Một nạn nhân tường thuật tình cảnh (ảnh từ youtube)
Các nạn nhân, có người sang Nga từ 2 năm nay và có người mới sang vài tháng, đều bị lường gạt. Một số đóng tiền cho các công ty xuất khẩu lao động. Một số đóng tiền cho các cá nhân môi giới và chỉ được cấp chiếu khán du lịch để sang Nga. Họ phải vay công mượn nợ để đóng phí dịch vụ.
Khi đến Nga, họ bị tịch thu tất cả giấy tờ tuỳ thân, bị bắt lao động 15-16 tiếng và đôi khi 20-22 tiếng một ngày ở công ty may mặc VINASTAR. Lương nhận chỉ đủ để trả tiền ăn ở, tiền nợ do chủ áp đặt. Họ không có tiền để gởi về cho gia đình trả nợ. Mùa đông lạnh cắt không có máy sưởi; mùa hè nóng hầm không có máy điều hoà. Bệnh thì phải tự chữa trị. Nếu nghỉ bệnh thì bị phạt tiền. Một ít người bỏ trốn, khi bị bắt thì bị đánh đập, tra tấn dã man và rồi đưa trở lại lao động khổ sai.
Họ và thân nhân ở Việt Nam nhiều lần liên lạc với những công ty xuất khẩu lao động và người môi giới đi để xin can thiệp nhưng vô hiệu. Họ gọi cho toà đại sứ Việt Nam ở Moscow cũng không được giải quyết. Ngày 15 tháng 6, họ viết đơn kêu cứu đến các giới lãnh đạo trong chinh quyền Việt Nam. Nhưng cũng vô ích.
Không còn cách nào khác, giữa tháng 7, các nạn nhân đình công. VINASTAR cô lập và bắt 8 người chủ chốt đem đi mất. 20 công nhân khác lần lượt bị đưa đi tra khảo và đánh đập. Sợ hãi, một số công nhân chấp nhận lao động trở lại. Số còn lại bị giảm thực phẩm, giảm nước uống, và bị cắt điện nước.
Thân nhân ở Việt Nam của một số nạn nhân đã cùng nhau đi khiếu kiện với Bộ Ngoại Giao ở Hà Nội và liên lạc giới truyền thông trong nước và quốc tế để cầu cứu. Một vài nạn nhân may mắn trốn thoát về nước cũng lên tiếng tố cáo. Báo Tuổi Trẻ số ngày 20 tháng 7 chạy tin về sự kiện này.
Đại diện của Toà Đại Sứ Việt Nam ở Moscow đến thăm công nhân, nhưng cáo buộc rằng công nhân vi phạm hợp đồng khi đình công và kết luận: “Chúng tôi chỉ giúp những người tin vào Đảng và Nhà Nước chứ không giúp người ‘phản bội’ Nhà Nước”, rồi đứng dậy bỏ về.
Một nhóm người Việt có lòng ở Moscow bắt liên lạc với các công nhân bị bỏ đói và tiếp tế cho họ, và vận động được các đài BBC, RFI và RFA loan tin.
Thôi thúc bởi công luận, chính quyền Liên Bang Nga nhập cuộc và thực hiện cuộc giải cứu ngày 31 tháng 7 vừa qua. Chính quyền và cảnh sát địa phương không được thông báo về cuộc giải cứu này.
Đây là trường hợp hi hữu được giải cứu. Đầu năm nay, qua Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ và Toà Đại Sứ Hoa Kỳ ở Moscow, Liên Minh CAMSA đã thông tin cho chính quyền Nga về hai trường hợp tương tự, gồm tổng cộng trên 150 nạn nhân người Việt bị đưa sang Nga lao động tại một xưởng may và một công ty xây cất đều do người Việt sống lâu năm ở Nga làm chủ. Họ vẫn chưa được giải cứu.
Đối với các nạn nhân VINASTAR vừa được giải cứu, Liên Minh CAMSA ngỏ ý với chính quyền Nga là sẵn sàng giúp hồi hương các nạn nhân nếu như chính quyền Việt Nam không thi hành trách nhiệm của họ. Liên Minh CAMSA cũng vận động chính quyền Nga luôn thể điều tra và truy quét toàn bộ đường dây buôn người lao động từ Việt Nam sang Nga.
Liên Minh CAMSA kêu gọi các tổ chức người Việt ở các quốc gia trên thế giới tự do tham gia cuộc vận động này bằng cách liên lạc với Toà Đại Sứ Nga ở quốc gia nơi mình sinh sống. Để lấy tài liệu vận động, xin liên lạc: bpsos@bpsos.org .
Các tài liệu về vụ VINASTAR trên youtube:
