Khai Nguyen (Asia Times) / Bản dịch: Nguyễn Quốc Khải - Hiệp
ước thương mại Hợp Tác Xuyên Thái Bình Dương (Trans-Pacific Partnership
- TPP) do Hoa Kỳ lãnh đạo và đang được thương thuyết giữa 12 nước bao
gồm Việt Nam, đòi hỏi rằng những hội viên chấp nhận và bảo vệ những điều
lệ về lao động, bao gồm quyền tự do lập hội, quyền thương lượng tập thể
và tuyệt đối không cho phép lao động trẻ em và cưỡng bức. Nếu những nhà
thương thuyết giữ vững những đòi hỏi này, Việt Nam cần phải bị cấm
không cho vào hiệp ước này.
Tính cách chính danh của chế độ độc đảng tại Việt Nam ngày nay hoàn toàn
dựa trên thành tích giảm nghèo và tiến bộ về kinh tế. Do đó, Đảng Cộng
Sản Việt Nam đang cầm quyền hiện nay đặt ưu tiên vào việc gia nhập TPP.
Vì Trung Quốc bị loại ra khỏi hiệp ước này, Việt Nam có tiềm năng trở
thành nguồn cung cấp lao động rẻ nhất chính trong khối thương mại này.
Công ty dịch vụ tài chánh và ngân hàng đa quốc gia Hong Kong – Shanghai
Banking Corporation (HSBC) của Anh quốc ước tính rằng gia nhập vào TPP
sẽ làm tăng tổng sản phẩm nội địa của Việt Nam tới 20% vào năm 2020.
Vòng đàm phán tại Singapore vào tuần này đã không đạt được thỏa hiệp sau
cùng.
Hình (gia đình): Cô Đỗ Thị Minh Hạnh đang thọ án 7 năm tù vì giúp bảo vệ quyền công nhân Việt Nam.
Những tổ chức nghiệp đoàn mạnh tại Hoa Kỳ, bao gồm American Federation
of Labor and Congress of Industrial Organizations, Communications
Workers of America, International Brotherhood of Teamsters và
International Brotherhood of Electrical Workers đã lên tiếng mạnh mẽ
phản đối việc gia nhập của Việt Nam vào TPP. Những tổ chức ở Hoa Kỳ tham
gia vào chiến dịch chống việc gia nhập của Việt Nam vào TPP bao gồm
Citizens Trade Campaign, United Here và United Students against
Sweatshops.
Những than phiền chống lại những tiêu chuẩn lao động tồi tệ quá mức rất
có lý. Chánh phủ Hoa Kỳ không chấp thuận yêu cầu của Việt Nam được tham
gia vào Hệ Thống Ưu Đãi Phổ Quát (Generlized System of Preferences )
viết tắt là GSP, từ 2008, chính vì những vi phạm quyền lao động có hệ
thống của Hà Nội. Hoa Kỳ cũng duy trì cấm vận võ khí đối với Việt Nam vì
hồ sơ nhân quyền xấu của quốc gia này, bao gồm những cấm đoán thô bạo
về mọi hình thức bất đồng chính kiến.
Việc bảo vệ các quyền tự do công dân về mặt luật pháp của Việt Nam trái
ngược với sự đàn áp trên thực tế. Điều 25 của Hiến Pháp 2013 của Việt
Nam bảo đảm quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin.
Điều này cũng tôn trọng những quyền hội họp, lập hội, biểu tình.
Trên thực tế, công dân Việt Nam không có những quyền tự do như vậy. Việt
Nam chưa phê chuẩn Công Ước 1948 của Liên Hiệp Quốc về tự do lập hội và
bảo vệ quyền tổ chức, có hiệu lực vào ngày 4-7-1950. Bất cứ một cuộc
tập họp nào từ năm người trở lên phải có giấy phép của chính quyền địa
phương. Một nghị định ban hành vào 2005 cấm tập họp trước các cơ quan
nhà nước, các hội nghị quốc tế, và Quốc Hội.
Việt Nam có nhiều tổ chức bảo trợ bởi chánh phủ, nhưng không có những tổ
chức độc lập phi chánh phủ. Những tổ chức do chánh phủ bảo trợ, bao gồm
những tổ chức tôn giáo, phải thuộc chánh phủ hoặc liên hệ với nhà nước.
Một số ít tổ chức liên tục bị công an phá rỗi chỉ vì thế độc lập của
những tổ chức này.
Tổng Liên Đoàn Lao Động Việt Nam (TLĐLĐVN) là một nghiệp đoàn duy nhất
tại quốc gia này. Tất cả các công đoàn ở Việt Nam bị đòi hỏi phải gia
nhập vào TLĐLĐVN, một trong những phong trào quần chúng của Mặt Trận Tổ
Quốc của nhà nước.
Những lãnh tụ của TLĐLĐVN ở cấp quốc gia hay địa phương đều phải là đảng
viên Cộng Sản. Những nhà phê bình nói rằng họ được trả lương cao vì
phục vụ chủ nhân các công ty và bảo vệ quyền lợi của đảng cầm quyền thay
vì quyền lợi của công nhân. Tiến Sĩ Đỗ Quỳnh Chi, một chuyên gia về lao
động, sáng lập viên và giám đốc Trung Tâm Nghiên Cứu Lao Động, đã viết
trong tài liệu nghiên cứu xuất bản vào 2008 rằng không phải là một điều
bất thường khi những quản trị viên của công ty trở thành người lãnh đạo
công đoàn và những chủ công ty tìm cách ảnh hưởng đến cuộc bầu cử công
đoàn.
Theo luật pháp, bất cứ một cuộc đình công nào trước hết phải được
TLĐLĐVN chấp thuận. Tuy nhiên, TLĐLĐVN trong lịch sử chưa bao giờ tổ
chức hay hỗ trợ bất cứ một cuộc đình công nào. Do đó tất cả những cuộc
đình công ở Việt Nam là tự phát và bất hợp pháp về mặt kỹ thuật. Chính
phủ Việt Nam gần đây ban hành một nghị định chống công nhân. Nó đòi hỏi
công nhân tham gia những cuộc đình công bất hợp pháp phải bồi thường chủ
nhân về những thiệt hại do đình công gây ra.
Ngoài những giới hạn luật pháp này, những sự bóc lột lao động thô bạo là
những chuyện thường ở Việt Nam, bao gồm những tường thuật phổ biến rộng
rãi về cưỡng bức lao động và lao động trẻ em. Tình trạng này tiếp tục
xẩy ra mặc dù Việt Nam đã phê chuẩn những công ước lao động quốc tế về
lao động trẻ em và mức lương tối thiểu lần lượt vào năm 2000 và 2003.
Tù nhân thường xuyên bị cưỡng ép làm việc không được trả lương hoặc được
trả rất ít. Tù nhân sản xuất thực phẩm và những sản phẩm khác để tiêu
thụ trong nhà tù hay bán ở địa phương. Biến chế hạt điều trong điều kiện
nhà tù thô bạo là một trường hợp nổi tiếng về lạm dụng lao động.
Human Right Watch tường thuật rằng cưỡng bức lao động được sử dụng tại
các trung tâm phục hồi ma túy trên toàn quốc Việt Nam. Các tù nhân tại
những trung tâm này phải bóc vỏ hạt điều trong sáu đến bẩy giờ mỗi ngày
mà chỉ được lãnh $3 mỗi tháng. Ngoài ra, các tù nhân tại các trại tù
khác, kể cả các tù nhân lương tâm, bị cưỡng bức tham gia vào việc chế
biến hạt điều. Việc xuất cảng hạt điều mang lại cho Việt Nam 1.5 tỉ Mỹ
Kim mỗi năm.
Communications Workers of America (CWA) chỉ trích việc dùng lao động trẻ
em ở Việt Nam. Trong một tài liệu về TPP, CWA viết “buôn trẻ em từ thôn
quê về vùng thành phố vẫn là một vấn đề quan trọng. Theo những tường
thuật của báo chí, chủ nhân các công ty may quần áo trả cho cha mẹ
khoảng 50-100 Mỹ kim để đưa các trẻ em của họ lên thành phố làm việc.
Chính phủ Hoa Kỳ chứng thực về điều này khi xác định rằng Việt Nam sử
dụng lao động trẻ em trong việc sản xuất quần áo.”
Luật Việt Nam quy định rằng tuổi tối thiểu để làm việc là 18. Tuy nhiên
trẻ em trong lứa tuổi 16-18 có thể làm việc nếu chủ nhân có giấy phép
của cha mẹ và của Bộ Lao Động Thương Binh và Xã Hội. Tuy nhiên bộ này
không đủ phương tiện để bắt thi hành luật. Do đó xẩy ra tình trạng lạm
dụng rộng lớn. Trong khi giáo dục bắt buộc và miễn phí qua hết tuổi 14,
các viên chức nhà nước hiếm bắt tôn trọng luật.
Cũng giống như Hiến Pháp 1992 trước đây, Hiến Pháp 2013 bảo đảm mọi
quyền căn bản của công dân, bao gồm đầy đủ quyền lợi của công nhân như
tại bất cứ một quốc gia phát triển trên thế giới.Trên thực tế, phần đông
những công nhân Việt Nam phải chịu đựng lương thấp, làm nhiều giờ một
ngày, không được trả lương phụ trội, điều kiện làm việc hại sức khỏe,
không có bảo hiểm, và không có hưu bổng. Đây là những lý do tại ra sự
bất ổn về công nhân tại Việt Nam.
Làn sóng đình công đầu tiên xẩy ra vào năm 2005 ở Việt Nam. Con số đình
công tăng dần vào những năm kế tiếp với 400 vụ vào năm 2006, 600 vụ vào
năm 2007, và 762 lần vào năm 2008. Các vụ đình công nhiều hơn và cường
độ mạnh hơn do mức lạm pháp gia tăng bắt đầu vào năm 2009. Cho tới 2011,
số đình công tăng lên đến 978, buộc các chủ nhân, bao gồm những nhà đầu
tư ngoại quốc trong ngành dệt may phải trả lương cao hơn. Tuy nhiên,
một công nhân Việt Nam trung bình vẫn phải làm việc ít nhất 10 giờ mỗi
ngày trong sáu ngày mỗi tuần để chỉ được lãnh trung bình 70 Mỹ kim mỗi
tháng.
Việt Nam trông đợi được hưởng lợi rất nhiều từ TPP nhờ cấu trúc lương
thấp và một lực lượng lao động trẻ có học gồm 53 triệu người, chiếm vào
khoảng 60% dân số. TPP sẽ mang nhiều đầu tư nước ngoài vào Việt Nam và
sẽ tạo nhiều cơ hội cho Việt Nam để đa dạng hóa nền kinh tế bằng cách
chuyển từ xuất cảng nguyên liệu và những sản phẩm sử dụng tối đa lao
động sang những hàng hóa chế biến có trị giá gia tăng cao.
Những biện pháp bảo vệ lao động của TPP sẽ làm TPP trở thành một mẫu mực
cho những hiệp định thương mại tự do trên toàn thế giới. Việt Nam không
thể được phép gia nhập vào TPP cho đến khi quốc gia này thi hành những
cải tổ đáng kể về lao động và tự do công dân.
________________________________
Vietnam risks TPP slot on labor reality
Speaking Freely
March 6, 2014
Khai Nguyen (Asia Times) - The
United States-led Trans-Pacific Partnership (TPP) trade agreement,
which is under negotiation among a dozen countries including Vietnam,
requires that members adopt and maintain strong and enforceable labor
provisions, including freedom of association, allowances for collective
bargaining and zero tolerance for child and forced labor. If negotiators
hold fast to these requirements, Vietnam will necessarily be barred
entry to the partnership.
The legitimacy of Vietnam's one-party regime now rests solely on poverty
reduction and high economic performance. The ruling Communist Party of
Vietnam has thus placed high priority on joining the TPP. As China is
excluded from the agreement, Vietnam would potentially be the trade
grouping's main source of low wage labor. HSBC estimates Vietnam's
participation in the pact would boost current gross domestic product by
as much as 10% by 2020. A round of talks held in Singapore earlier this
week failed to seal a final deal.
Powerful trade groups in the US, including the American Federation of
Labor and Congress of Industrial Organizations, the Communications
Workers of America, the International Brotherhood of Teamsters and the
International Brotherhood of Electrical Workers have raised strong
objections to Vietnam's accession. US Organizations joining the campaign
against it include the Citizens Trade Campaign, United Here and United
Students against Sweatshops.
Their complaints against Vietnam's abysmal labor standards are
well-grounded. The US government has not approved Vietnam's request to
participate in the Generalized System of Preferences (GSP) preferential
tariff system since 2008, mainly due to Hanoi's systemic violations of
labor rights. The US also maintains an arm embargo against Vietnam in
punitive response to the country's poor human-rights record, including
harsh curbs on any form of political dissent.
Vietnam's legal protection of civil liberties is at odds with the
country's suppression on the ground. Article 25 of Vietnam's 2013
constitution guarantees the rights of freedom of speech, opinion, press
and information. It also enshrines in law the rights to assemble, form
associations and hold demonstrations.
In reality, Vietnamese citizens have no such liberties. Vietnam has not
ratified the United Nations Convention of 1948 concerning freedom of
association and protection of the right to organize, which came into
force on July 4, 1950. Any gathering of five or more people requires
permission from local authorities. A decree passed in 2005 prohibits any
gatherings in front of state agencies, international conference venues,
and the National Assembly.
Vietnam has many government-sanctioned organizations (GSOs) but no
independent non-government organizations. All GSOs, including religious
organizations, must belong to the government or be affiliated with the
state. There are a few organizations that are subject to constant
harassment by public security agents precisely because of their
independence.
The Vietnam General Confederation of Labor (VGCL) is the sole national
trade union in the country. All trade unions in Vietnam are required to
affiliate with the VGCL, which is one of the mass movements of the
state-affiliated Vietnamese Fatherland Front.
VGCL leaders at both national and local levels are required by the state
to be card-carrying Communist Party members. Critics say they are
well-paid for serving company owners and protecting the interests of the
ruling party rather than those of workers. Dr Do Quynh Chi, a labor
expert, founder and director of the Research Center for Labor Relations,
wrote in a 2008 research paper that it is not unusual for managers to
become union leaders and employers to manipulate union elections.
Legally, any labor strikes must first get the VGCL's approval. However,
VGCL has never in its history initiated, organized, or supported any
worker strikes. All strikes in Vietnam are thus spontaneous and
technically illegal. The Vietnamese government recently issued a new
anti-labor decree that requires workers who participate in illegal
strikes to compensate company owners for any loss caused by their work
stoppage.
Beyond these legal restrictions, some of the harshest forms of labor
exploitation are commonplace in Vietnam, including widespread reports of
forced and child labor. These practices continue despite Vietnam's
ratification of two International Labor Organization conventions
regarding child labor and minimum wage payment for employment
respectively in 2000 and 2003.
Prisoners are routinely required to work hard labor for little or no
pay. Much of the food and many of the goods they produce can be found in
local markets. Cashew nut processing in harsh prison conditions is
notorious for the use of abusive practices.
Human Rights Watch has reported that forced labor has been used in drug
rehabilitation centers across Vietnam, where inmates have to husk and
peel cashews for six to seven hours a day for as little as US$3 a month.
Inmates in other detention facilities, including prisoners of
conscience, have also been pressed into cashew nut processing. Cashew
exports earn the country approximately $1.5 billion a year.
Communications Workers of America has criticized the use of child labor
in Vietnam. In its document on the TPP, CWA wrote "trafficking of
children from rural communities to urban areas remains a significant
problem. According to media accounts, garment factory owners paid
parents $50-$100 to send their children to the city to work. The US
government corroborated this finding when it issued a final
determination that Vietnam utilizes forced child labor in garment
production."
Vietnamese law stipulates that the minimum age for employment is 18.
However, children between the ages of 15-18 can work if employers get
permission from parents and the Ministry of Labor, Invalids, and Social
Affairs. The ministry, however, has very limited resources to enforce
the laws, opening the way for widespread abuse. While education is
compulsory and free through the age of 14, government officials seldom
enforce the requirement.
Similar to its 1992 predecessor, the 2013 constitution guarantees all
fundamental rights to Vietnam's citizens, including developed country
standards for protection of workers. In practice, most Vietnamese
workers suffer tremendously from low wages, long work days, no overtime
pay, unhealthy working conditions, and lack of insurance and pensions.
These are the reasons for rising labor unrest in Vietnam.
The first wave of wildcat strikes in Vietnam occurred in 2005. Workers
went on strike 400 times in 2006, 600 times in 2007, and 762 times in
2008. The frequency and intensity of these strikes was expected to
intensify due to rising inflation beginning in 2009. By 2011, the number
of strikes rose to 978, forcing employers, including foreign investors
in textiles and garments, to pay higher wages. Still, the average
Vietnamese factory worker must work at least 10 hours a day for six days
a week just to earn on average $70 per month.
Vietnam is expected to gain immensely from the TPP thanks to its
low-wage structure and huge, young and educated labor force of almost 53
million people, accounting for roughly 60% of the total population. The
TPP would bring more foreign investment into Vietnam and provide the
country with opportunities to diversify its economy by moving from
exporting raw materials and producing labor-intensive goods towards more
high-end value-added products.
The TPP's various labor protection measures make it a model for future
free trade agreements around the world. Until Vietnam implements
significant labor and civil liberty reforms, it should not be granted
the privilege of membership.
Speaking Freely is an Asia Times Online feature that allows guest writers to have their say. Please click here
if you are interested in contributing. Articles submitted for this
section allow our readers to express their opinions and do not
necessarily meet the same editorial standards of Asia Times Online's
regular contributors.
Khai Nguyen is a former senior research analyst at the World Bank, a
former professorial lecturer at the Paul H Nitze School of the Advance
International Studies of Johns Hopkins University, and a former
editorial consultant for Radio Free Asia.
(Copyright 2014 Khai Nguyen)
0 comments:
Post a Comment