Mọi động vật có xương sống đều có bộ xương để định hình thân thể, lại
cần có các khớp và các cơ để chuyển động linh hoạt theo sự điều khiển
của hệ thần kinh. Con người cũng vậy. Nhưng ngoài quy luật chung ấy,
trong sinh hoạt xã hội tôi nghiệm thấy ở con người có ba loại khớp mang
thông điệp nhân cách, chuyển động theo tiếng gọi Nhân cách, bởi thế xin
phép các nhà giải phẫu nhân-thể học cho tôi gọi tên chúng theo cách
riêng của mình.
Đó là:
- các KHỚP CÚI ở cổ cho phép ngẩng hay cúi đầu,
- các KHỚP KHOM suốt xống lưng cho phép đứng thẳng hay khom lưng,
- và KHỚP QUỲ ở đầu gối cho phép đứng thẳng hay quỳ gối.
Ở đời phàm cái gì quý hiếm thì được mong đợi nên ta thường quý sự ngẩng
đầu, thẳng lưng, thẳng gối, còn ngược lại là sự cúi đầu, quỳ gối, khom
lưng thì bị xem như “đồ bỏ”. Nhưng xin thưa ngay rằng nghĩ một chiều như
vậy là nhầm to đấy, nhân cách vận hành các khớp theo cả hai chiều!
Thì đây, khỏi nói đâu xa, vừa mới hôm qua, những công an của Ukraina đã
xếp hàng quỳ gối và cúi đầu tạ tội trước nhân dân vì đã trót làm theo sự
chỉ huy của quyền lực độc tài mà xử ác với nhân dân. Ở nước mình oan
khuất dày như núi, nếu giới quyền lực cũng biết tu tỉnh cúi đầu và quỳ
gối tạ lỗi như vậy thì dân mình sung sướng đến chảy nước mắt, chắc ôm
nhau mà khóc còn nhiều hơn dân Triều Tiên đưa tiễn Kim Jong In! Nhưng
người Việt bảo nhau: mong thế có mà trời sập!
Ấy
là chuyện thời nay, còn chuyện các cụ thời xưa, chẳng phải Cao Bá Quát,
một con người yêu tự do dám chống cả vua, thề cả đời không luồn cúi, mà
trước vẻ đẹp thanh khiết đã phải “cúi đầu/ đê thủ bái mai hoa” đó ư? Quỳ gối xin lỗi dân, cúi đầu cung kính vẻ đẹp thì động tác quỳ, động tác cúi ấy mới đẹp làm sao?
Nhưng cúi đầu không đúng chỗ, cúi đầu kiểu này trước ngoại bang (hình bên) thì lưu tiếng xấu muôn đời!
Khổ nỗi là khi nhân cách đã yếu thì cúi đầu đã xấu mà vênh vang tự hào
cũng chẳng đẹp gì hơn, dù đó là nhân cách cá nhân hay do tổ chức trói
buộc. Chẳng hạn đã theo một tà giáo sai lầm, một lý thuyết đại bại trước
trào lưu văn minh, bị nhân loại đưa ra bãi rác, khiến cho cả một dân
tộc bị ly tán, cái tốt bị thui chột để cái xấu lên ngôi,..., nhưng chẳng
những không hề có một lời xin lỗi đáng mến như cảnh sát Ukraina, mà
trái lại cứ bắt cả dân tộc phải đặt những đồ phế thải ấy lên bàn thờ
tụng niệm, cứ trụ cứng trên hai chân quyền và lợi, mà dũng cảm vươn
ngực, nghển đầu, một mực tự xưng là vô địch muôn năm, là bách chiến bách thắng thì thật lạ. Chỉ có khái niệm “kiêu ngạo Cộng sản” như Mác-Lê đã tự phê mới diễn tả hết được sự kiêu ngạo vô lối này.
Sự ngẩng đầu chính đáng, ngẩng đầu kiêu hãnh thì lịch sử ta không thiếu.
Chỉ cần lấy ví dụ về sự cứng cỏi trong giới nữ lưu, mà so với nam giới
thì các me các chị là giới “chân yếu tay mềm”. Hãy kể một Triệu Thị
Trinh, muốn vẫy vùng như cá kình quẫy sóng biển đông chứ không chịu cúi
đầu làm tỳ thiếp người ta, nay có các chị Bùi Thị Minh Hằng, Tạ Phong
Tần… dám đương đầu với hàng đoàn kiêu binh hiểm ác có thể bắt và bỏ tù
bất cứ ai chống lại, có bà Trần Thị Hài, người dám vươn tay chỉ đường
chống những “bạn vàng” khổng lồ của đảng, người đã coi 9 tháng tù như
một giấc ngủ trưa (và còn rất nhiều những cái đầu không biết cúi khác
nữa), thật là những ví dụ về sự ngẩng đầu đáng khâm phục.
Như vậy đấy, ngẩng đầu hay cúi đầu, thẳng gối hay quỳ gối, có trường hợp
là đáng trọng, có trường hợp là đáng khinh, tùy theo phản xạ của nhân
cách trước những tình huống cụ thể, nên xin mạn phép đặt tên chung những
cái khớp xương này là “những khớp xương mang hình nhân cách”.
Nếu tình huống đáng ngẩng đầu hay phải ngẩng đầu mà con người lại phát
sinh phản xạ cúi, hoặc tình huống đáng cúi đầu ân hận mà lại nhâng nhâng
ngẩng đầu thì đó là hội chứng “nhân cách lộn ngược” vậy.
0 comments:
Post a Comment