Trung Quốc : Hàng trăm người biểu tình phản đối kiểm duyệt báo chí

Biểu tình trước trụ sở tuần báo Nam phương chu mạt- Quảng Đông. Ảnh chụp ngày 07/01/2013
REUTERS/James Pomfret

Đức Tâm_RFI
Sự kiện hiếm thấy tại Trung Quốc : ngày 07/01/2013, hàng trăm người đã biểu tình trước trụ sở một tuần báo ở miền nam Trung Quốc để phản đối chế độ kiểm duyệt báo chí.
Theo thông tin trên internet được AFP trích dẫn, những người biểu tình đã tụ tập ở Quảng Châu, tỉnh Quảng Đông, trước trụ sở Nam phương chu mạt (Nanfang Zhoumo), và giương cao các biểu ngữ : « Chúng tôi muốn tự do báo chí, tôn trọng Hiến pháp và dân chủ ».
Cuộc biểu tình diễn ra trong bối cảnh, thứ Năm tuần trước, 03/01/2013, Nam phương chu mạt, một tuần báo nổi tiếng có chủ trương cải cách, cởi mở, đã bị kiểm duyệt một cách thô bạo. Trong số ra nhân dịp năm mới, tuần báo có bài viết về « Giấc mơ chính thể lập hiến tại Trung Quốc », để bảo vệ các quyền cơ bản của công dân.
Một quan chức của tỉnh Quảng Đông đã kiểm duyệt, rút bỏ bài báo này và thay vào đó là một bài viết mờ nhạt, « ba phải ».
Sự kiện này đã làm dấy lên một làn sóng phản đối từ một bộ phận các nhà báo trong ban biên tập tuần báo. Họ ra một tuyên bố lên án hành động can thiệp, kiểm duyệt nói trên. Bản tuyên bố của các nhà báo thuộc Nam phương chu mạt đã lan truyền nhanh chóng trên internet, bất chấp sự kiểm duyệt.
Thế nhưng, chỉ một ngày sau, tức ngày 04/01/2013, một tờ báo mạng khác, Viêm Hoàng Xuân Thu (Annals of the Yellow Emperor) lại bị đóng cửa, sau khi đăng lời kêu gọi các nhà lãnh đạo Trung Quốc hãy bảo đảm các quyền của công dân, được ghi trong Hiến pháp, trong đó có quyền tự do ngôn luận và tự do hội họp.
Trong những tuần qua, tài khoản của nhiều nhà báo Trung Quốc có tên tuổi trên mạng xã hội đã bị xóa.
Đợt trấn áp, bóp nghẹt tự do ngôn luận này diễn ra vào lúc Trung Quốc có ban lãnh đạo mới, đứng đầu là tổng bí thư đảng Cộng sản Tập Cận Bình và hứa hẹn thay đổi phương cách lãnh đạo, cởi mở hơn.
Ngày hôm nay 07/01/2013 từ khóa « Nam phương chu mạt » và một số từ liên quan đã bị phong tỏa trên Vi Bác, mạng xã hội tại Trung Quốc.
Điều đáng chú ý là Hoàn Cầu thời báo, một chi nhánh của Nhân Dân nhật báo, cơ quan ngôn luận của đảng Cộng sản Trung Quốc, trên bản tiếng Hoa, có bài xã luận, khẳng định là Bắc Kinh quyết tâm giữ nguyên trạng trong lĩnh vực truyền thông. Theo tờ báo, « Không quan trọng việc người dân có sung sướng hay không (với việc kiểm duyệt), suy nghĩ chung là không thể có loại truyền thông tự do mà họ mơ ước với thực tế chính trị và xã hội hiện nay ở Trung Quốc ». Hoàn Cầu thời báo nhận định : « Trong mọi trường hợp, truyền thông không được trở thành một lĩnh vực chính trị đặc biệt tại Trung Quốc ». Xã luận này của Hoàn Cầu thời báo không có trên bản tiếng Anh.
Sau đó, tờ báo đã đăng một bức thư ngỏ của các nhân viên tuần báo Nam phương chu mạt, đòi ông Sải Chấn (Tuo Zhen), phụ trách tuyên huấn ở tỉnh Quảng Châu, người đã kiểm duyệt bài xã luận và thay bằng một bài khác, phải từ chức.
Cuối tuần qua, một bức thư khác được lưu truyền, với chữ ký của nhiều học giả có tên tuổi ở Trung Quốc, cũng kêu gọi cách chức ngay lập tức ông Sải Chấn và đòi có tự do báo chí hơn nữa.
Khi được hỏi về việc kiểm duyệt và thay bài trên Nam phương chu mạt, phát ngôn viên bộ Ngoại giao Trung Quốc vẫn thản nhiên trả lời : « Không có cái gọi là kiểm duyệt thông tin tại Trung Quốc ».
Tổ chức Phóng viên Không Biên giới xếp Trung Quốc đứng hàng thứ 174 trên tổng số 179 quốc gia, về quyền tự do báo chí trong giai đoạn 2011-2012.