Cử tri Mỹ đi bầu Tổng thống

Vũ Hoàng & Nguyễn Khanh, RFA

2012-11-06

Hôm nay cử tri Hoa Kỳ đi bầu chọn tổng thống. Sau cuộc vận động kéo dài hơn 1 năm trời, cuối cùng người dân Mỹ sẽ bước vào phòng phiếu để chọn người lãnh đạo quốc gia cho nhiệm kỳ tới.

AFP Từ sáng sớm ngày 6 tháng 11, 2012 các cử tri Mỹ đã tràn ngập các phòng phiếu ở Hoa Thịnh Đốn

Vũ Hoàng và Nguyễn Khanh của đài chúng tôi có cuộc trao đổi ngắn về ngày bầu cử của nước Mỹ.

Vận động giờ chót

Vũ Hoàng: Câu hỏi đầu tiên Vũ Hoàng gửi đến anh Khanh là tình hình bầu cử đi đến đâu rồi?
Nguyễn Khanh: Chào bạn Vũ Hoàng. Từ sáng sớm hôm nay đã thấy người dân miền Đông xếp hàng trước phòng phiếu, và giờ này thì các phòng phiếu ở miền Tây nước Mỹ cũng đã mở cửa đón cử tri. Tình hình đi đến đâu? Xin thưa là đến bây giờ tất cả các cuộc thăm dò đều nói vẫn chưa biết được kết quả cuộc bầu chọn tổng thống sẽ ngã ngũ ra sao, liệu ông Barack Obama có ở lại Nhà Trắng thêm 4 năm nữa hay phải trao chiếc chìa khóa mở cửa Phòng Bầu Dục cho người chủ mới là ông Mitt Romney hay không. Cũng phải nói thêm là theo dự đoán, ông Obama có nhiều cơ hội thành công hơn, nhưng nếu bảo là chắc chắn đã thắng thì chưa.
Ngoài ra, hôm nay cũng là ngày cử tri Mỹ đi bầu chọn 435 đại biểu Hạ Viện và 1/3 đại biểu Thượng Viện. Cho đến khuya hôm qua, tất cả các bản tin được phổ biến đều dự đoán đảng Dân Chủ sẽ lấy thêm ghế ở Hạ Viện nhưng bên Cộng Hòa sẽ tiếp tục nắm khối đa số. Còn ở Thượng Viện thì sao? Xin thưa là đảng Cộng Hòa được dự đoán sẽ lấy thêm ghế thượng nghị sĩ, nhưng khối đa số vẫn nằm trong tay đảng Dân Chủ.

Chúng ta chưa hoàn tất công việc được trao phó, bốn năm trước đây số người bỏ phiếu đông không ngờ và tôi hiểu nỗi hân hoan của mọi người vì đã góp phần làm lịch sử.
Tổng thống Obama

Như vậy, mọi người đang chờ đợi vào khuya hôm nay khi các phòng phiếu toàn quốc đóng cửa, sau đó là đếm phiếu, và xem ông Dân Chủ Obama hay ông Cộng Hòa Romney là người chiến thắng cuộc đua tiến về Nhà Trắng.

Vũ Hoàng: Suốt ngày hôm qua, cả 2 liên danh Dân Chủ và Cộng Hòa đã ráo riết vận động kiếm phiếu. Anh Khanh có thể tóm lược cho quý thính giả bên nhà biết về chuyện này được không?
Nguyễn Khanh: Anh Vũ Hoàng nói đúng, quả thật hôm qua là ngày bận rộn nhất cho cả 2 ông Obama và Romney. Chỉ trong 24 giờ đồng hồ, ông Romney ghé Florida, Virginia và New Hampshire, ông Obama ghé Virginia và Wisconsin, Đệ Nhất Phu Nhân Michelle đến Florida và North Carolina, đồng thời nhờ Cựu Tổng Thống Dân Chủ là ông Bill Clinton giúp tăng cường vận động tại Pennsylvania. Hai ông phó Joseph Biden và Paul Ryan cũng đầu tắt mặt tối, ông Biden ghé Virginia, ông Paul Ryan bay từ miền Tây sang miền Đông, qua các tiểu bang Nevada, Colorado, Iowa, Virginia và Wisconsin.
Hai ông Obama và Romney nói gì với cử tri vào ngày trước bầu cử? ông Obama nói với đám đông hơn 20,000 người ở Wisconsin là “Chúng ta chưa hoàn tất công việc được trao phó”, nhắc lại “bốn năm trước đây số người bỏ phiếu đông không ngờ và tôi hiểu nỗi hân hoan của mọi người vì đã góp phần làm lịch sử. Nếu ngày mai các bạn không đi bầu, chúng ta sẽ mất đi khí thế và những thành quả chúng ta đã tạo được”.  Trước cả chục ngàn người ủng hộ tại Virginia, ông Romney bảo “tất cả chúng ta chỉ còn có một việc duy nhất phải làm là nhớ đi bầu cho đông”, kèm theo đó là sự tin tưởng “chỉ còn có 1 ngày nữa thôi, ngày mai (thứ Ba), nước Mỹ sẽ vui mừng vì thành công của chúng ta”.

Tất cả chúng ta chỉ còn có một việc duy nhất phải làm là nhớ đi bầu cho đông”, kèm theo đó là sự tin tưởng “chỉ còn có 1 ngày nữa thôi, ngày mai, nước Mỹ sẽ vui mừng vì thành công của chúng ta.
Ông Romney

Vũ Hoàng: Nghe nói ông Romney sẽ tiếp tục cuộc vận động tranh cử cho đến giờ chót, không biết anh Khanh có tin tức gì về chuyện này không?
Nguyễn Khanh: Dạ có. Từ chiều hôm qua, tôi đã được thông báo là ông Romney sẽ có mặt ở bang Ohio để tiếp tục cuộc vận động tranh cử, đến khuya thì nghe được tin ông sẽ hiện diện ở cả Pennsylvania nữa. Đây là những bang được xem là sẽ quyết định ghế tổng thống năm nay. Sau đó ông Romney về Boston để đợi kết quả, ông Obama thì về Chicago đợi kết quả.

Những bang quyết định?

Vũ Hoàng: Những bang như Ohio, Pennsylvania, thường được nói tới trong suốt những tháng qua. Tại sao vậy?
Nguyễn Khanh: Câu trả lời không khó. Như bạn Vũ Hoàng cũng rõ là nước Mỹ có 50 bang và thủ đô Washington D.C., nhưng trong đó có những bang cử tri bỏ phiếu theo đảng Dân Chủ, chẳng hạn như bang California, và có những bang cử tri bỏ phiếu theo đảng Cộng Hòa, như bang Texas. Chỉ có một số bang cử tri có thể nghiêng về Dân Chủ hay có thể nghiêng về Cộng Hòa, và đó là những bang quyết định cuộc bầu chọn tổng thống năm nay.

Chỉ có một số bang cử tri có thể nghiêng về Dân Chủ hay có thể nghiêng về Cộng Hòa, và đó là những bang quyết định cuộc bầu chọn tổng thống năm nay.
Nguyễn Khanh

Câu hỏi của bạn Vũ Hoàng làm tôi nhớ lại chừng 2 tháng trước đây, các chuyên gia bầu cử của nước Mỹ nói có khoảng 12 bang quyết định ghế tổng thống ở cuộc bầu cử lần nay, bây giờ con số này đã giảm xuống chỉ còn chừng 6 hay 7 bang, tức là đã có bang được dự đoán hoặc ủng hộ ông Obama hoặc ủng hộ ông Romney, sáu hay 7 bang người ta đáng chú ý tới là những nơi sẽ quyết định ghế tổng thống.
Cũng xin nhắc lại ở đây là bầu cử Hoa Kỳ khác với bầu cử của những nước khác. Hầu hết mọi quốc gia chọn tổng thống dưới hình thức phổ thông, tức ứng viên nào được nhiều phiếu cử tri thì ứng viên đó thắng cử. Ở Mỹ thì khác, cử tri các bang đi bầu chọn đại cử tri, và đại cử tri sẽ bỏ phiếu chọn tổng thống. Tổng cộng có 538 đại cử tri, ứng viên nào có được 270 phiếu đại cử tri trở lên thì người đó đắc cử.
Vũ Hoàng: Liệu có khi nào tối nay người dân Hoa Kỳ vẫn chưa chọn được tổng thống, vì mỗi ông có 269 phiếu đại cử tri không anh?
Nguyễn Khanh: Điều đó có thể sẽ xảy ra, nhất là trong cuộc tranh cử sôi nổi như thế này. Không ít quan sát viên bầu cử tin chuyện này có thể xảy ra vào tối hôm nay.
Vũ Hoàng: Lúc đó, chuyện sẽ giải quyết như thế nào?
Nguyễn Khanh: Theo hiến pháp Hoa Kỳ quy định thì trong trường hợp đó, Hạ Viện Liên Bang sẽ bỏ phiếu chọn tổng thống, và Thượng Viện Liên Bang sẽ bỏ phiếu chọn phó tổng thống.
Vũ Hoàng: Cám ơn anh Nguyễn Khanh. Trong chương trình phát thanh sáng mai, Vũ Hoàng sẽ mời anh trở lại với quý thính giả, và nhờ anh trình bày rõ hơn về thủ tục chọn tổng thống và phó tổng thống trong trường hợp cả ông Obama và ông Romney mỗi người đều có 269 phiếu cử tri đoàn. Bây giờ, xin chia tay với anh ở đây.
Nguyễn Khanh: Cám ơn bạn Vũ Hoàng.