Nền kinh tế thiên về xuất khẩu của Việt Nam tăng tốc nhanh nhất kể từ
tám năm qua vào năm nay-2015, và các hãng do ngoại quốc đầu tư vào Việt
Nam và làm chủ chính là động lực của sự tăng tốc mãnh liệt này trong
khi các công ty nội địa lỗ lã yếu kém tụt hậu quá xa đằng sau (mà hầu
hết là các công ty quốc doanh vì kinh tế quốc doanh là chủ đạo theo định
hướng XHCN hiện nay tại Việt Nam.)
Các công ty do ngoại quốc đầu tư làm chủ đạt được 70% tổng giá trị xuất
khẩu của Việt Nam tính trong năm nay, cao hơn 44% nếu so sánh năm năm về
trước, khiến nổi ám ảnh càng lúc càng tăng lên là nền kinh tế Việt Nam
sẽ bị sụp đổ dễ dàng nếu các công ty nước ngoài rút vốn đầu tư ra khỏi
nước. Trong lúc tư bản ngoại quốc tạo được sự gia tăng tổng giá trị xuất
khẩu lên đến 21 % trong quí III năm ngoái cho nền kinh tế Việt Nam thì
các công ty quốc doanh lại bị sa sút đến 10%, theo thống kê của Hải Quan
Cộng Sản Hà Nội loan báo.
Khoảng cách quá xa về thành quả xuất khẩu giữa các công ty tư bản ngoại
quốc và các công ty quốc doanh trong nước tạo ra một nền kinh tế tồn tại
hai mặt hiệu quả trái ngược nhau khiến Việt Nam dễ đi vào khủng hoảng
nếu tư bản ngoại quốc rút vốn để đầu tư vào những quốc gia khác với giá
nhân công rẻ hơn. Sự dị biệt này đã từng xảy ra ở các nước láng giềng
của Việt Nam trong quá trình công nghiệp hóa. Một yếu tố khác cũng cản
trở các công ty quốc doanh là tiến trình cải cách ngân hàng nhằm hạn chế
nợ xấu khiến các công ty quốc doanh thiếu vốn để gia tăng đầu tư khi
cạnh tranh trên thị trường thế giới.
Nguyễn Trinh, một kinh tế gia làm việc cho hãng tài chánh tư vấn đầu tư
Natixis SA có trụ sở tại Hồng Kông bày tỏ mối lo lắng của mình về kinh
tế Việt Nam như sau: " Trì trệ của nền kinh tế quốc doanh là dấu hiệu
khủng hoảng trong tương lai cho nền kinh tế Việt Nam, khi mà khả năng
cạnh tranh của quốc gia nay chỉ còn giới hạn vỏn vẹn trong yếu tố chi
phí nhân công và đất đai rẻ mà thôi. Phát triển bền lâu vì thế sẽ bị gãy
đổ. Thịnh vượng trước mắt chỉ là giả tạo và nếu nhà nước không ra tay
cải thiện hiệu quả nền kinh tế quốc doanh thì khi chi phí nhân công gia
tăng, đầu tư ngoại quốc sẽ rời bỏ Việt Nam (thì nền kinh tế Việt Nam chỉ
còn lại hệ thống kinh tế quốc doanh trì trệ mà thôi)".
Hai hiệu quả trái ngược nhau trong nền kinh tế Việt Nam:
Thủ tướng Cộng Sản Hà Nội Nguyễn Tấn Dũng vào tháng trước đã nâng dự báo
tăng trưởng GDP năm 2015 lên ít nhất là 6,5 phần trăm so với mục tiêu
thiết lập trong tháng 11 năm 2014 là 6,2 phần trăm. Dự báo như thế được
coi là cao nhất kể từ năm 2007.
Computer (máy điện toán,) đồ điện tử, hàng hóa may mặc và giày dép là
những sản phẩm xuất khẩu hàng đầu của Việt Nam hiện nay. Các công ty
ngoại quốc tại Việt Nam, bao gồm cả Samsung, chiếm ưu thế tuyệt đối
trong việc sản xuất các mặt hàng kể trên và chiếm 99% trong tổng số trị
giá 34,3 tỷ Mỹ kim xuất khấu computer và các sản phẩm điện tử khác tính
từ tháng Giêng đến tháng Chín năm nay. Các công ty ngoại quốc tại Việt
Nam cũng sản xuất 67% hàng hóa may mặt, giày dép với tổng giá trị xuất
khẩu lên đến 25,7 tỷ Mỹ kim cũng trong cùng giai đoạn từ tháng Giêng đến
tháng Chín năm nay.
Về phía các công ty quốc doanh tại Việt Nam thì có ưu thế ở xuất khẩu
nông nghiệp và hải sản, tuy nhiên, các ngành xuất khẩu này đang bị sa
sút lỗ lã do giá cả nhu yếu phẩm giảm mạnh trên thị trường thế giới.
Theo thống kê của Bloomberg, chỉ số giá cả nhu yếu phẩm của 22 sản phẩm
giảm thấp nhất vào tháng Tám năm nay nếu so sánh từ năm 1999 trở đi.
Nguyễn Văn Nên, chánh văn phòng chính phủ than thở trong lúc họp báo vào
ngày 29 tháng Mười như sau: " Các công ty (quốc doanh) của Việt Nam gặp
khó khăn lỗ lã trong xuất khẩu vì giá nguyên vật liệu, nông sản và hải
sản giảm mạnh trên toàn cầu. Sự giảm giá này cũng khiến cạnh tranh thêm
gay gắt trên thị trường thế giới làm các công ty quốc doanh của Việt Nam
gặp thêm nhiều khó khăn trong xuất khẩu”
Các quốc gia như Trung Cộng và Mã Lai vốn phát triển cơ sở hạ tầng trước Việt Nam dễ dàng vượt qua khó khăn khủng hoảng.
Sandeep Mahajan, kinh tế trưởng của Ngân Hàng Thế Giới - World Bank, làm
việc tại Việt Nam so sánh như sau: "Trung Cộng lúc đầu cũng dựa vào trợ
giúp đầu tư vay vốn của ngoại quốc, và rồi, kể từ cuối thập niên 1990
đầu thập niên 2000, sức sản xuất nội địa của Trung Cộng vùng dậy rồi sau
đó càng lúc càng trở nên quan trọng then chốt cho nền kinh tế quốc dân
nói chung và cho xuất khẩu nói riêng."
Lợi thế TPP của Việt Nam:
Hiện giờ, Việt Nam được coi là có nước sẽ có nhiều quyền lợi nhất khi
tham gia hiệp ước Trans-Pacific Partnership (TPP) vì hiệp ước này có thể
thúc đẩy GDP của Việt nam tăng lên 11% hay 36 tỷ Mỹ kim và xuất khẩu
của Việt Nam có thể tăng đến 28% trong mười năm tới. Theo dự đoán của
World Bank, kinh tế Việt Nam sẽ được cho là tăng trưởng cao nhất trong
khối ASEAN vào năm 2017.
Theo Fitch Ratings Ltd., một công ty phân tích kinh tế dữ liệu lừng danh
dưới quyền cơ quan kiểm soát thị trường chứng khoán Hoa Kỳ, United
States Stock Exchange Commission ( US SEC), vào tuần qua đã từng xếp
hạng Việt Nam vào môi trường kinh doanh Non-investment grade- BB, nghĩa
là môi trường kinh doanh cần phải thực thi nhiều cải tổ và còn tồn đọng
nhiều xáo trộn bất ổn, đã dự đoán triển vọng kinh tế trước mắt ngắn hạn
của Việt Nam sẽ tăng trưởng đáng kể nếu hiệp ước TPP được các nước thành
viên phê chuẩn.
Andrew Fennel, phó giám đốc chi nhánh của Fitch tại Hồng Kông, phân tích
về hiệp ước TPP đối với Việt Nam như sau: "Đây là một lợi thế rất cần
cho nền kinh tế đang cần trợ giúp để phát triển như Việt Nam. Mô hình
kinh tế thiên về xuất khẩu là mô hình kinh tế mà nhiều quốc gia đã và
đang đeo đuổi thực thi. Nền sản suất của Việt Nam hiện nay còn yếu kém
không có nghĩa là về lâu về dài, tình trạng này sẽ còn tồn tại. Việt Nam
cần thời gian để cải tổ.”
Đầu tư của công ty Samsung:
Samsung Group là tập đoàn tư bản ngoại quốc có tổng giá trị đầu tư lớn
nhất tại Việt Nam, lên đến 14,2 tỷ Mỹ kim tính cho đến tháng Tám, theo
loan báo của tạp chí Đầu Tư (của Cộng Sản Hà Nội.) Mười tám phần trăm
tổng giá trị xuất khẩu năm 2014 là từ các sản phẩm của Samsung.
Nguyễn Trinh phân tích như sau: "Tư bản ngoại quốc đầu tư vào Việt Nam
vì chi phí nhân công thấp. Khi nhiều công ty ngoại quốc đầu tư vào Việt
Nam khiến nhu cầu nhân công tăng lên nên chi phí nhân công sẽ tăng. Khi
chí phí cho nhân công tăng mà Việt Nam lại không có ưu thế nào khác
trong cạnh tranh thì các xí nghiệp nước ngoài sẽ rời bỏ Việt Nam để đầu
tư vào nơi nào có nhân công rẻ hơn."
Nguyễn Trọng Dân lược dịch
No comments:
Post a Comment