Chân Như, phóng viên RFA - 2015-01-21
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu tại phiên bế mạc Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 10, tổ chức ở Hà Nội hôm 12/1/2015. Courtesy chinhphu.vn
Hội
nghị TW lần thứ 10 khóa 11 của ĐCSVN vừa kết thúc hôm 12/1. Đây là Hội
nghị quan trọng nhằm chuẩn bị cho Đại hội ĐCSVN các cấp vào giữa năm
2015. Tại hội nghị này, ĐCSVN đã đưa ra thảo luận nhiều vấn đề và sắp
xếp nhân sự. Suy nghĩ của giới trẻ trong nước về sự kiện này ra sao? Đó
là chủ đề cho Diễn Đàn Bạn Trẻ kỳ này cùng với 3 bạn khách mời Tiến
Trung, Minh Hiển và Trường Sơn.
Chưa khi nào có ấn tượng?
Chân Như: Xin
chào Tiến Trung, Minh Hiển và Trường Sơn, trước hết chúng ta sẽ bàn về
lời phát biểu của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng trong hội nghị lần thứ 10
kết thúc hôm 12/1 cho rằng “đổi mới chính trị không phải là thay đổi
chế độ, mà là đổi mới cơ chế chính sách, chống tham nhũng, tăng cường
quốc phòng an ninh”. Nhận định của bạn về lời phát biểu này?
Minh Hiển: Nói
chung là chưa khi nào Hiển có ấn tượng đối với các bài phát biểu của
ông Tổng bí thư Trọng. Cũng lời như thế chung chung giáo điều và nhiều
khi mang tính chất bảo thủ. Nếu nhận xét thì Hiển nghĩ các nhận xét cũng
vô thưởng vô phạt chứ không có gì đặc sắc cả.
Tiến Trung: Trung
có ý kiến thế này - Thứ nhất, nếu cho ổng ở vị trí là đại biểu quốc hội
thì cũng chỉ là một khu vực nhỏ bầu ông, chưa nói đến vấn đề bầu cử tự
do. Thứ hai, ông là Tổng bí thư của một đảng thì đảng viên đảng này cũng
không tới được 50% so với dân số Việt Nam cho nên tiếng nói của ông
không hề đại diện cho ý muốn và nguyện vọng của người dân. Khi phát biểu
như vậy, thực tế rằng Tổng bí thư cũng như ĐCSVN đã tự cho mình đứng
trên luật pháp, và Trung nghĩ người dân mình đã quen với những chuyện
như vậy rồi nhưng thật ra trong luật hoàn toàn không hề cho phép.
Trường Sơn: Như
anh Trung và anh Hiển đã đồng tình, ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng từ
trước đến giờ không hề có một ảnh hưởng nào lên trên nền chính trị của
Việt Nam. Ông giống như một biểu tượng thôi. Về tuyên bố của ông, cái
này na ná giống lý thuyết kinh tế của ĐCS áp đặt trên đất nước Việt Nam -
đó là “kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa”. Ông nói muốn
đổi mới thể chế chính trị mà đã gọi là đổi mới thì phải thay đổi thế
nhưng ông lại xoáy thêm “không thay đổi chế độ”. Theo tôi nghĩ ông phải
tuyên bố như vậy hoặc ĐCSVN cũng đã cảm nhận một cái gì đó rằng suy nghĩ
của người dân Việt Nam cũng đang dần thay đổi buộc họ phải có những
tuyên bố để làm thế nào đó bưng bít hoặc chống chế. Thế nhưng hành động
chống chế của họ giống như vá một con đường. Họ không làm lại con đường
càng vá càng thêm chằng chịt. Nền kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa mà ĐCSVN đang thực hiện ở Việt Nam đã khiến cho nền kinh tế
tại Việt Nam trở nên lạc hậu, cồng kềnh và sắp sửa đi đến mức sụp đổ.
Bây giờ đến lượt chính trị, họ nói rằng đổi mới chính trị thế nhưng lại
không chịu thay đổi thể chế. Thế có nghĩa là bình mới rượu cũ chẳng có
gì thay đổi ở đây. Và ông còn nói rằng “tăng cường chống tham nhũng cũng
như an ninh quốc phòng”. Trong khi 99% người dân Việt Nam đều có suy
nghĩ giống như tôi đó là “đã là quan chức thì tham nhũng” và ai đảm bảo
rằng bản thân ông Tổng bí thư có tham nhũng hay không? Vậy nếu ông là
người tham nhũng thì ông còn chống tham nhũng kiểu gì? Chuyện tăng cường
an ninh quốc phòng đấy là nhiệm vụ của họ, ở đây họ nói như vậy nó
chẳng có gì đặc sắc cả.
Chân Như: Trong đề án tinh giản biên chế, các bạn có thấy những biện pháp cụ thể nào không? Nếu là bạn, các bạn sẽ đưa ra biện pháp nào?
Tiến Trung: Thật
ra chuyện nói là “tinh giản biên chế” những người lãnh đạo ĐCSVN đã nói
cách đây từ 40 năm rồi, cho nên bây giờ họ có nói tiếp nữa thì không ai
nghe. Trung muốn nhấn mạnh ở đây một điều là người dân không có nghĩa
vụ phải đi nuôi ĐCS. ĐCSVN cần phải tự lực cánh sinh bằng cách sống bằng
tiền đảng phí của những đảng viên và các tổ chức mặt trận tổ quốc cũng
vậy. Họ không thể nào lấy tiền từ ngân sách ra được. Dân chỉ có nghĩa vụ
đóng thuế để nuôi chính phủ, và chính phủ đó phục vụ cho dân thôi. Khi
Trung thấy bỏ hệ thống đảng và mặt trận tổ quốc ra khỏi ngân sách thì tự
động những người trong chính phủ lương được tăng cao, hạn chế bớt tình
trạng tham nhũng.
Trường Sơn: Bản
thân em thấy những tuyên bố của ĐCS từ trước đến nay nó chỉ là lời nói
suông và họ không hề thực hiện được gì hết. Và khi ông (Nguyễn Phú
Trọng) tuyên bố “tinh giản biên chế” thì có nghĩa rằng bộ máy công quyền
ở Việt Nam quá cồng kềnh rồi. Các công chức hoặc quan chức chính phủ
hoặc những người nhận lương từ tiền thuế của nhân dân ở Việt Nam hiện
giờ đang là con số khổng lồ.
 |
| Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 10 khóa XI bế mạc ngày 12/1/2015 |
Như
tính toán cách đây một năm tôi có đọc được là cứ mỗi “16 hoặc 19 người
dân Việt Nam lại phải trả tiền cho người đang ăn lương từ tiền thuế của
người dân”. Tôi cho rằng trên thế giới không có nhiều quốc gia có bộ máy
chính quyền cồng kềnh như thế. Tinh giản biên chế như thế nào trong khi
tất cả hầu hết những người được vào làm việc trong cơ quan công quyền
thì đều phải mua quan bán chức hoặc quan hệ. Ý kiến cá nhân của tôi nếu
muốn tinh giản biên chế thì chúng ta nên học tập mô hình quản lý nhà
nước ở nước ngoài. Và thứ nhất là tôi rất đồng tình với ý kiến của anh
Trung đó là chúng ta phải tách rời chuyện đảng ra đảng chính phủ là
chính phủ. Đảng không thể nào được sử dụng đến một cắc, một xu tiền thuế
của nhân dân vì nhân dân ở đây không bầu lên đảng. Và xin lỗi tôi không
thích ĐCSVN tôi không phải là đảng viên tại sao tôi lại phải đóng thuế
để nuôi họ? Thứ hai, sau khi chúng ta học bộ máy quản lý nhà nước của
nước ngoài chúng ta sẽ tinh giảm được rất nhiều mấy chục phần trăm công
chức “sáng cắp ô đi chiều cắp ô về”. Những công chức đấy hoàn toàn không
xứng đáng để ngồi đấy.
Minh Hiển: Ý
của anh Trung và anh Sơn đã nói rồi Hiển chỉ nhấn mạnh thêm một điều
rằng lâu nay chúng ta vẫn nói về các công bằng và minh bạch trong quản
lý nhà nước. Hiển nghĩ rằng chừng nào chưa có đạt được những công bằng
và minh bạch thì bộ máy nhà nước càng ngày càng xù to ra. Những tuyên bố
về tinh giảm biên chế gì đấy tất cả chỉ là vỏ bọc bên ngoài; vẫn cứ
tiêu tốn nguồn thuế của nhân dân. Trong khi ấy nhân dân lại hoàn toàn
không có các công cụ để lên tiếng hay chất vấn về các vấn đề về quản lý
nhân sự, đường lối điều hành đất nước. Thế nên, vấn đề này nó là hình
thức bề ngoài và sẽ mãi không bao giờ giải quyết được nếu cứ theo kiểu
độc đoán như bây giờ.
Nếu có tự do thì đâu có “quy hoạch và quản lý”
Chân Như: Về vấn đề quy hoạch, quản lý báo chí theo các bạn, những điều đó đảm bảo cho tự do báo chí ở Việt Nam không? Vì sao?
Tiến Trung: Trở
lại vấn đề tự do báo chí: khi một người đến một quốc gia nào đó, muốn
biết xem quốc gia đó có dân chủ hay không, người ta chỉ cần nhìn vào
quốc gia đó có tờ báo tư nhân nào hay không. Rõ ràng Việt Nam không có
tờ báo tư nhân nào cả trong khi hiến pháp quy định rất rõ ở điều 25 là
công dân có quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận. Như vậy, những người
lãnh đạo ĐCSVN đang vi phạm lại chính hiến pháp do họ viết ra. Tôi nhấn
mạnh một điều là ngay từ thời thực dân Pháp là đã có báo chí tư nhân ở
Việt Nam. Bây giờ chúng ta không có một tờ báo tư nhân thì rõ ràng là
chế độ hiện tại tôi không cần biết chủ nghĩa gì có tốt đẹp hay không
nhưng rõ ràng anh đang kìm kẹp người dân còn hơn cả thời thực dân nữa.
Minh Hiển: Mình
rất đồng ý với ý kiến của anh Trung ở điểm là Viêt Nam bây giờ hiện tại
không hề có một tờ báo tư nhân nào. Cái đấy là điều không thể chấp nhận
được. Ngoài ra tất cả báo chí ở Việt Nam đều mang tính đảng tức là nó
là công cụ tuyên truyền của ĐCS. Một điều nữa Hiển muốn nói them: có một
điều nghịch lý đang xảy ra hiện nay tức là đảng luôn hô hào lấy tư
tưởng Mác làm kim chỉ nam nhưng có một điều trong lý luận của Mác mà họ
không hiểu hoặc là họ đang cố tình lờ đi đấy là Mác là người ủng hộ tự
do báo chí và các lập luận về kiểm duyệt theo Mác đều là những biện pháp
tồi. Mặc dù theo quan điểm của Mác thì tự do báo chí hơi mang tính chất
như một nghi lễ tôn giáo. Trong khi đó ở Việt Nam mặc dù đảng luôn hô
hào theo Mác, nhưng những gì quan trọng và cần thiết thì họ lại lờ đi.
Sau đấy họ lại dùng chính báo chí để tuyên truyền, để hợp lý hoá hoặc để
lấp đi những gì mà họ đã nói một đằng làm một nẻo. Như vậy gốc rễ của
vấn đề không được giải quyết cho nên tất cả những biện pháp cũng như là
quy hoạch hay quản lý vân vân... Những biện pháp đấy càng ngày càng tách
rời báo chí ra khỏi tự do mà nó nên có mà thôi. Như thế, vấn đề chẳng
bao giờ được giải quyết cả.
Trường Sơn: Theo
tôi nghĩ bản thân từ “quy hoạch và quản lý báo chí” nó đã nói lên bản
chất của vấn đề: chúng ta đang không có tự do báo chí; Đã gọi là tự do
thì làm gì có chuyện “quy hoạch và quản lý”. Tôi có nhớ một quan chức
nào đó của chính quyền Việt Nam nói rằng “tự do báo chí có nghĩa là tự
sát.” Tôi cho rằng ông đã nói đúng sự thật. Nếu cho tự do báo chí không
khác gì là ĐCS đã tự bắn vào đầu mình. Chúng ta phải nên nhớ một điều đó
là trong tất cả đất nước độc tài không bao giờ có chuyện tự do ngôn
luận hay tự do báo chí. Vậy chúng ta hãy cùng lật lại lịch sử: Chính bản
thân ĐCSVN là người đã sử dụng rất triệt để tinh thần tự do báo chí của
người Pháp ngày xưa để chống lại người Pháp. Việc này bản thân HCM là
người khai sáng ra cái ĐCSVN đã là người tận dụng tối đa việc báo chí
thời Pháp này. Và bây giờ người CS hơn ai hết ở đất nước Việt Nam họ là
người hiểu nhất sức mạnh của tự do báo chí. Vậy cho nên ở trong nước,
chuyện báo chí bị bóp nghẹt là chuyện hoàn toàn có thể hiểu được ở trong
một xã hội độc tài. Thế nhưng như anh Trung đã nói trong hiến pháp Việt
Nam quy định đó là “mọi công dân có quyền tự do báo chí tự do ngôn
luận.” Hiến pháp này do chính người CS người ta viết ra và nó là cái
biểu tượng nên một tờ giấy vô giá trị mà họ tự viết ra thì đây là chuyện
hoàn toàn họ có thể làm được; Nó giống như tôi nói một lời nào đó xong
tôi nuốt lời tôi phủi bay đi vậy. Trong khi ở Việt Nam không có một nền
báo chí tư nhân thì sẽ không có ai đủ khả năng để nói rằng là các ông
đang vi hiến cả. Nhìn lại đất nước mình bây giờ, tự do ngôn luận không
có, báo chí bị bóp nghẹt thì chúng ta đã đủ thấy xã hội Việt Nam hiện
nay nó như thế nào rồi.
Chân Như: Truyền
thông đưa tin về vấn đề nhân sự của đảng, như bầu bổ sung nhiều vị trí,
lấy phiếu tín nhiệm... nhưng lại không đưa ra thông tin chi tiết, các
bạn cảm nhận thế nào về tính minh bạch, công khai trong hoạt động của
ĐCSVN?
Tiến Trung: Vấn
đề Việt Nam là vấn đề tư duy và cơ chế. Tư duy của những người lãnh đạo
của ĐCSVN hiện nay là tư duy độc tài, độc quyền; mà đã độc quyền thì
không thể nào có cơ chế minh bạch được. Ngay cả những người đảng viên CS
bình thường họ cũng không hề có quyền ứng cử bầu cử mà tất cả đều phải
từ cấp trên tự đề ra trước hết và người ta cũng không hề biết được tại
sao cấp trên chọn người này mà không chọn người kia. Tư duy độc quyền
thì không thể có một cơ chế minh bạch được. Người dân sẽ phải ngóng vào
những nguồn tin không chính thống trên mạng như trang blog “Chân Dung
Quyền Lực”. Đó là điểm sai lầm của họ. Trong thời đại thông tin thì họ
không thể nào bưng bít mãi được. Chính vì vậy họ cần thay đổi nếu không
thay đổi, không cải tổ thì cuối cùng sẽ phải sụp đổ. Qua những việc như
vậy, mong rằng những người lãnh đạo ĐCSVN sẽ phải tự giác để thay đổi
nếu không hậu quả sẽ rất khó lường.
Minh Hiển: Mình
cho rằng điều này xuất phát từ ngay cái nguyên tắc hoạt động của đảng,
tức là cái nguyên tắc trong dân chủ tập trung, tức là các đảng viên ở
cấp dưới chỉ có thể tuân phục hoàn toàn của các mệnh lệnh của cấp trên
khi đã ban hành. Ngay trong nội bộ đảng đã không thể có được dân chủ
rồi, thì đối với người dân chúng ta, việc đó hoàn toàn là xa vời. Cho
đến hôm nay, chúng ta thấy ngay qua kết quả của việc bỏ phiếu mà chúng
ta tiếp cận qua những kênh thông tin không chính thống trên website Chân
Dung Quyền Lực. Thực tế này đã phản ánh quá đầy đủ cho câu hỏi về sự
minh bạch công khai của đảng. Cho nên Hiển nghĩ là trước hết phải cho
báo chí được tự do thì lúc đấy chúng ta dần dần có thể tiếp cận những
công bằng và những minh bạch sau này.
Trường Sơn: Chuyện
quản lý cán bộ hoặc chuẩn bị nhân sự cho các kỳ chuyển đổi quyền lực
tiếp theo của ĐCSVN thì từ trước đến giờ họ vẫn luôn làm cho một mô típ
đó là họ luôn họp kín với nhau và tự họ quyết định những vị trí quyền
lực nhất cũng như quan trọng nhất đối với quốc gia. Như vậy, chúng ta
đều hiểu tính minh bạch ở đây là gì rồi. Người dân Việt Nam từ trước đến
giờ chỉ đến khi nào được thông báo trong kỳ tới này ai sẽ giữ chức này,
ai sẽ giữ chức nọ, thì người dân lúc đấy mới biết. Đã từ lâu, người dân
Việt Nam không hề có một ý niệm là chúng ta cần phải biết. Chúng ta cần
phải biết và chúng ta được quyền phải biết người lèo lái quốc gia chúng
ta tiếp theo là ai? Người dân Việt Nam chưa bao giờ tự hỏi mình câu đấy
và chưa bao giờ đòi hỏi cho mình quyền đấy. Cái này không thể trách
được người dân bởi vì khi người CSVN đã bưng bít thông tin quá xuất sắc.
Chuyện họ tự quyết định mọi chuyện an nguy cũng như là hệ trọng từ nhỏ
đến to trong đất nước này thì ĐCSVN họ luôn đảm bảo cho họ một cái ghế
vững chắc nhất trong cán cân quyền lực, nên chuyện họ họp kín là họ nhằm
đảm bảo rằng không có một hạt giống nào ngoài hạt giống đỏ ở đây hết.
Họ muốn môi trường chính trị Việt Nam phải thuộc về họ 100%. Người CS
rất thích chơi chữ như khi người ta nói là “tự do trong khuôn khổ”, “dân
chủ có định hướng” và bây giờ họ nói rằng “dân chủ trong đảng hay minh
bạch” gì đó. Như ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng trong kỳ vừa rồi ông
ta nói “kết quả bỏ phiếu tín nhiệm đối với các vị trí lãnh đạo trong
đảng là thông tin tuyệt mật, ảnh hưởng đến an ninh chính trị của cả
nước.” Ông ta tuyên bố thẳng thừng như vậy. Theo tôi nghĩ, ĐCSVN lúc này
đang có một vấn đề gì đó mà họ phải giấu kỹ cho bằng được. Và trang
Chân Dung Quyền Lực giống như một người thọc gậy bánh xe. Tôi nghĩ rằng
các quan chức Việt Nam rất đau đầu và thù ghét trang này.
Chân Như: Các bạn có thể đưa ra dự đoán gì cho đại hội ĐCSVN sắp tới?
Minh Hiển: Theo
Hiển, với các lượng thông tin nhỏ giọt theo kiểu như hiện nay và đảng
vẫn còn đang tìm cách bưng bít được tí nào hay tí đấy thì mọi dự đoán
rất là khó và ít có cơ sở. Nhưng Hiển hy vọng rằng sau những vụ đấu đá
quyền lực mặc dù là bề nổi, những tài sản nghìn tỷ đã bắt đầu được lộ ra
thì hy vọng người dân thông qua đấy nhận thức rõ được bản chất thật sự
của đảng này và từ đó bắt đầu cảnh tỉnh hoặc đòi hỏi những sự công khai
minh bạch hoá, chứ còn dự đoán những kết quả sắp tới thì rất là khó.
Trường Sơn: Theo
em nghĩ tất cả các chế độ CS đều là những chế độ rất khó đoán. Họ có
thể ngay lập tức thay đổi hoặc rằng cho người dân rất nhiều hy vọng để
rồi ngựa quen đường cũ. Đặc biệt là cái nhìn chính trị Việt Nam rất là
khó đoán từ trước đến nay bởi vì luôn có sự thay đổi vào phút thứ 90
hoặc phút bù giờ. Vì vậy, bản thân em nghĩ không ai đủ can đảm để đưa ra
được dự đoán cho tình hình chính trị Việt Nam trong đại hội sắp tới
này. Và em cũng không đủ tự tin để đưa ra một cái dự đoán nào cả. Chính
trị Việt Nam là vậy, rất khó đoán.
Tiến Trung: Ý
kiến của Trung như thế này. Vấn đề của Việt Nam là tư duy độc quyền và
cơ chế là tước quyền làm chủ của người dân. Cơ chế đó gọi là cơ chế đảng
chủ thì với tư duy với cơ chế như vậy chúng ta dự đoán không có ý nghĩa
gì cả. Bất kỳ ai lên nắm chức tổng bí thư hay chủ tịch nước hay thủ
tướng hay chủ tịch quốc hội thì cũng vẫn sẽ là như vậy thôi nếu cơ chế
vẫn còn như vậy. Đã bao nhiêu năm rồi vẫn lập đi lập lại những lời sáo
rỗng. Vấn đề đây là vấn đề tư duy và cơ chế phải thay đổi. Thế nên, khi
chúng ta thấy tư duy độc tài và cơ chế đảng chủ như vậy thì những người
dân Việt Nam chúng ta cùng phải cùng nhau lên tiếng. Như thế mới có sức
mạnh để tạo sự thay đổi, chứ còn dự đoán Trung nghĩ nó chỉ cho vui thôi
chứ không ý nghĩa gì. Người dân Việt Nam phải tự tin vào chính mình và
lên tiếng để thay đổi thôi.
Chân Như: Xin cám ơn ba bạn Tiến Trung, Minh Hiển và Trường Sơn đã dành cho chương trình phần chia sẻ hôm nay, cầu chúc luôn bình an.
0 comments:
Post a Comment