng vô tư, trong sáng, hướng thiện.

Anh em Tổng Thống Diệm đã sống ung dung những giờ phút cận kề cái chết vì ý thức rằng mình đã và đang thực hiện những điều đúng đắn, có ích cho quốc gia, dân tộc. Do vậy, hai ông luôn chủ động trong tư tưởng, hành động của mình, không một chút sợ hãi, không một gợn âu lo cá nhân, có chăng, là cho tương lai của đất nước và dân tộc. Có cái chết nào đẹp và cao quí hơn cái chết cho người mình yêu? Đó là đất nước và dân tộc Việt Nam hai ông hằng yêu mến và đem hết cuộc đời mình ra để bảo vệ. Vì người mình yêu mà phải chấp nhận một cái chết oan khiên, tức tưởi, tủi nhục và cô đơn. Lạ kỳ thay, cái chết đó đã tỏa hào quang của sự thánh, vượt lên trên cái chết tầm thường để sống mãi trong lòng những người kính yêu hai ông. Thân xác anh em ông đã nằm lại trong lòng tổ quốc, san sẻ từng giai đoạn đau thương của quốc gia, dân tộc, như một gắn bó sắc son. Anh em ông chết đi để cho đất nước và dân tộc mình yêu thương hết mình được sống trong chính nghĩa từ đó và mãi về sau. Chính nghĩa của nền Cộng Hòa mà hai ông sáng lập có lẽ sẽ ít ra là sáng mãi trên những trang sử dân tộc sau này nếu không là sống lại và tỏa hào quang một khi vận hội mới đến sẽ mang lại một chính thể ít nhiều đặt nền tảng trên những tư tưởng lập quốc nhân bản của hai ông.

Tưởng niệm anh em Tổng Thống Diệm để luôn nhớ về những người con ưu tú đất Việt mà sự ra đi của họ trong lúc đương còn nhiệt huyết, chí khí và hoài bão để cống hiến là một mất mát to lớn không gì bù đắp nổi cho đất nước và dân tộc. Anh em Tổng Thống Diệm đã tiếp nối con đường của cha ông thuở trước, sẵn sàng hy sinh thân mình để giữ vững nền độc lập và tự chủ của nước nhà. Máu của hai ông đổ xuống, hòa máu đào của bao đấng anh hùng, hào kiệt đã sống hiên ngang, và chết oanh liệt, hiển linh từ ngàn xưa trên dãi gấm vóc kéo dài từ ải Nam Quan đến mũi Cà Mau. Thử nghĩ về Việt Nam ngày hôm nay sẽ như thế nào nếu hai ông đã không thọ nạn vào cái ngày định mệnh của Việt Nam, ngày 2 tháng 11 năm 1963? Mặc dầu các ông đã không thực hiện được hết những hoài bão của mình cũng như những điều mà đất nước còn mong chờ, các ông đã hoàn thành được những gì có thể làm trong giới hạn của hoàn cảnh lịch sử một cách chu đáo và tận tụy. Giờ đến lượt chúng ta. Chúng ta phải làm gì để đáp lại lời đất nước vẫn còn đó?

2/11/2015

Yên Tánh