Hong Kong gây cảm hứng cho dân chủ Việt Nam?

Sinh viên trung học tham gia biểu tình đòi dân chủ bên ngoài trụ sở của Hội đồng Lập pháp Hong Kong hôm 29/9/2014.

AFP photo

Cuộc cách mạng đòi dân chủ đang sôi sục ở Hong Kong nhanh chóng truyền cảm hứng cho giới hoạt động ở Việt Nam. Các nhà dân chủ Việt Nam nhận thấy nhiều bài học có thể rút ra từ cuộc cách mạng này. Họ cũng đồng ý rằng thời cơ ở Việt Nam chưa đến để có một cuộc cách mạng tương tự.

Hàng chục nghìn thanh niên đặc khu này đổ xuống đường hôm qua, tham gia cuộc tuần hành có tên Occupy Central, đòi dân chủ lại cho Hong Kong.

Ở Việt Nam, giới hoạt động dân chủ cũng cảm thấy được truyền cảm hứng từ Occupy Central ở Hong Kong. Blogger Mẹ Nấm liên tục chia sẻ lại các hình ảnh từ Facebook của chính tổ chức lãnh đạo tuần hành. Những nhà hoạt động khác thì thay ảnh trên trang Facebook là chiếc nơ vàng của phong trào hoặc ảnh của thủ lĩnh phong trào Joshua Wong nhằm tỏ ra sự ủng hộ.

Blogger Mẹ Nấm chia sẻ:

Cuộc cách mạng đòi dân chủ ở Hồng Kong đi nhanh hơn dự kiến của rất nhiều người và nó thực sự truyền cảm hứng cho những người đang theo đuổi cái khát vọng dân chủ ở người Việt Nam như tôi. Nó là một phòng trào tôi nghĩ rằng khiến rất nhiều người trẻ không chỉ là những người theo đuổi phong trào dân chủ suy nghĩ mà tôi đặc biệt tin rằng các bạn trẻ ở Việt Nam sẽ nhìn vào để nghĩ về mình và nhìn về tương lai đất nước Viêt Nam.

Cuộc cách mạng đòi dân chủ ở Hồng Kong đi nhanh hơn dự kiến của rất nhiều người và nó thực sự truyền cảm hứng cho những người đang theo đuổi cái khát vọng dân chủ ở người Việt Nam như tôi.
- Blogger Mẹ Nấm 

Hong Kong được Anh trao trả lại cho Trung Quốc vào năm 1997, dưới chính sách “một nhà nước, hai chế độ”. Thế nhưng gần đây Bắc Kinh ngày càng gia tăng sức ép lên Hong Kong. Những người biểu tình ở Hong Kong phản đối việc chính quyền Hoa Lục đòi có tiếng nói trong cuộc bầu cử sắp tới vào năm 2017. Theo đó, Bắc Kinh muốn tất cả các ứng viên ở Hong Kong phải được sự chuẩn thuận của họ.

Trước diễn biến này, học sinh, sinh viên Hong Kong đã tổ chức bãi khoá từ nhiều ngày nay và đỉnh điểm của cuộc biểu tình là hôm qua, thu hút được sự tham gia của khoảng hàng chục nghìn người. Cảnh sát Hong Kong hôm qua đã buộc phải ra bắn hơi cay vào đoàn biểu tình, tuy nhiên không giải tán được cuộc biểu tình.

Cuộc biểu tình hoà bình của học sinh, sinh viên Hong Kong cũng khiến giới hoạt động ở Việt Nam suy nghĩ. Nhà hoạt động Nguyễn Hồ Nhật Thành nhận định:

Cái mình thấy có thể học từ họ là ý tưởng tổ chức và có một chiến lược dài hạn thì rõ ràng tất cả những việc họ làm nó không đơn thuần là sự bột phát nhất thời mà gây nên một hiệu ứng như vậy, mà rõ ràng là có một sự chuẩn bị rất là lâu dài và có chiến lược từng bước và đó là cái thiếu của tất cả các phong trào hiện nay ở Việt Nam.

Thủ lĩnh của cuộc cách mạng dân chủ ở Hong Kong là Joshua Wong, 17 tuổi. Blogger Mẹ Nấm cũng đánh giá cao chiến lược ôn hoà và lâu dài của Joshua Wong.

Đây là một bạn trẻ đầy bản lĩnh. Quan điểm của bạn ấy, mình thấy tương đồng với về quan điểm chia sẻ về thái độ chính trị. Tức là người dân đừng xem chính trị như nhiệm vụ mà nó có liên quan tất cả lĩnh vực trong đời sống hàng ngày ở Hồng Kong. Nó là giá của bữa ăn, là giá của thức uống, nó là tất cả những thứ mà có mối mô hình chung mà mình không thấy được. Bên cạnh đó cái thái độ của Joshua với cảnh sát cũng là một bài học mà mình nghĩ là ôn hòa và thẳng thắn, quyết liệt nhưng không có chống đối thì nó khá tương đồng với quan điểm của mình.

Chưa chín mùi

Các nhà hoạt động cũng đồng ý rằng, ở Việt Nam chưa đủ thời cơ cho một sự kiện tương tự như Hong Kong. Ở Việt Nam còn quá nhiều trở ngại cả về nhận thức tới điều kiện chính trị, xã hội, khiến phong trào ở Việt Nam chưa thể thăng hoa. Nhà hoạt động Nguyễn Hồ Nhật Thành cho rằng thời cơ sẽ đến khi sự bất tin đối với chính phủ lên tới cùng cực. Ông nói:

Cả Việt Nam bây giờ đang trong trạng thái rất mò mẫm, ngay cả Chính phủ cũng mò mẫn, chứ đường thoát cũng không có, tất cả giới đấu tranh cũng mò mẫm. Trong một xã hội đang như chưa tìm được hướng ra, thì không thể nào trách được là người dân vẫn đang quan sát. Tới lúc mọi thứ đều rõ ràng, khi sự yếu kém của chính phủ ngày càng tệ hại, khi mà tương lai của sinh viên họ thấy khi ra trường họ càng ngày càng thất nghiệp. Đến một lúc nào đó nó tự bung ra thôi, và lúc đó cần nhất những người có kinh nghiệm về tinh thần đấu tranh dân chủ, những người thực sự dân chủ, những người đó có thể đi hàng đầu trong việc biểu tình như việc Hong Kong đang diễn ra, thì chỉ những người đó mới là những ngừoi tác động tới sự thay đổi thêm.

Đến một lúc nào đó nó tự bung ra thôi, và lúc đó cần nhất những người có kinh nghiệm về tinh thần đấu tranh dân chủ, những người thực sự dân chủ...
- Nguyễn Hồ Nhật Thành 

Sau năm 1975, phong trào dân chủ ở Việt Nam chỉ bắt đầu rộ lên từ thập niên 90. Tuy nhiên, việc chính phủ Việt Nam đàn áp gay gắt, bắt bớ các bloggers và nhà hoạt động đã gây khó khăn cho phong trào này.

Trong điều kiện ở Việt Nam, sự đàn áp, những tiếng nói bất đồng, chứng kiến những tiếng nói đi ngược lại với tiếng nói chính thống của Đảng và Nhà nước là sẽ bị đàn áp cho nên giới trẻ là họ cũng khó công khai được nguyện vọng cũng như tâm tư của họ về những vấn đề chính trị như thế này.

Các nhà hoạt động cũng nhận định rằng điều quan trọng bây giờ là người dân Việt Nam nhận thức được dân chủ. Vì vậy, họ cố gắng đưa các thông tin đến giới trẻ, những người quan tâm bằng cách đăng thông tin trên Facebook cũng như thay hình ảnh đại diện là chiếc nơ vàng để gợi trí tò mò, dẫn tới việc quan tâm hơn tới dân chủ.

Cuộc biểu tình ở Hong Kong ngày càng lan rộng. Dự kiến, ngoài phụ huynh của học sinh, sinh viên Hong Kong, những người dân khác cũng sẽ tham gia để ủng hộ phong trào dân chủ.