"Người
dân Việt Nam và Philippines thời gian qua đã thể hiện tình đoàn kết
trong khi hai nước cùng bị Trung Quốc 'ức hiếp' trên biển Đông."
Người dân Việt Nam và
Philippines thời gian qua đã thể hiện tình đoàn kết trong khi hai nước
cùng bị Trung Quốc 'ức hiếp' trên biển Đông.
Ngày 17/11/2015, Việt Nam đã
chính thức “nâng tầm đối tác chiến lược với Philippines” sau một thời
gian khá dài nửa kín nửa hở trong chiến thuật “mắt trước mắt sau” với
Trung Quốc.
Thỏa thuận đối tác chiến lược trên được ký kết bên lề hội nghị
Thượng đỉnh Hợp tác Kinh tế châu Á Thái Bình Dương (APEC) ở Manila, tức
chỉ vài tuần sau chuyến công du của Tập Cận Bình đến Hà Nội khiến dấy
lên dư luận “chỉ mời Dũng không mời Trọng”.
Một năm câm nín
Hãy nhớ lại, vào giữa năm 2014 khi nổ
ra vụ giàn khoan Hải Dương 981 lao vào Biển Đông như một hành động khủng
bố và quan hệ Việt - Trung chìm sâu nhất trong nhiều thập niên, Thủ
tướng Nguyễn Tấn Dũng có một chuyến đi được giới quan sát xem là “đặc
biệt” tới Manila. Trước sự hiện diện của Tổng thống Benigno Aquino, ông
Dũng tuyên bố rằng tình hình ở biển Đông là “đặc biệt nguy hiểm”.
Nhưng vào thời điểm đó, không phải Việt Nam mà chính Philippines đã
gợi ý về “đối tác chiến lược” - có thể hiểu như một liên minh quân sự
đối phó với dã tâm lộ rõ của con sói Trung Quốc.
Song Thủ tướng Dũng đã im lặng.
Sau khi trở về Việt Nam và trong lúc
mối tình Việt - Trung vẫn ồn ào gấu ó, nhiều người chờ đợi ông Dũng
“giương cao ngọn cờ thoát Trung” theo cách “nắm chắc ngọn cờ dân chủ” mà
ông đã “bùng nổ” trong thông điệp thủ tướng đầu năm 2014. Nhưng sau cụm
ẩn ngữ về “hữu nghị viển vông”, Thủ tướng Dũng không chịu hé miệng
thêm.
Trong khi đó, Bộ Chính trị Việt Nam -
nghe nói đã họp nhiều “cuộc” về Biển Đông và về ý định liên kết với
người Philippines - vẫn chần chừ. Thậm chí kỳ họp giữa năm 2014 của Quốc
hội Việt Nam đã khiến hàng chục ngàn người biểu tình phản đối Trung
Quốc ở Sài Gòn và Hà Nội phải phẫn nộ: ở mức độ tối thiểu cần có một bản
nghị quyết về Biển Đông, Quốc hội Việt Nam vẫn tuyệt đối câm nín.
Tình trạng cay đắng đến trơ mắt của
nhà nước Việt Nam khi đó là dù họ đã thủ sẵn trong túi chẵn một chục đối
tác chiến lược, kể cả “đối tác chiến lược toàn diện Trung Quốc” và
“người bạn Nga truyền thống”, nhưng không một bàn tay nào chìa ra cho
Việt Nam với tư cách đồng minh.
Nhưng hiện thực ngược ngạo là không
phải “láng giềng gần” mà chính những “bà con xa” như người Mỹ và những
quốc gia đồng minh quân sự với Mỹ như Nhật Bản và Philippines lại trở
thành giá đỡ cho tinh thần suy sụp của giới lãnh đạo Việt Nam. Vào tháng
7/2014, khi Ủy viên Bộ Chính trị Việt Nam Phạm Quang Nghị bất chợt lấp
ló ở Washington như một kiểu diện kiến giới chính khách Mỹ và cũng bắt
đầu ấp úng thổ lộ “tăng cường mối quan hệ giữa hai đảng và hai nước”,
Quốc hội Hoa Kỳ lần đầu tiên tung ra một nghị quyết mạnh mẽ về Biển Đông
như một đòn dằn mặt tham vọng Trung Quốc.
‘Bắt Trung Quốc’
Tính đến nay, sau hơn một năm kể từ giữa năm 2014, người
Philippines bắt đầu đạt được tiến bộ khả quan tại Liên hiệp quốc trong
vụ kiện đường lưỡi bò của Trung Quốc.
Bản lĩnh vượt mặt Việt Nam ấy không phải mang tính đột biến mà được
tích dồn qua thời gian. Vào tháng Tám năm ngoái, với quyết định “bắt
Trung Quốc”, Manila đã có một hành động pháp lý vượt hơn hẳn cao vọng
“kiện Trung Quốc” của giới đảng, nhà nước và chính phủ Hà Nội.
Ngày 5/08/2014, 12 ngư dân Trung Quốc
bị tuyên phạt nhiều năm tù vì đánh bắt hải sản trái phép trong vùng biển
thuộc chủ quyền của Philippines. Đây là khu vực được tổ chức văn hóa
Liên hiệp quốc là UNESCO xếp hạng di sản thế giới.
Vịnh Hạ Long của Việt Nam chắc chắn
còn hơn cả di sản văn hóa thế giới, nếu so với bãi san hô Tubbataha nằm ở
phía Tây quần đảo Philippines, địa chỉ mà 12 ngư dân Trung Quốc nói
trên bị bắt hồi tháng 4/2013. Thế nhưng Quảng Ninh lại luôn là một trong
những vùng mà tàu cá Trung Quốc xâm nhập nhiều nhất. Thậm chí vào đầu
tháng 6/2014 và trùng với hình ảnh giàn khoan HD 981 lừng lững ngự trị
ngay trước mũi Bộ Chính trị Hà Nội, một tàu cá của ngư dân Quảng Ninh đã
bị “tàu lạ” đâm chìm, khiến 3 ngư dân Việt bị thương nặng.
Song điều đáng phẫn nộ là những người
viết báo nhà nước và độc giả cả hai lề vẫn phải thưởng thức món ăn từ
ngữ “tàu lạ” mà không thoát nổi cơn nghẹn họng. Không có bất cứ động tác
truy xét nào mà từ đó tìm ra được dung nhan kẻ gây hấn, các cơ quan hữu
quan Việt Nam đã quỳ mọp trong nỗi xấu hổ và tự ti vô cùng tận trước
thế đứng thẳng người của đất nước Philippines.
Hoàn toàn trái ngược vào thời gian đó,
sự thể dồn lên vai Nhà nước Việt Nam tất cả những gì tối thiểu thuộc về
danh thể. Danh thể tối thiểu ấy càng bị thách thức từ ngày 1/8/2014,
khi Trung Quốc đã phát lệnh cho hàng chục ngàn tàu cá đóng vỏ sắt và
trang bị hiện đại tràn vào Biển Đông - một động tác “thọc tay vào túi
quần” người Việt Nam.
Thế nhưng sau khi giàn khoan HD 981
rút khỏi Biển Đông, không khí “kiện Trung Quốc ra tòa án quốc tế” đã dần
lịm tăm. Còn cho tới nay, những tin tức về ngư dân Việt Nam phá sản lan
truyền khắp nơi. Không một vũ khí trong tay và còn chưa được vay vốn
lãi suất thấp để đóng tàu vỏ sắt như lời hươu vượn của giới quan chức
cao cấp lẫn các đại gia ngân hàng “ngồi mát ăn bát vàng”, nhiều gia đình
ngư dân Việt đang phải bó gối nhìn tôm cá lũ lượt chui vào lưới tàu
Trung Quốc.
Đến lúc này, người ta lại phải tự hỏi:
Quân chủng Hải quân của Bộ trưởng Quốc phòng Phùng Quang Thanh đã đầy
“dũng khí bám bờ” như thế nào, trong lúc đồng bào ngư dân của họ vẫn
phải kiên trì bám biển…
Quỳ hay đứng?
Khác hẳn thế dám đứng dậy của người Philippines, một năm sau vụ
giàn khoan HD 981, Việt Nam đã lỡ mất cơ hội và gần như vẫn nằm nguyên
trong mớ lục đục tủi hổ.
Không khí duy nhất có vẻ triển vọng
hơn là xu hướng “giãn Trung” đang dần xuất hiện trong Bộ Chính trị đảng.
Thậm chí sau chuyến đi của Tổng bí thư đảng Nguyễn Phú Trọng đến
Washington vào tháng 7/2015, nghe nói một quan chức cao cấp của Việt Nam
còn dám nói ngoài hành lang “đi với Trung Quốc là tự sát”.
Cần nhắc lại, chỉ một ngày sau khi rời
Việt Nam, Tập đã tung hê “Hoàng Sa, Trường Sa là của Trung Quốc”. Khó
có thể hiểu khác hơn, động tác này giống như một cái tát đối với Quốc
hội Việt Nam, địa chỉ đã mời Tập Cận Bình đến diễn thuyết nhưng bị giới
trí thức Việt coi là hình ảnh “rước giặc vào nhà”.
Còn hơn cái tát, hành động của giới
công an đàn áp dữ dội cuộc biểu tình ôn hòa của người dân phản đối Tập
Cận Bình ở Thành phố Hồ Chí Minh vào đầu tháng 11/2015 càng rõ như ban
ngày về những kẻ “cõng rắn cắn gà nhà”.
Diễn đàn APEC năm nay được tổ chức tại
Manila vào nửa cuối tháng 11. Lần này, không phải Thủ tướng Dũng, mà là
Chủ tịch nước Trương Tấn Sang tham dự.
Muộn còn hơn không bao giờ. Nếu không
thể dứt khoát được quan điểm và hành động mau chóng xa rời Trung Quốc,
giới lãnh đạo Việt Nam sẽ phải chứng kiến một cái chết chắc chắn của dân
tộc và của chính họ trong tương lai rất gần.
Sau cái tát của Tập Cận Bình trong
khán phòng Quốc hội Việt Nam, rất nhiều người đang chờ đợi xem thế đứng
của ông Sang sẽ biểu hiện như thế nào sau “đối tác chiến lược” với
Philippines.
* Blog của nhà báo độc lập Phạm
Chí Dũng là blog cá nhân. Các bài viết trên blog được đăng tải với sự
đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của
Chính phủ Hoa Kỳ.
0 comments:
Post a Comment