Nếu hiểu hội theo diễn giải "Lập
hội là việc các cá nhân liên kết, tập hợp lại với nhau (to associate,
gether) thành nhóm để hướng đến những lợi ích, mục đích hay sự quan tâm
chung... Các hội có hình thức đa dạng, đó có thể là các câu lạc bộ, hội
nghề nghiệp, các tổ chức phi chính phủ, các quỹ, công đoàn, tổ chức tôn
giáo, chính đảng và công ty. Do sự đa dạng của các nhóm, pháp luật các
quốc gia thường có quy định điều chỉnh riêng một số nhóm, hội bằng các
luật riêng như: luật về doanh nghiệp - công ty, luật về công đoàn -
nghiệp đoàn, luật về các đảng phái chính trị, luật về các tổ chức tôn
giáo" của LHQ thì ở Việt Nam có rất nhiều hội.
Hầu như bất kỳ một người nào trong cuộc đời mình cũng đều tham gia ít
nhất vài ba hội. Lúc nhỏ đi học là đội viên nhi đồng, thiếu niên tiền
phong Hồ Chí Minh. Lớn lên một chút vào đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí
Minh. Có chí hướng làm lãnh đạo thì phấn đấu để trở thành đảng viên. Là
công nhân, viên chức, cán bộ thì tham gia tổ chức công đoàn ở nơi làm
việc. Nông dân, phụ nữ thì chả cần được kết nạp cũng nghiễm nhiên là
thành viên của hội nông dân tập thể, hội phụ nữ. Từ lúc tuổi cao, về
hưu, mất sức tới khi chết là quãng thời gian sinh hoạt ở hội người cao
tuổi. Đó chỉ mới là vài trong số nhiều hội của nhà nước. Nếu tính cả
những hội mà thấy "có cùng một cái gì đó" là người ta lập thì còn nhiều
nữa.
Theo thống kê của bộ nội vụ hiện có 481 hội hoạt động trên phạm vi cả
nước và có khoảng 52 nghìn hội hoạt động phạm vi địa phương. Chắc chắn
con số thống kê này chưa kể tới các hội như: Cùng tuổi lập hội đồng
niên, cùng nhập ngũ lập hội đồng ngũ, cùng lớp lập hội đồng môn, cùng
thích chơi thể thao lập câu lạc bộ, sinh sống ở xa thì lập hội đồng
hương cùng quê,... khá phổ biến ở các nơi hiện nay.
Gần đây, do những chính sách bất công về đất đai cùng hệ thống pháp luật
chỉ nhằm bảo vệ đảng, chính quyền nên đội ngũ dân oan trong nước ngày
một đông, phong trào đấu tranh đòi tự do dân chủ đang dần lớn mạnh, xã
hội dân sự bước đầu hình thành và phát triển đã kéo theo sự ra đời của
hội dân oan và hàng loạt các hội đoàn xã hội dân sự. Theo cam kết khi
gia nhập TPP, sắp tới ở Việt Nam sẽ có cả công đoàn độc lập. Có thể tạm
chia hệ thống hội ở Việt Nam thành hai loại: Hội của nhà nước và hội của dân.
Hội của nhà nước tất nhiên là do nhà nước cũng chính là đảng lập ra cho dân. Có những đặc điểm để nhận biết sau:
- Lãnh đạo hội là đảng viên.
- Hoạt động dưới sự chỉ đạo của đảng bộ hoặc chính quyền cấp trên.
- Dân có thể tự nguyện, buộc phải, hoặc nghiễm nhiên trở thành hội viên.
- Kinh phí cấp cho hoạt động của hội hoặc hoạt động của lãnh đạo hội lấy từ ngân sách nhà nước tức là tiền thuế của dân.
- Thường có tổ chức quy mô từ trung ương tới địa phương nên số thành viên đông trên danh nghĩa.
- Dĩ nhiên là có tư cách pháp nhân.
Hệ thống hội nhà nước hầu như phủ kín mọi tầng lớp công dân, mọi lĩnh
vực trong đời sống xã hội. Tựa như hệ thống chân rết bám sâu vào từng
ngõ ngách để theo dõi, định hướng, điều chỉnh, kiểm soát các hoạt động
xã hội của công dân. Thực chất là công cụ để tuyên truyền cho đảng, lừa
dối, ru ngủ quần chúng, triệt tiêu đối lập nhằm duy trì chế độ độc tài.
Để mị thành viên, khi lập đảng thường soạn thảo những chức năng, mục
đích của chúng rất kêu như "bảo vệ quyền lợi của đối tượng này, nọ".
Chẳng hạn: Chức năng thứ nhất của công đoàn Việt Nam ghi rõ "đại diện và bảo vệ các quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của CNVC-LĐ". Còn hội nông dân tập thể lập ra để "chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của nông dân". Dĩ nhiên hội mà thành viên thuộc diện "chân yếu tay mềm" lại càng phải "chăm lo, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của các tầng lớp phụ nữ". Nhưng không quên giao nhiệm vụ tuyên truyền "tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của nhà nước và các nhiệm vụ của tổ chức Công đoàn..." (Trích nhiệm vụ của công đoàn), hoặc "tuyên
truyền, giáo dục cho cán bộ, hội viên, nông dân hiểu biết đường lối của
Đảng; chính sách, pháp luật của Nhà nước; nghị quyết, chỉ thị của Hội,
khơi dậy và phát huy truyền thống yêu nước, ý chí cách mạng, tinh thần
tự lực, tự cường, lao động sáng tạo của nông dân..." (Trích nhiệm vụ của hội nông dân tập thể), hoặc "tuyên
truyền, giáo dục chính trị, tư tưởng, lý tưởng cách mạng, phẩm chất đạo
đức, lối sống; đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật
của Nhà nước..." (Trích nhiệm vụ của hội liên hiệp phụ nữ). Và giao hẹn: hội chỉ bảo vệ chăm lo các "quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng"
của các hội viên. Nghĩa là cái nào là "bất hợp pháp", là "không chính
đáng" theo ý đảng thì không được chăm lo, bảo vệ. Chức năng, nhiệm vụ
của các hội nhà nước còn lại hầu như cũng được dập khuôn theo công thức "Hội
của đối tượng nào thì bảo vệ chăm lo cho đối tượng ấy nhưng phải kèm
nhiệm vụ hoặc là tuyên truyền, chấp hành các đường lối chính sách của
đảng hoặc là bảo vệ khối đại đoàn kết toàn dân mà đảng là trung tâm hoặc
để đấu tranh với "các thế lực thù địch" bảo vệ đảng, nhà nước"...
Với chức năng, nhiệm vụ như vậy rất khó để các hội nhà nước chăm lo, bảo
vệ được cho các thành viên của mình nhất là khi các chủ trương, chính
sách của đảng xâm hại tới quyền, lợi ích của các thành viên ngày một
nhiều. Ở vào tình huống đó các hội nhà nước chỉ còn cách bỏ rơi thành
viên để làm tròn chức năng của một công cụ. Bởi vậy đã có nhiều nghịch
cảnh xảy ra thường xuyên vào những năm gần đây. Công đoàn luôn đứng về
phía giới chủ (kẻ đã cấu kết chia chác lợi ích với đảng, nhà nước) để
thuyết phục công nhân dừng bãi công, đình công và khi thuyết phục không
được thì bỏ mặc cho công an đàn áp bắt bớ công nhân. Hội nông dân tập
thể hầu như không hề quan tâm tới một thực tế xảy ra ngày càng nhiều là
nông dân bị thu hồi đất nhận tiền đền bù với giá rẻ mạt thực chất là bị
cướp đất. Hội phụ nữ thì bỏ mặc những phụ nữ bị đánh đập, bị giam giữ
tra tấn vì đòi quyền con người, tự do, dân chủ. Nhiều hội khác của nhà
nước cũng đồng loạt không thèm đếm xỉa tới các thành viên của mình tham
gia biểu tình phản đối Tàu cộng bị nhà nước bắt bớ đàn áp rất dã man.
Thậm chí những hội có sở trường về nói, viết như hội nhà báo, nhà văn
cũng thường xuyên ngậm miệng khi các nhà báo, nhà văn bị đánh đập, bị bỏ
tù vì chống tham nhũng và nói ra sự thật.
Hệ thống hội nhà nước đã làm nhiều người tưởng có dân chủ vì thấy được
nói ở hội mà mình tham gia. Nhưng họ đã lầm. Đảng cộng sản đã thông qua
lãnh đạo hội định hướng, thanh lọc để mọi lời không nói, dễ nghe, khó
nghe của họ ở đó đều trở thành những "tràng vỗ tay". Để to, ròn rã hơn
các hội lớn của nhà nước lại được cho nằm trong một hội lớn hơn nữa là
mặt trận tổ quốc. Có thêm vai trò được bóng gió bằng bốn chữ trong câu
mô tả hành động dây chuyền "Đảng chỉ tay, quốc hội giơ tay, mặt trận vỗ
tay, nhân dân trắng tay". Nói thẳng ra là "mặt trận tổ quốc lập ra để
mạo danh nhân dân tán thành các chủ trương chính sách của đảng".
Tuy nhiên, hiện thời tràng "vỗ tay" to đã không còn át nổi tiếng kêu đòi
lại những gì đã mất của những người dũng cảm trong số nhân dân "trắng
tay"(mất sạch) mà không ít là thành viên của loại hội còn lại. Đó là hội của dân. Có các đặc điểm sau:
- Ban lãnh đạo thường không phải là đảng viên và quan trọng là không
chịu sự chỉ đạo của bất cứ cấp bộ đảng hoặc cấp chính quyền nào.
- Nguồn kinh phí để hoạt động không lấy từ ngân sách nhà nước.
- Các thành viên gia nhập là hoàn toàn tự nguyện. Có thể chia hội của dân thành hai loại:
Loại 1 gồm những hội lập ra nhằm tới các mục đích đại loại như: rèn
luyện sức khỏe, giải trí, văn hóa... đơn thuần, không quan tâm tới các
vấn đề chính trị như thực trạng đất nước, nhân quyền, tự do,... Không
đối lập với chính quyền. Loại này dễ dàng được cấp phép hoạt động vì nhà
nước cũng rất muốn có nhiều hội kiểu này để tô điểm cho bức tranh xã
hội dân sự vốn dĩ mờ nhạt trong mắt cộng đồng quốc tế, đồng thời lôi
cuốn người dân vào các hoạt động giải trí vô bổ quên đi những chủ đề mà
nhà nước không muốn người dân quan tâm.
Loại 2 tiêu biểu là các hội dân oan ba miền, hội anh em dân chủ, hội phụ
nữ nhân quyền, hội cựu tù nhân lương tâm, hội bầu bí tương thân, câu
lạc bộ bóng đá NO-U FC, hội văn đoàn độc lập, hội bảo vệ cây xanh Hà
Nội,... sắp tới có thể là công đoàn độc lập. Đây là những hội đã bị đảng
- nhà nước quy kết, nặng thì "các lực lượng thù địch chống phá nhà
nước", nhẹ hơn "bị lợi dụng" hoặc "bất hợp pháp" vì trong mục đích hoạt
động đã đề cập tới thực trạng đất nước, chống tham nhũng, quyền con
người, tự do, dân chủ, công lý, đối lập phản biện với đảng và nhà nước
của đảng... những lĩnh vực mà nhà nước độc tài không muốn người dân quan
tâm. Bởi vậy các hội này thường xuyên bị vu cáo, sách nhiễu, đàn áp và
tất nhiên không được cấp phép hoạt động. Có thể còn là ít, là sớm khi
nói về các thành quả, thành công của những hội này nhưng chắc chắn chúng
là nền móng xây dựng xã hội dân sự, góp phần dân chủ hóa đất nước tiến
tới xóa bỏ hoàn toàn chế độ độc tài.
Vào những năm đầu thập kỷ 90 của thế kỷ trước, sau khi Liên Xô và các
chế độ cộng sản ở Đông Âu sụp đổ, tác giả Vladimir Bukovsky đã cho ra
đời cuốn sách nghiên cứu chính trị "Chủ nghĩa toàn trị giữa ngã ba đường" trong đó có đoạn nói về chế độ độc tài toàn trị:
"Chế độ toàn trị có thể xem là chế độ độc tài mà đã tiến thêm một
bước dài trên con đường độc tài. Thay vì đóng cửa, xoá bỏ những tổ chức
xã hội dân sự (như một số chế độ độc tài quân sự đã làm), chế độ toàn
trị thay thế chúng bằng các tổ chức xã hội dân chủ giả hiệu có vẻ giống
như trong các chế độ tự do dân chủ, nhằm ngăn cản bất cứ một hành động
nào ngoài vòng kiểm soát của họ xảy ra trong xã hội. Chính vì thế chế độ
toàn trị còn tồi tệ và độc tài hơn rất nhiều so với những chế độ độc
tài thông thường, chế độ toàn trị luôn kiểm soát mọi mặt của cuộc sống
trong xã hội. Nó không những buộc con người trong chế độ phải sống như
những nô lệ (của nhà nước toàn trị) mà còn buộc họ phải sống thường
xuyên trong sự giả dối. Trên hết nó làm xã hội băng hoại đến mức độ việc
quay lại với tự do và dân chủ gần như là không thể".
Từ kết quả nghiên cứu trên có thể gọi các hội của nhà nước là những tổ
chức xã hội dân sự giả hiệu, đồng thời thấy rõ: chế độ cộng sản Việt Nam
đích thực là chế độ độc tài toàn trị tồn tại lâu năm nên không thể cải
biến mà phải thay thế...
02.12.2015
0 comments:
Post a Comment