Lời người dịch: Douglas
MacArthur đã tạo ra kỳ quan chính trị hy hữu trong thế kỷ hai mươi đầy
máu lửa-sự thăng hoa trong thời gian ngắn của Nhật Bản từ đống tro tàn
vật chất và tinh thần vào cuối cuộc thế chiến thành phép lạ kinh tế vào
đầu thập niên 1970.
Người Nhật gọi ông là bậc đại ân nhân, bậc đại khai quốc công thần
của nước Nhật dân chủ và cường thịnh, nhà giải phóng, nhà truyền giáo
chính trị cao thượng, người cha nhân từ và thương yêu, người của ánh
sáng, tượng đài sáng chói của hòa bình trường cửu.
Vào ngày 2 tháng 9 năm 1945 trên chiến hạm Missouri, Nhật Bản ký hiệp
ước đầu hàng vô điều kiện với lực lượng Đồng minh đặt dưới sự chỉ huy
của tướng năm sao Douglas MacArthur với tư cách chỉ huy tối cao. Trước
sự đau đớn tựa như hàng triệu mũi tên đâm vào lòng phái đoàn Nhật cúi
mặt tủi nhục trước bao ánh mắt chứng kiến, ông dưới “sự hướng dẫn của
Chúa và lương tâm” đã cố gắng trấn an họ và nhân dân Nhật rằng với tài
năng của dân tộc Nhật họ sẽ “vươn lên theo chiều thẳng đứng thay vì
chiều ngang” trong hòa bình và sẽ đạt đến”địa vị cao quý”. Vài ngày sau
khi đặt chân đến Tokyo, ông tuyên bố công khai với nhân dân Nhật rằng
lực lượng đồng minh do ông đại diện sẽ “vực nước Nhật đứng dậy.”
Douglas MacArthur là biểu tượng của Tổ Quốc-Danh dự-Trách nhiệm của
một người lính và là biểu tượng bất tử của tâm hồn cao thượng đối với kẻ
tử thù ngày hôm qua.
*
Tôi, một người lính chuyên nghiệp, có trách nhiệm dân sự và quyền lực
tuyệt đối đối với gần 80 triệu người, và tôi sẽ duy trì quyền lực ấy cho
tới khi nào Nhật Bản chứng tỏ lần nữa rằng Nhật Bản sẵn sàng, mong
muốn, và có thể trở thành thành viên có trách nhiệm trong gia đình các
nước tự do. Trong lịch sử chưa bao giờ một quốc gia và dân tộc nào lại
bị đè bẹp hoàn toàn như người Nhật vào lúc kết thúc chiến tranh. Họ chịu
đựng không chỉ sự sụp đổ về quân sự, không chỉ sự hủy diệt những lực
lượng vũ trang của họ, không chỉ sự loại bỏ các cơ sở công nghiệp của
họ, càng không chỉ sự chiếm đóng quê hương họ dưới lưỡi lê nước ngoài.
Toàn bộ niềm tin của họ về nếp sống Nhật Bản, được coi là bất diệt trong
suốt nhiều thế kỷ, đã lụi tàn trong niềm đau bại trận hoàn toàn.
Vì tôi được ban cho rất nhiều quyền lực, tôi đối diện với tình huống khó
khăn nhất trong đời mình. Quyền lực là một chuyện. Vấn đề cách thức
thực hiện quyền lực là chuyện khác. Kiến thức quân sự chuyên nghiệp của
tôi không còn là nhân tố chính. Tôi phải là nhà kinh tế, nhà khoa học
chính trị, kỹ sư, giám đốc sản xuất, thầy giáo, thậm chí nhà thần học
tầm thường. Tôi phải tái kiến thiết quốc gia đã bị chiến tranh hủy diệt
gần như hoàn toàn. Bất luận giáo huấn đạo đức nào của tôi, bất luận tính
cách căn bản nào của tôi, bất luận khái niệm nhân loại nào trong tâm
hồn tôi, tôi đều sẽ phải đưa vào khoảng trống chính trị, kinh tế, và
tinh thần này những khái niệm về danh dự, công lý, và bác ái. Nhật Bản
đã trở thành phòng thí nghiệm lớn của thế giới cho cuộc thí nghiệm về
giải phóng một dân tộc ra khỏi chế độ cai trị quân phiệt toàn trị và cho
công cuộc tự do hóa chính quyền từ bên trong. Rõ ràng cuộc thí nghiệm ở
Nhật Bản phải vượt xa mục đích chính của các nước Đồng minh- tiêu diệt
khả năng tiến hành cuộc chiến tranh khác của Nhật Bản và trừng phạt tội
phạm chiến tranh. Tuy nhiên lịch sử chứng tỏ rõ ràng rằng không có cuộc
chiếm đóng quân sự một quốc gia bị chinh phục hiện đại nào lại thành
công.
Nếu bất kỳ cuộc chiếm đóng nào kéo dài quá lâu, hay không được theo dõi
cẩn thận ngay từ đầu thì một bên sẽ trở thành nô lệ còn bên kia trở
thành người chủ. Lịch sử cũng dạy hầu như tất cả các cuộc chiếm đóng
quân sự đều nuôi dưỡng những cuộc chiến tranh mới trong tương lai. Với
những rủi ro như tôi đã tiên đoán như thế, liệu tôi có thể thành công?
Sự hoài nghi của tôi sẽ che chở tôi tốt nhất, sự lo sợ của tôi sẽ trở
thành nguồn sức mạnh lớn nhất.
Từ lúc tôi được bổ nhiệm làm chỉ huy tối cao, tôi đã nghĩ ra những chính
sách tôi có ý định theo đuổi, thực hiện chúng qua Nhật Hoàng và guồng
máy chính quyền của Nhật Hoàng. Tôi biết rất rõ chính quyền Nhật Bản
cùng những điểm yếu và điểm mạnh của nó, và tin những cải cách tôi đã dự
liệu là những cải cách sẽ đưa Nhật Bản theo kịp đà tư tưởng và hành
động tiến bộ hiện đại. Trước tiên hủy diệt sức mạnh quân lực. Trừng phạt
tội phạm chiến tranh. Xây dựng cấu trúc chính phủ đại nghị. Hiện đại
hóa hiến pháp. Tổ chức bầu cử tự do. Ban quyền bầu cử cho phụ nữ. Thả tù
chính trị. Giải phóng nông dân. Thành lập phong trào lao động tự do.
Khuyến khích kinh tế tự do. Xóa bỏ sự áp bức của cảnh sát. Phát triển
báo chí tự do và trách nhiệm. Tự do hóa giáo dục. Phi tập trung quyền
lực chính trị. Tách biệt giữa giáo hội và nhà nước.
Những nhiệm vụ này chiếm hết thời gian của tôi trong hơn năm năm kế
tiếp. Cuối cùng tất cả đều thành tựu, có cái dễ, có cái khó. Nhưng khi
cải cách tiến triển và dân chúng Nhật Bản càng ngày càng hưởng nhiều tự
do, nhân dân Nhật Bản và chỉ huy tối cao đã hình thành mối quan hệ tin
tưởng lẫn nhau độc đáo. Khi họ càng nhận thức tôi chú trọng đối xử công
bằng với họ, thậm chí đôi lúc chống lại các cường quốc tôi đại diện, họ
càng coi tôi không phải là kẻ thắng trận, mà là người bảo vệ. Tôi có
trách nhiệm sâu sắc như là người che chở cho những người mà bất ngờ được
đặt dưới quyền của tôi. Ngay từ đầu tôi đã dặn dò binh lính của tôi là
công luận thế giới sẽ đánh giá quốc gia của chúng ta qua hành vi của họ,
thành công hay thất bại của công cuộc chiếm đóng hoàn toàn phụ thuộc
vào tư cách đàng hoàng và tự chủ của họ. Hành vi nói chung của họ không
có gì phải chê trách. Họ thật sự là những đại sứ thiện chí.
Tôi cẩn thận tránh bất kỳ sự can thiệp nào bằng sắc lệnh vào truyền
thống văn hóa hay nếp sống cá nhân của người Nhật. Trong những tuyên bố
công khai thường xuyên tôi khuyên nhân dân Nhật Bản nên cố gắng kết hợp
lành mạnh giữa những điều tốt đẹp nhất của họ với những điều tốt đẹp
nhất của chúng ta, và tôi cẩn thận nói với họ rằng không dân tộc hay
quốc gia nào tự mình thực hiện được những điều này, Tôi khuyến khích
những phái đoàn người Nhật thuộc đủ mọi nghề nghiệp đến Tây Phương, và
nơi nào có thể, tôi đều mở đường cho những cuộc thăm viếng ấy. Tôi luôn
luôn tin một trong những điều làm cho công cuộc chiếm đóng thành công là
sự khẳng định của tôi rằng chúng tôi muốn học hỏi ở người Nhật cũng như
dạy họ. Biết bao nhiêu công sức mới khôi phục được ý thức về nhân phẩm
và mục đích ở nhân dân họ, và khi họ có lại lòng tự trọng và tự hào, họ
bắt đầu trao đổi tư tưởng một cách say mê và thiện chí. Sự tôn trọng lẫn
nhau này trở thành nền tảng cho lòng kính trọng căn bản hai dân tộc
chúng ta dành cho nhau-và giúp công cuộc chiếm đóng viết nên một chương
độc đáo và ấm áp tình người của lịch sử thế giới.
Nguồn: Trích dịch từ tác phẩm "Reminiscences" của Douglas MacArthur, nhà xuất bản McGraw-Hill, 1964, trang 280-283. Tựa đề của người dịch.
22/05/2015
0 comments:
Post a Comment