Thêm hàng chục tù chính trị Miến Điện được trả tự do

Đợt ân xá cho các tù nhân Miến Điện ngày 03/01/2012.
REUTERS/Soe Zeya Tun

Trọng Thành_RFI
Một ngày sau khi Châu Âu chính thức dỡ bỏ cấm vận đối với Naypyidaw, tổng thống Miến Điện thông báo trả tự do cho gần 100 tù nhân. Gần một nửa số này là tù chính trị.
Theo một viên chức chính phủ, có 93 người đã được ân xá theo lệnh này. Một thành viên Hiệp hội trợ giúp các tù chính trị Miến Điện (APPP) cho biết có 59 tù chính trị được thả vào hôm nay (23/04/2013). Còn đại diện tổ chức Thế hệ 88 cho hay, có 30 người được trả tự do.
Kể từ khi tổng thống Thein Sein lên nắm quyền tháng 3/2011, đã có nhiều đợt thả tù nhân chính trị. Theo nhiều thống kê, trước đây Miến Điện giam giữ hơn 2.000 tù nhân lương tâm. Trong số đó, có các nhà báo, sinh viên, luật sư, nhà sư, các nhà tranh đấu. Đợt thả tù chính trị gần đây nhất là khi tổng thống Mỹ Obama công du Miến Điện hồi tháng 11/2012.
Hiện tại, không rõ còn bao nhiêu người tù chính trị tại Miến Điện. Theo ước tính của các tổ chức bảo vệ nhân quyền, còn khoảng 200 tù nhân chính trị Miến Điện bị giam giữ.
Vào tháng 2/2013, Naypyidaw tuyên bố lập một ủy ban xem xét hồ sơ tù chính trị, tiếp theo cam kết với tổng thống Hoa Kỳ trong chuyến công du của ông tại Miến Điện. Ủy ban này có nhiệm vụ « xác định » ai là tù nhân lương tâm trong số những người bị giam giữ trong tù.
Quyết định dỡ bỏ cấm vận Miến Điện của Châu Âu được chính quyền hoan nghênh, nhưng tổ chức bảo vệ nhân quyền HRW thì cho rằng quyết định này được đưa ra « chưa đúng lúc và thật đáng tiếc ». Human Rights Watch lo ngại là Châu Âu bị mất đi một phương tiện để gây áp lực với Naypyidaw và yêu cầu phải coi việc thả hết tù chính trị là một điều kiện tiên quyết cho việc dỡ bỏ cấm vận.
Hôm qua, tổ chức bảo vệ nhân quyền HWR ra báo cáo điều tra tố cáo chính sách « thanh lọc sắc tộc » chống lại người Rohingya, với nhiều bằng chứng về các hố chôn tập thể, mà lực lượng an ninh Miến Điện đã dùng để che lấp các dấu vết tội ác. Chính phủ Miến Điện đã bác bỏ cáo buộc này.
Liên Hiệp Châu Âu bãi bỏ cấm vận Miến Điện, trừ vũ khí
Hôm qua, 22/04/2013, Liên Hiệp Châu Âu đã công bố quyết định bãi bỏ toàn bộ các trừng phạt về thương mại và kinh tế đối với Miến Điện, kể cả trừng phạt nhằm vào cá nhân các giới chức trong chính quyền quân sự trước đây. Tuy nhiên, lệnh cấm vận vũ khí vẫn được duy trì.
Ngoại trưởng các nước Châu Âu, trong phiên họp hôm qua tại Luxembourg, tuyên bố : « Liên Hiệp Châu Âu mong muốn mở ra một trang mới trong quan hệ với Miến Điện, với việc thiết lập một quan hệ đối tác bền vững ». Văn bản kết luận cuộc họp các ngoại trưởng khẳng định là « Để đáp ứng các thay đổi đã diễn ra, với niềm hy vọng các thay đổi sẽ được tiếp tục, Hội đồng (các bộ trưởng) đã quyết định dỡ bỏ toàn bộ các trừng phạt, ngoại trừ cấm vận vũ khí ».
Trên thực tế, cấm vận đối với Miến Điện đã được Châu Âu « tạm ngưng lại » trong một năm, kể từ tháng 4/2012, để tỏ thái độ hoan nghênh các cải cách dân chủ, do chính phủ của tổng thống Thein Sein thúc đẩy trước đó một năm, khi ông Thein Sein lên nắm quyền.
Tuy nhiên, ngày hôm qua, Liên Hiệp Châu Âu cũng cảnh báo là chính quyền Miến Điện « vẫn phải thường xuyên sẵn sàng vượt qua với các thách thức quan trọng », cụ thể là chấm dứt tình trạng hỗn loạn tại bang Kachin ở miền bắc, và giải quyết các vấn đề liên quan đến thiểu số người Rohingya theo đạo Hồi, dù cư trú từ lâu trên đất Miến, nhưng vẫn bị phân biệt đối xử nặng nề.
Trước khi bị dỡ bỏ, lệnh trừng phạt của Châu Âu đối với Miến Điện đặc biệt liên quan đến việc cấm vào Châu Âu và phong tỏa tài sản của 491 người. Khoảng 59 tổ chức cũng bị lệnh phong tỏa tài sản nhắm đến. Bên cạnh đó là lệnh hạn chế buôn bán và đầu tư đối với hơn 800 doanh nghiệp, đặc biệt trong các ngành khai thác rừng, khai mỏ và buôn đá quý.
Hiện tại, trợ giúp phát triển của Châu Âu cho Miến Điện trong ngân khóa 2012-2013 là khoảng 200 triệu euro. Liên Hiệp Châu Âu dự kiến có một thỏa thuận song phương với Naypyidaw để đẩy mạnh các đầu tư tại quốc gia Đông Nam Á này.