Hôm
thứ Sáu vừa qua, 5 tháng 12, 2014, tại Thượng-viện Quốc-hội Canada đã
diễn ra một “Bàn tròn về Tranh chấp Biển đảo ở Biển Đông/Nam-hải và bản
Hiệp-định cuối cùng về Hòa-bình ở Việt-nam vào năm 1973” (“The
Roundtable on the South-China Sea Territorial Dispute and the Final 1973
Peace Accord on Vietnam” trong tiếng Anh và “La table ronde sur le
conflit territorial en mer de Chine méridionale et laccord de paix final
de 1973 sur the Vietnam” trong tiếng Pháp). Sở dĩ sinh-hoạt này có tên
trong hai thứ tiếng Anh-Pháp là vì mọi tài-liệu chính-thức của Quốc-hội
Canada đều phải được dịch sang hai thứ tiếng chính-thức của nước này.
Đây là một bàn tròn do Thượng-nghị-sĩ Ngô Thanh Hải (TNS Canada gốc
Việt) tổ-chức với sự hiện diện và tiếp tay của TNS Lang, Chủ-tịch Ủy-ban
thường-trực về Quốc-phòng và An-ninh của Thượng-viện Canada, TNS
Andreychuk, Chủ-tịch Ủy-ban thường-trực về Ngoại-giao và Thương mại
Quốc-tế, cũng như ông David W. Kilgour, nguyên là Phó-Chủ-tịch Hạ-viện
Canada và Bộ-trưởng Ngoại-giao đặc-trách Á-châu/Thái-bình-dương. Trong
thời-gian xảy ra cuộc bàn tròn, người ta còn thấy có sự thăm viếng của
mấy Thượng-nghị-sĩ khác nữa như TNS Deepak Obhrai, Bộ-trưởng Quốc-hội về
Ngoại-giao và Nhân-quyền cũng như TNS Tim Uppal, Quốc-vụ-khanh về các
vấn-đề Đa-văn-hóa.
Về phía Việt-nam tham-dự bàn tròn thì từ Mỹ có phái-đoàn dẫn đầu bởi
G.S. Nguyễn Ngọc Bích, Chủ-tịch Ban Điều hợp Trung-ương của Nghị-hội
(Toàn-quốc Người Việt tại Hoa-kỳ) đồng-thời là chủ-tịch Ủy-ban Lâm-thời
VNCH. Trong phái-đoàn đến từ Hoa-kỳ còn có cựu-Dân-biểu Bùi Văn Nhân
(tức ký-giả Vi Anh) đến từ Quận Cam, B.S. Nguyễn Thể Bình đến từ
Washington, ông Hồ Văn Sinh, phó-CT Ủy-ban Lâm-thời VNCH cũng đến từ
Cali, riêng cựu-Dân-biểu Lý Hiền Tài thì vào phút chót đã không sang
được vì trục trặc giấy tờ. Đến để ủng-hộ và yểm-trợ cho Ủy-ban có tới ba
phái-đoàn lớn tới từ Montréal, Ottawa và Toronto, gồm hầu hết là những
bộ mặt quen thuộc trong giới đấu tranh trong những năm qua ở xứ “đất
lạnh tình nồng.” Tỷ-dụ, đến từ Montréal là có cả ông chủ-tịch Cộng-đồng
và hai luật-sư của Cộng-đồng. Phái-đoàn Toronto thì do ông Trần Quang
Thọ hướng-dẫn và được đón tiếp ân-cần bởi Tiến-sĩ Lê Duy Cấn, nguyên
phó-Chủ-tịch Liên-hội Người Việt Canada, và ông Trịnh Vũ Điệp, một
thành-viên lâu đời của Liên-hội và cũng nguyên là một ủy-viên trong
Tổng-Liên-Hội Người Việt Tự Do (1991-1993). Riêng TS. Lê Duy Cấn, tuy
mới phục-hồi từ một biến-cố mạch máu não hiểm nghèo, cũng vẫn khoản đãi
toàn-thể các phái-đoàn từ Hoa-kỳ và các tỉnh-bang Canada về vào tối thứ
Năm, 4 tháng 12, ở tiệm Vietnam Palace. Được biết, ông còn là người chủ
chốt đang thúc đẩy Dự-án Bảo-tàng-viện Thuyền-nhân ở Canada từ nhiều năm
nay. Ngay tại Ottawa thì phái-đoàn khá hùng hậu với sự tham-gia đông
đảo của các vị phụ nữ. Tổng-cộng số người VN có mặt hôm đó cũng phải đến
trên 50 người.
Phần trình bầy vấn-đề
Vì hôm 21/10 đã có một vụ khủng-bố Hồi-giáo xâm-nhập tòa nhà Quốc-hội
bắn chết mấy người nên việc kiểm-soát an-ninh để vào đã trở nên rất gắt
gao. Mặc dầu vậy, các phụ-tá của TNS Ngô Thanh Hải, đặc-biệt là cô
Tanya Wood và một luật-sư trẻ 22 tuổi, cô Julie Phạm, học ở trường
đại-học Carleton ra, đã tỏ ra rất niềm nở đón tiếp mọi người và hướng
dẫn vào phòng họp rộng rãi, trang trọng và thật đẹp. Bắt đầu từ 9 giờ
sáng, đồng-bào ta đã lục-tục tới. Sau khi được mời dùng cà-phê cho ấm
lòng là những lời chào hỏi nhau vì không phải là tất cả mọi người đều đã
biết nhau. Mọi người vui vẻ được thấy tấm lòng của nhiều vị mà sau gần
40 năm vẫn kiên trì với cuộc đấu tranh. Gặp cô Phương Thu,
cựu-hiệu-trưởng trường trung-học Bùi Thị Xuân Đà-lạt, Giáo-sư Bích đã
reo lên: “Trời, trên 50 năm rồi mới được gặp lại Bạn!” Và bao lời hỏi
han thân-tình để gợi lại kỷ-niệm từ những ngày còn làm sinh-viên du-học ở
Mỹ nửa thế-kỷ trước. Là một nhà giáo và là con của cụ Trần Văn Khắc,
một huynh-trưởng lão thành của Hướng đạo VN, cô Phương Thu từ khi đến
Canada vẫn một lòng phục-vụ ngành giáo-dục và xây dựng cả một trường
Việt-ngữ để giữ tiếng Việt cho các con em của đồng-bào trong vùng.
Đến đúng 11 giờ, phụ-tá của TNS Ngô Thanh Hải, ông Vincent Labrosse
mời mọi người vào chỗ để có thể bắt đầu bàn tròn. TNS Ngô Thanh Hải đọc
diễn-văn khai mạc. Ông cám ơn cử-tọa đã đến từ xa xôi, nhất là phái-đoàn
Hoa-kỳ, đến để bàn về “những căng thẳng ngày càng lên cao [ở Biển
Đông/Nam-hải]… có thể bùng lên bất cứ lúc nào thành một cuộc chiến
khu-vực lôi kéo những cường-quốc bên ngoài vào.” Vì nhiệm-vụ của Ủy-ban
Thường-trực về An-ninh Quốc-gia và Quốc-phòng ở Thượng-viện là phải
nghiên cứu và báo-cáo về các vấn-đề an-ninh quốc-phòng ở trong vùng
Ấn-độ, Á-châu Thái-bình-dương cũng như tiềm-lực ảnh-hưởng của những
vấn-đề đó đến an-ninh quốc-phòng của Canada nên ông rất mong “phát huy
vai trò ngày càng lớn của Canada đối với vùng ấy và khuyến khích việc
tìm ra một giải-pháp hòa-bình và hợp pháp cho cuộc tranh chấp trên biển
đang diễn ra ở Biển Đông/Nam-hải.” Đi kèm theo bài diễn-văn khai mạc của
ông là một trang rưỡi những câu hỏi mà Ủy-ban của ông mong được nghe
một phần những câu trả lời trong bàn tròn ngày hôm nay.
Sau đó, TNS Ngô Thanh Hải đã lần lượt mời TNS Lang phát biểu về tầm
quan-trọng của bàn tròn. Ông Lang cho rằng chủ-nhân của Canada là người
dân Canada, và những TNS như ông có thì cũng chỉ là để phục-vụ người dân
Canada—trong đó có người Canada gốc Việt. Do đó nên ông rất mong được
nghe những sự góp ý của chúng ta. Đến lượt bà TNS Andreychuk, bà cho
biết bà không thể ở được nguyên ngày nhưng bà cũng rất mong được nghe
phần trình bầy chính để có thể hướng-dẫn chính-sách ngoại-giao và
ngoại-thương của Canada. Cựu-Dân-biểu David Kilgour thì cho rằng sự
quan-tâm của ông đối với các vấn-đề VN đã có từ xa xưa rồi ông kể một
chuyến viếng thăm VN cùng với TNS Ngô Thanh Hải cách đây ít năm, qua đó
ông hiểu thêm được rất nhiều về sự thiếu vắng nhân-quyền rất thậm-tệ ở
VN.
Bắt đầu vào phần trình bầy, Bác-sĩ Nguyễn Thể Bình được yêu-cầu đọc
một lá thư mà cựu-Quốc-vụ-khanh VNCH, ông Lê Trọng Quát, viết từ Paris,
Pháp-quốc, gởi Thủ-tướng Stephen Harper của Canada và nhờ TNS Ngô Thanh
Hải chuyển đi giùm, nói lên ý-chí của người dân miền Nam phải được quyền
tự-quyết dân-tộc đúng như lời hứa của Hiệp-định Hòa-bình Paris 1973.
Vào phần trình bầy chính của buổi hội, Giáo-sư Nguyễn Ngọc Bích đã
đọc tóm lược của một bài thuyết-trình sáu trang mà ông đã gởi trước lên
Thượng-viện Canada để được dịch sang tiếng Pháp và được in sẵn trong một
hồ-sơ đầy đủ cho các tham-dự-viên. Bài thuyết-trình này đi sâu vào
trong chi-tiết những vấn-đề như: (1) chủ-quyền lịch-sử của VN trên hai
quần-đảo Hoàng-sa và Trường-sa, ít nhất cũng từ TK 17; (2) chủ-quyền này
đã được quốc-tế công-nhận qua những hiệp-định quốc-tế như Hiệp-định
Hòa-bình San Francisco 1951 (có 51 nước tham-dự), Hiệp-định Genève 1954
chia đôi VN với HS-TS được xác-định rõ ràng là thuộc về miền Nam (sau là
VNCH), Hiệp-định Hòa-bình Paris 1973 định nghĩa sự toàn vẹn lãnh-thổ
của miền Nam dựa trên định-nghĩa ở Genève, và Định-ước Quốc-tế do 12
nước ký dưới sự chứng-kiến của Tổng-thư-ký Liên-hiệp-quốc vào ngày
2/3/1973 bảo đảm việc thực-thi Hiệp-định Paris 1973. Như vậy thì
chủ-quyền của VNCH trên hai quần-đảo Hoàng-sa và Trường-sa đã quá rõ,
không ai có thể phủ-nhận được. Dựa vào vai trò trung-lập và đứng đắn của
Canada qua sự hiện-diện của Canada trong hai ủy-hội quốc-tế đình chiến
1954 và hòa-bình 1973, ông Bích đề nghị Canada, một trong 12 quốc-gia có
ký tên trong Định-ước quốc-tế tháng 3/1973, có thể đứng ra vận-động
tái-nhóm hòa-đàm Paris để quyết-định phải trái trong việc Trung-Cộng
xâm-chiếm Hoàng-sa bằng vũ-lực vào tháng 1/1974 (vi-phạm sự toàn vẹn
lãnh-thổ của miền Nam) và Hà-nội cưỡng-chiếm miền Nam (vi-phạm toàn-bộ
Hiệp-định Hòa-bình Paris 1973) làm triệt-tiêu quyền dân-tộc tự-quyết của
người dân miền Nam. Mà trong một hội-nghị Paris được tái-nhóm thì
Bắc-kinh không có quyền phủ-quyết như họ có ở Hội-đồng An-ninh LHQ, chặn
đứng được mọi nỗ lực đem vấn-đề tranh chấp Biển Đông ra trước quốc-tế.
Sau phần trình bầy của G.S. Nguyễn Ngọc Bích, Luật-sư Lâm Chấn Thọ
(Montréal) được mời trình bầy về những khía cạnh công-pháp quốc-tế. Ông
đạp đổ những luận-điệu mà ta thỉnh thoảng được nghe, cho rằng Mặt Trận
Giải Phóng Miền Nam (mà vào năm 1973 được gọi là “Chính-phủ cách mạng
lâm-thời miền Nam VN”) mới là quốc-gia kế-thừa VNCH: theo Luật-sư tất cả
những bằng-chứng ta có ngày hôm nay (từ Hà-nội hay thậm-chí cả từ miệng
của những người đi theo Mặt Trận như Trương Như Tảng, Nguyễn Văn Trấn,
Tạ Bá Tòng v.v.) đều công-nhận Mặt Trận là một con đẻ, một công-cụ
trực-tiếp của Hà-nội nhằm xâm-chiếm miền Nam thì nó làm gì có tư-cách
độc-lập để mà đòi quyền gì. Ông Thọ còn đưa ra những điều khoản trong
Hiến-chương Liên-hiệp-quốc như Điều 2.4 cấm ngặt việc đi xâm-chiếm nước
khác bằng vũ-lực (do đó TC chiếm Hoàng-sa hay Việt-nam Dân-chủ Cộng-hòa
chiếm VNCH là hoàn-toàn bất hợp pháp). Xong ông lại nêu Điều 3 và Điều
73 của Hiến-chương LHQ để chứng minh là một quốc-gia bị tạm-chiếm như
VNCH không hề mất chủ-quyền trên lãnh-thổ của mình, tóm lại một quốc-gia
đi xâm-chiếm nước khác không có quyền cắt xén lãnh-thổ của nước kia. Và
cuối cùng, một quốc-gia bị tạm-chiếm như nước Pháp dưới thời Hitler hay
Tây-tạng ngày hôm nay vẫn có quyền có một chính-phủ hợp pháp ngoài
lãnh-thổ của mình (thường được gọi là một “chính-phủ lưu-vong”) và chính
chính-phủ của cựu-Thủ-tướng Nguyễn Bá Cẩn, chính-phủ hợp pháp cuối cùng
của VNCH, vào tháng 5/2009 đã nộp hồ-sơ về lãnh-hải của VNCH cho Ủy-ban
về luật biển của Liên-hiệp-quốc.
Sang phần thảo-luận
Bàn tròn đã tạm ngưng sau phần trình bầy chính của vấn-đề để cho mọi
người dùng cơm trưa. Sau bữa cơm trưa đơn sơ nhưng rất ngon, bàn tròn
tái nhóm để đi vào phần thảo-luận. Nhiều vấn-đề được nêu ra nhưng nói
chung đều đã được trả lời thỏa đáng. Riêng có vấn-đề “Chính-phủ cách
mạng lâm-thời miền Nam Việt-Nam” có được xem là một chính-phủ độc-lập và
chính-danh không là được xem khá gay go song cuối cùng, ai cũng phải
công-nhận là vấn-đề đó đặt ra cho vui vậy thôi chứ không thể bảo vệ được
một cách hữu lý.
Trong phần thảo-luận cũng còn có sự tham-gia của một số chuyên-gia
Canada như Giáo-sư David Lametti của trường đại-học McGill, một
chuyên-gia về tài-sản trí-tuệ. Ông cho biết ông đã để ý đến các vấn-đề
VN từ khi ông còn rất trẻ, còn ở trung-học. Ông đã vui khi được tin về
Hiệp-định Hòa-bình Paris 1973 nhưng rồi vỡ mộng khi thấy Hoa-kỳ đã bội
ước đối với VNCH. Giờ đây, VNCS đang thương lượng với Mỹ và Canada để
vào Hiệp-ước Đối-tác xuyên Thái-bình-dương (TPP, Trans-Pacific
Partnership). Nói chung thì thương mại là một hoạt-động tốt cho
nhân-loại nhưng nếu tiến-trình thương thảo không được minh bạch thì có
thể sẽ rất nguy-hiểm, nhất là về khía cạnh tài-sản trí-tuệ. Do đó nên
ông khuyến cáo Canada phải cẩn thận, phải đòi hỏi minh bạch trong mọi
chặng thương thuyết. Không có lý-do gì mà người dân hay cả Quốc-hội lại
phải dựa vào những tin rò rỉ ra từ các cuộc thương lượng.
Một luật-sư, ông Benoit, thì cho rằng những lập-luận của chúng ta về
phía VNCH rất vững vàng về mặt pháp-lý. Vấn-đề làm làm sao đem ra
áp-dụng, dụ được đối-phương, dụ được Trung-Cộng đi vào một tiến-trình
thương-thuyết hòa-bình.
Gần cuối buổi, cựu-Dân-biểu Bùi Văn Nhân yêu-cầu được phát biểu. Theo
ông, Việt-nam Cộng-hòa là một chính-thể chính-đáng và chính-thống bởi
chính-thể đó xuất phát từ sự lựa chọn của người dân qua những cuộc
tuyển-cử mà người dân thực-sự có quyền lựa chọn những tên tuổi, đảng
phái ra tranh cử với nhau. Hiến-pháp VNCH 1967, chẳng hạn, là một
hiến-pháp mẫu mực trong đó có sự tam quyền phân-lập, cộng thêm một quyền
thứ tư là quyền giám-sát mà ta học được của Hiến-pháp Trung-hoa
Dân-quốc. Tất cả những quyền tự do căn-bản của người dân được tôn-trọng
và thực-thi, như tự do ngôn-luận, tự do báo chí, tự do tôn-giáo, tự do
đi lại, tự do hội họp, tự do lập đảng, tự do biểu tình, xã-hội dân-sự,
v.v. Ông cám ơn Canada về tất cả những điều Canada đã làm cho Việt-nam
và ông mong là Canada có thể đóng một vai trò tích-cực để đem lại
công-lý và hòa-bình cho dân-tộc nhiều khổ đau là Việt-nam.
Trước khi kết thúc buổi họp, Luật-sư Lâm Chấn Thọ đã đưa ra bản thảo
của một nghị-quyết để Thượng-viện Canada có thể nghiên cứu.
Thượng-nghị-sĩ Ngô Thanh Hải đã mời mọi người đọc thật kỹ và đề nghị
những điểm cần thêm thắt hay sửa sang. Ông cho rằng cái tinh-thần của
nghị-quyết và những nội-dung cụ-thể là quan-trọng, còn ngôn ngữ thì
văn-phòng Thượng-viện sẽ có ngôn ngữ riêng của họ để cho đúng với cách
hành văn của Thượng-viện. Theo Thượng-nghị-sĩ, một khi bản nghị-quyết
được Thượng-viện chấp thuận thì ông và các ủy-ban liên-hệ sẽ phải cho
người nghiên cứu thêm hoặc/và tổ-chức điều trần để chi-tiết-hóa
hành-động và chính-sách của Canada về các vấn-đề bàn cãi hôm nay. (Tưởng
cũng nên nhắc là Thượng-viện Hoa-kỳ hôm 15/7/2014 đã ra nghị-quyết S.R.
412 buộc Trung-Cộng phải rút giàn khoan 981 sớm hơn 1 tháng và đúng
trước ngày phái-đoàn ở Mỹ sang Ottawa, ngày 4/12/2014, Hạ-viện Mỹ cũng
ra một nghị-quyết tương-tự, H.R. 712, kêu gọi mọi tranh chấp trong Biển
Đông phải được giải-quyết bằng con đường hòa-bình, theo công-pháp
quốc-tế.)
Điều đáng nói ở đây là bàn tròn hôm 5/12 ở Thượng-viện Canada là một
trường-hợp điển-hình của “thực-thi dân-chủ” ở Canada. Những công-dân
Canada được mời đến bàn thảo một cách cởi mở và công-khai về những
vấn-đề liên-hệ đến an-ninh quốc-phòng Canada, về một vùng mà họ có nhiều
hiểu biết, và những chuyên-gia cũng được mời đến để đưa ra những
nhận-định chuyên-môn của họ. Đó là lý-do tại sao G.S. Nguyễn Ngọc Bích
của Ủy-ban Lâm-thời VNCH đã được mời đến thuyết-trình từ Mỹ (ông đã có
bài phản-biện lập-trường chính-thức của Trung-Cộng ở LHQ đưa ra ngày
8/6/2014) và Luật-sư Lâm Chấn Thọ được mời tham-gia vào phần thảo-luận
chuyên-đề như công-pháp quốc-tế, Hiến-chương LHQ, các hiệp-định quốc-tế
và Luật Biển, v.v…
Tâm Việt
0 comments:
Post a Comment