Tại sao họ giữ im lặng?

Mặc Lâm, biên tập viên RFA, Bangkok

2014-05-09

Tàu hải cảnh TQ phun nước vòi rồng qua tàu kiểm ngư Việt Nam để đuổi ra khỏi khu vực AFP

Việc Trung Quốc ngang nhiên mang giàn khoan HD 981 vào khu vực đặc quyền kinh tế Việt Nam đang làm khắp thể giới chú ý và quan ngại. Người dân Việt chờ đợi sự lên tiếng từ lãnh đạo cao nhất nước để biết quan điểm của chính phủ trước cuộc xâm lược này nhưng cho tới nay gần một tuần lễ trôi qua vẫn chưa có một phát biểu nào mặc dù đại hội Trung ương đã khai mạc vào ngày 8 tháng 5 vừa qua. “Tại sao họ im lặng” là câu hỏi Mặc Lâm cố tìm hiểu sau đây.

Hình ảnh giàn khoan HD 981 vẫn bập bềnh trên vùng biển Việt Nam có lẽ khiến người dân trong và ngoài nước quan tâm hơn hết trong mọi sinh hoạt thường nhật. Báo chí Việt Nam trích đăng các bài viết của truyền thông và chuyên gia quốc tế bình luận về hành động này của Trung Quốc với tâm thức mượn lời người khác nói thay cho mình. Phóng viên không được phép theo tàu ra khơi để tận mắt chứng kiến cụ thể sự việc. Hình ảnh do nhà nước cung cấp và rất chiếu lệ khiến dư luận nghi ngờ vẫn còn điều gì bí ẩn mà Việt Nam chưa được phép công khai.

Trách nhiệm của Đảng và nhà nước

Trả lời chúng tôi về sự lo lắng chờ đợi của người dân trước một công bố chính thức từ nhà nước, ông Phạm Quang Nghị, nguyên Bí thư Thành ủy Hà Nội, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương từ khóa VIII đến khóa XI Ủy viên Bộ Chính trị khoá X, XI. Trước đó, ông từng giữ chức Phó trưởng ban Ban Văn hóa Tư tưởng Trung ương, cho biết:

-Vấn đề bảo vệ độc lập chủ quyền việc thiêng liêng ai cũng phải làm. Đảng và nhà nước phải chịu trách nhiệm cái việc đó. Mấy hôm nay tôi cũng mới trên Điện Biên về vừa qua thấy tình hình ở nhà anh em thể hiện tích cực cũng như báo chí. Thực hiện tích cực như thế đều do các đồng chí chỉ đạo cả chứ có phải đâu là tự nhiên?

Bộ Ngoại giao tổ chức họp báo chỉ có thể nhìn dưới dạng chia sẻ thông tin và hoàn toàn không phải là một phản đối đúng như thông lệ quốc tế khi một nước bị sự xâm lăng của nước khác.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng
phát biểu khai mạc Hội nghị -
ảnh: HH/dangcongsan.vn

Khi tuyền hình trực tiếp hình ảnh của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đọc bài diễn văn khai mạc đại hội Trung ương 9 khóa 11 vào ngày 8 tháng 5, trong suốt bài diển văn ấy không thấy ông đá động gì tới hai chữ Trung Quốc và điều này gây thất vọng cho không biết bao nhiêu người trong đó có ông Huỳnh Kim Báu, nguyên Tổng thư ký hội Trí thức Tp HCM:

-Đây là lần đầu tiên tôi chịu khó ngồi nghe hết một diễn văn của Tổng Bí thư họp Ban chấp hành Trung ương. Lý do đây là lần đầu tiên bởi vì tôi cũng quan tâm coi thử ông Tồng bí thư và Ban chấp hành Trung ương phát biều chính thức thái độ của Đảng đối với việc giàn khoan của Trung Quốc xâm phạm lãnh hải của mình chỉ cách Lý Sơn 220 Km tức là 168 hải lý
Không phải chỉ có tôi mà toàn bộ những người quan tâm yêu nước và quan tâm tới vận mệnh đều quá thất vọng có cảm giác như việc Trung Quốc xâm lược vào đây không liên quan gì tới Đảng. Đảng chỉ lo phần của Đảng thôi còn vận mệnh đất nước thì không quan tâm đến. Vận mệnh của đất nước giao cho Đảng, Đảng tự nhận mình là người lãnh đạo mà có một thái độ như thế thì không những tôi

Chính vì thề chúng tôi cương quyết tới ngày Chúa Nhật này cả nước sẽ tổ chức biểu tình phản đối hành động xâm lược của Trung Quốc. Chúng tôi sẵn sàng đương đầu nếu nhà cầm quyền Việt Nam tiếp tục có những hành động khủng bố như trước đây.

Vào ngày hôm qua một nhóm trí thức nhân sĩ và cách mạng lão thành đã yêu cầu được gặp ông Chủ tịch UBND thành phố Lê Hoàng Quân để đề nghị biểu tình chống Trung Quốc nhưng yêu cầu này không được đáp ứng. GS Tương Lai, nguyên Viện trưởng Viện Xã hội nhân văn cho biết lý do ông Quân tránh mặt:

Dàn khoan Trung Quốc HD 981 định vị khoan tại vị trí có tọa độ 15029’ vĩ độ bắc, 111012’ độ kinh đông, cách bờ biển Việt Nam khoảng 120 hải lý (theo petrotimes)

-Vì muốn tiếp thì họ phải trả lời mà trả lời thì họ chưa có chủ trương. Chúng tôi đau đớn biết rằng các chiến sĩ hải quân, những người cảnh sát biển, những người ở tàu kiểm ngư của ta thì đang đổ máu ở ngoài cái vùng giàn khoan kia.

Theo GS Tương Lai thì việc Trung Quốc làm hôm nay là hệ quả trước mắt và lâu dài của một chính sách đối ngoại sai lầm.

-Chính sách đối ngoại sai lầm ấy sâu xa là do nhận thức một cách mơ hồ và sai lệch về cái được gọi là ý thức hệ do đó mới nảy sinh Hội nghị Thành Đô để từ hội nghị này tự ru ngủ lấy mình là chỉ có Trung Quốc là cùng chung ý thức hệ xã hội chủ nghĩa, phải dựa vào và từ đó bị ràng buộc dần đến nỗi rất khó thoát ra.

Việc không có lãnh đạo nào đứng ra công khai tuyên bố với Trung Quốc theo GS Tương Lai là còn lý do khác, sự đấu đá giữa hai phe thân và không thân Trung Quốc, ông nói:

-Tôi tin rằng đây là cuộc đấu tranh không khoan nhượng giữa những người ngay trong nội bộ của Bộ Chính trị, của ban Chấp hành Trung ương của những người lãnh đạo nói chung. Hãy gạt bỏ thế lực thân Trung Quốc đi. Gạt bỏ thế lực thực sự đang bị thằng Trung Quốc nằm gáy đi. Chỉ có trên cơ sở đó mới có thể tìm ra một lối thoát cho Việt Nam được.
Đương nhiên họ có thể có những kế hoạch này nọ chứ tôi không nghĩ rằng họ bán nước cả đâu nhưng tôi có cảm tưởng rằng họ không đủ bản lĩnh và cũng không đủ sự nhất trí để đưa ra những hành động.

Ngoài những dư luận nóng vội hầu hết người dân Việt đều nhẫn nại chờ đợi sự lên tiếng của người cao nhất nước như điều mà tất cả các quốc gia trên thế giới phải làm khi bị ngoại xâm. Nhân dân không chờ đợi một tuyên bố phát động cuộc chiến chống Trung Quốc, cũng không chờ đợi sự giải thích vỗ về người dân, thậm chí bằng con dao của tình hữu nghị. Người dân chỉ muốn biết lập trường của chính phủ, điều mà họ có quyền được biết một cách công khai.