Đài Loan: 'Không Hợp Tác Với Trung Quốc Về Biển Đông'

Ảnh đảo Ba Bình chụp từ Trạm không gian Quốc tế. Ba Bình là hòn đảo lớn nhất thuộc quần đảo Trường Sa, nằm cách Cao Hùng phía Nam Đài Loan chừng 1600 cây số về hướng Tây Nam.

Chính phủ Đài Loan mới đây đã tái khẳng định lập trường không hợp tác với Trung Quốc trong các vụ tranh chấp chủ quyền biển đảo với Nhật Bản và các nước Đông Nam Á, giữa lúc có một số người thúc giục Đài Bắc và Bắc Kinh chung sức với nhau để bảo vệ điều mà họ gọi là “gia tài chung ở Đông Hải và Nam Hải.”
Trong thời gian gần đây, giữa lúc căng thẳng ở Biển Đông tăng cao vì những vụ tranh chấp chủ quyền biển đảo giữa Trung Quốc với Việt Nam và Philippines, một số học giả Trung Quốc lên tiếng hối thúc Bắc Kinh và Đài Bắc hợp tác với nhau để bảo vệ điều mà họ gọi là “những quyền lợi chung do tổ tiên để lại.”

Theo báo chí Trung Quốc, tại một cuộc hội thảo về quan hệ Trung quốc-Đài Loan tổ chức ở thành phố Quí Dương hôm thứ ba (07-08-2012), ông Lưu Thế Dương, một nhà nghiên cứu của Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, nói rằng từ năm 1949 đến nay các chính phủ ở hai bờ eo biển Đài Loan đều có chính sách đòi chủ quyền Biển Đông và đã nhiều lần cùng nhau bảo vệ chủ quyền.

Ông Lưu Thế Dương nêu lên 3 sự kiện làm ví dụ:

1. Năm 1974, khi Trung Quốc đánh chiếm Hoàng Sa, quân đội Đài Loan đã mở ngỏ eo biển Đài Loan vốn đã bị phong tỏa gần 30 năm để tạo điều kiện thuận lợi cho sự di chuyển của hạm đội Đông Hải của Trung Quốc.

2. Năm 1988, khi Trung Quốc và Việt Nam đụng độ ở đảo Gạc Ma (Trung Quốc gọi là Xích Qua), với  sự chấp thuận ngầm của Đài Loan, hạm đội Nam Hải của Trung Quốc đã ghé lại đảo Ba Bình (Trung Quốc gọi là đảo Thái Bình) một tuần lễ và bổ sung tiếp liệu.

3. Khi Trung Quốc và Philippines xung đột với nhau ở bãi Vành Khăn (Trung Quốc gọi là Mỹ Tế) vào năm 1995, Đài Loan đã ra thông cáo bênh vực Trung Quốc và khẳng định điều họ gọi là “chủ quyền đối với hải phận lịch sử” này.

Trong khi đó, tờ Asahi Shimbun ở Nhật hồi cuối tháng 7 cho biết ông Khưu Nghị, một nhà lập pháp có nhiều thế lực ở Đài Loan, đã hối thúc chính phủ hợp tác với Trung Quốc để khai thác dầu lửa và khí đốt trong vùng biển gần đảo Ba Bình, là hòn đảo lớn nhất trong quần đảo Trường Sa và đang do Đài Loan chiếm giữ.

Nhà lập pháp thuộc Quốc Dân Đảng đương quyền này nói rằng dự án khai thác chung với Trung Quốc sẽ mang lại những lợi ích rất lớn.

Ông Khưu Nghị cũng nói rằng Việt Nam là “mối đe dọa lớn nhất” đối với chủ quyền của Trung Quốc trong khu vực này. Tờ Asahi Shimbun cho biết chính phủ của Tổng thống Mã Anh Cửu đã bắt đầu xem xét tới đề nghị hợp tác với Trung Quốc.

Tuy nhiên, ông Hạ Quí Xương, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Đài Loan, hôm thứ 5 (09-08-2012) cho đài VOA biết rằng chính phủ Trung Hoa Dân Quốc, tên gọi chính thức của chính phủ Đài Loan, sẽ không hợp tác với Trung Quốc trong những vụ tranh chấp ở Biển Đông và ở quần đảo Điếu Ngư mà Nhật Bản gọi là Senkaku. Ông Hạ Quí Xương nói:

“Chúng tôi có chính sách và lợi ích riêng của mình, cho nên chúng tôi sẽ không hợp tác với Hoa Lục. Chúng tôi sẽ không tiến hành hợp tác với Hoa Lục về vấn đề Điếu Ngư Đài và vấn đề Nam Hải.”

Khi được hỏi về chính sách Biển Đông, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Đài Loan nói rằng lập trường của Đài Bắc là “gác lại tranh chấp, cùng nhau khai thác.” Ông nói thêm như sau về vấn đề hợp tác khai thác tài nguyên ở Biển Đông:

“Chúng tôi muốn tất cả các bên cùng nhau thiết lập một cơ chế hợp tác để cùng khai thác tài nguyên. Và vì thế cho nên chúng tôi sẽ không hợp tác với một bên nào để đối kháng với những bên khác.”

Trước đó, bà Lại Hạnh Viên, Chủ tịch Uûy ban Quan hệ với Hoa Lục, cũng đã phát biểu tại một cuộc điều trần ở Viện Lập pháp Đài Loan hồi hạ tuần tháng tư rằng: “Đối với vấn đề chủ quyền của những hòn đảo ở Nam Hải, chính phủ Đài Loan sẽ tự xử lý và không hợp tác với Trung Quốc trong vấn đề này.”

Hạ tuần tháng 7 vừa qua, Đảng Dân Tiến, thuộc phe đối lập ở Đài Loan, hối thúc Tổng thống Mã Anh Cửu khẳng định lập trường của Đài Loan về vấn đề chủ quyền ở Biển Đông sau khi Trung Quốc thiết lập khu cảnh bị Tam Sa, trong đó có hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa mà Việt Nam tuyên bố có chủ quyền.

Tờ Taipei Times, số ra ngày 27 tháng 7, trích lời ông Lâm Tuấn Hiến, phát ngôn viên Đảng Dân Tiến, nói rằng “Ông Mã Anh Cửu phải lên án hành động đơn phương của Bắc Kinh, một hành động phương hại tới sự ổn định của khu vực.”

Ông Lâm nói thêm rằng Việt Nam, Philippines và Hoa Kỳ đã bày tỏ những mối quan tâm tương tự. Ông cho rằng sự im lặng của ông Mã Anh Cửu trước những diễn tiến hồi gần đây ở Biển Đông rất có thể sẽ tạo ra những cảm nghĩ sai lạc là Đài Loan có cùng lập trường với Trung Quốc, hoặc thậm chí Đài Loan là một phần của Trung Quốc.

Theo tờ Taipei Times, lập trường lâu nay của Đảng Dân Tiến là vấn đề Biển Đông phải được giải quyết một cách hòa bình và một bộ qui tắc hành xử Biển Đông cần được hình thành dựa trên một cơ chế đa phương.

Chính phủ Đài Loan cũng chủ trương giải quyết vấn đề Biển Đông bằng đường lối đa phương, tuy đảo quốc này bị gạt ra khỏi những cuộc thương thuyết giữa Trung Quốc với các nước Đông Nam Á vì Bắc Kinh nhất mực cho rằng Đài Loan là một tỉnh phản loạn, chứ không phải một nước độc lập.

Các nhà phân tích cho rằng sự đối chọi của Quốc Dân Đảng và Đảng Dân Tiến về vấn đề độc lập của Đài Loan và vấn đề quan hệ giữa đảo quốc này với Trung Quốc là một trong những nguyên do khiến Đài Bắc ngần ngại không muốn hợp tác với Bắc Kinh trong những vụ tranh chấp chủ quyền biển đảo, mặc dù đôi bên có chủ trương chủ quyền giống hệt nhau.

Một nguyên do khác, theo các nhà quan sát, là áp lực của Hoa Kỳ, một đối tác vô cùng quan trọng của Đài Bắc về chính trị, quân sự và kinh tế.

Hồi đầu tháng 5 năm nay, chính phủ Đài Loan đã chính thức bác bỏ đề nghị bố trí phi đạn phòng không tầm ngắn trên đảo Ba Bình, sau khi Hoa Kỳ bày tỏ quan tâm về vai trò của Đài Loan ở Biển Đông.

Tại cuộc hội thảo Trung-Đài ở Quý Dương, giáo sư Vương Cao Thành của Đại học Đạm Giang ở Đài Bắc nói rằng Đài Loan “có thái độ tương đối e dè” trong việc hợp tác với Trung Quốc về vấn đề Biển Đông.

Ông nói rằng sự e dè này chủ yếu phát sinh từ việc Hoa Kỳ, Nhật Bản, và ASEAN không muốn thấy Đài Bắc bắt tay với Bắc Kinh để chống lại họ; và vì Đài Loan hiện nay lệ thuộc khá nhiều vào Hoa Kỳ và Nhật Bản trong các lãnh vực quân sự và kinh tế, đồng thời Đài Loan cũng mong muốn phát triển các mối quan hệ song phương với các nước vùng Đông Nam Á.

TT Nam Triều Tiên đi thăm các đảo đang tranh chấp với Nhật Bản

Nhóm đảo Nam Triều Nam Triều Tiên gọi là Dokdo và Nhật Bản gọi là Takeshima

Tổng thống Nam Triều Tiên Lee Myung-bak đã đi thăm một nhóm các đảo nhỏ trong vùng biển giữa Nhật Bản và Triều Tiên, gây một rạn nứt ngoại giao giữa hai quốc gia.

Ông Lee Myung-bak là nhà lãnh đạo đầu tiên của Nam Triều Tiên đi thăm nhóm đảo đá nằm lô nhô, tiếng Triều Tiên gọi là Dokdo, và tiếng Nhật gọi là Takeshima.

Các hòn đảo nhỏ này đã là trọng điểm của một vụ tranh chấp giữa hai quốc gia kể từ khi chấm dứt chế độ thuộc địa Nhật Bản trên bán đảo Triều Tiên năm 1945.

Một nhà nghiên cứu kỳ cựu tại Quỹ Lịch sử Ðông bắc Á châu được chính phủ Triều Tiên tài trợ, ông Lee Myong-chan, nói rằng chuyến đi của tổng thống Nam Triều Tiên nhằm mục đích chống lại những tuyên bố đòi chủ quyền của Nhật Bản.

Ông Lee nói chuyến thăm của Tổng thống Lee bầy tỏ sự quyết tâm mạnh mẽ của Triều Tiên đối với Dokdo và cũng gửi một thông điệp quyết liệt cho Nhật Bản rằng Triều Tiên sẽ không còn chấp nhận bất cứ sự khiêu khích nào nữa. Ông nói ông nghĩ là ông Lee đã làm điều ông phải làm trong tư cách nguyên thủ quốc gia.

Cả hai nước nói họ có quyền tài phán hợp pháp đối với những đảo đá được bao vậy bởi vùng nước nhiều nguồn cá và các tài nguyên thiên nhiên chưa khai thác.

Chuyến đi của ông Lee đến vùng đất gây tranh chấp đã bị chỉ trích tại Nhật Bản.

Ngoại trưởng Koichiro Gemba đã nêu thắc mắc vì sao Tổng thống Lee lại phải thực hiện chuyến di vào lúc này và gọi chuyến đi đó là tuyệt đối không thể chấp nhận được. Ông nói Tokyo đã tạm thời triệu hồi đại sứ ở Nam Triều Tiên để phản đối.

Tại Seoul, đảng đương quyền của ông Lee đã ca ngợi chuyến thăm của ông tới các đảo đá này, và gọi đó là một hành vi có ý nghĩa để bảo về chủ quyền của Nam Triều Tiên.

Tuy nhiên, đảng đối lập chính đáp lại bằng cách tuyên bố rằng chuyến đi này chỉ là một trò quảng cáo cính trị và nhắm mục đích làm chệch hướng những lời chỉ trích chính quyền của ông Lee.

Ðiểm ủng hộ dành cho Tổng thống Lee đã xuống thấp và sắp đến cuối nhiệm kỳ duy nhất của ông vào tháng 3 tới. Một số quan sát viên nói chuyến thăm của ông đến nhóm đảo ngày hôm nay là một chiến thuật có lợi về mọi mặt có thể tăng điểm ủng hộ cho ông.

Ông Jasper Kim, người đứng đầu nhóm Nghiên cửu Toàn cầu châu Á Thái Bình Dương ở Seoul, nói:

“Ðây là một quyết định sách lược toàn hảo. Về mặt di sản, bởi lẽ trên thực tế ông là một vị tổng thống sắp hết nhiệm kỳ, ông muốn được mọi người nhớ đến ít nhất như một vị tổng thống có lòng ái quốc.”

Ông Kim nói thêm rằng Tổng thống Lee có thể cũng hy vọng rằng chuyến đi này sẽ giúp người dân Nam Triều Tiên quên đi vụ tai tiếng hối lộ có dính dáng đến người anh em của ông.

Nhật Bản triệu hồi đại sứ tại Nam Triều Tiên

Bản đồ đảo đang tranh chấp

Nhật Bản đã triệu hồi đại sứ nước này tại Nam Triều Tiên để phản đối chuyến đi thăm của Tổng thống Lee Myung-Bak đến một nhóm đảo cả hai nước đều đòi chủ quyền.

Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Koichiro Gemba hôm thứ Sáu nói  chuyến đi thăm của Tổng thống Lee “tuyệt đối không thể nào chấp nhận được” và sẽ có một “hậu quả nghiêm trọng” đối với mối quan hệ Nam Triều Tiên-Nhật Bản.

Hôm nay, Tổng thống Lee trở thành Tổng thống đầu tiên từ trước đến nay của Nam Triều Tiên đi thăm các hòn đảo từng là nguồn gốc của những căng thẳng giữa hai nước trong nhiều thập niên qua.

Các giới chức Seoul giảm nhẹ tầm quan trọng của chuyến đi, cho rằng chuyến đi này không mục đích gây nên những xáo trộn.

Những đảo nhỏ này, tiếng Nhật Bản gọi là Takeshima và tiếng Triều Tiêu là Dokdo, thực sự dưới quyền kiểm soát của Nam Triều Tiên kể từ khi chấm dứt chế độ thuộc địa của Nhật Bản sau Thế chiến Thứ hai.

Tuần trước, Nhật Bản nêu lại việc đòi chủ quyền những đảo này trong phúc trình quốc phòng hàng năm, khiến cho Nam Triều Tiên mời một nhà ngoại giao Nhật Bản đến để phản đối.

Hai quốc gia có mối quan hệ chặt chẽ về mậu dịch và du lịch và hợp tác với nhau về nhiều vấn đề chính sách ngoại giao mà cả hai bên đều quan tâm. Nhưng một loạt các vấn đề lãnh thổ và lịch sử cũng làm vẩn đục mối bang giao.

Trái với Israel, Hoa Kỳ tin là Iran chưa sản xuất được võ khí hạt nhân

Lò phản ứng hạt nhân ở Iran

Hoa Kỳ vẫn còn tin là Iran chưa tới giai đoạn chế tạo võ khí hạt nhân, mặc dầu Bộ trưởng Quốc phòng Israel nói chính phủ Mỹ có chung cách đánh giá với Israel.

Hôm thứ Sáu, một phát ngôn viên của Hội đồng An ninh Quốc gia Hoa Kỳ xác nhận chính phủ Hoa Kỳ tiếp tục đánh giá rằng Iran chưa tới giai đoạn chế tạo được võ khí hạt nhân và tin là vẫn còn thời gian để tiếp tục các nỗ lực ngoại giao thuyết phục Iran nên ngưng.

Hôm thứ Năm, Bộ trưởng Quốc phòng Israel Ehud Barak nói với đài phát thanh Israel rằng tin tức tình báo mới của Hoa Kỳ gần giống quan điểm của tình báo Israel rằng Iran đã đạt được những tiến bộ đáng kể về khả năng hạt nhân quân sự.

Ông Ehud đã đưa ra nhận định để trả lời câu hỏi về một bản tin đăng trên nhật báo Haaretz của Israel hồi sáng thứ Năm rằng Tổng thống Mỹ Obama đã nhận được một báo cáo mới, phản ánh đánh giá của Israel về tiến bộ về khả năng hạt nhân của Iran.

Lực lượng chính phủ Syria dồn sức tấn công phe nổi dậy

Một ngôi trường trong thị trấn Tal Rifatm, ngoại ô Aleppo, bị tàn phá trong một vụ không kích

Hôm nay, lực lượng chính phủ Syria tiếp tục các cuộc không kích vào thành phố Aleppo và cố gắng tiến về khu vực Salaheddin nằm về hướng cực nam của thành phố. Chính phủ Syria phát động cuộc tấn công giữa lúc Iran, đồng minh của Syria, đang tiếp các đặc sứ quốc tế tại nước này để thảo luận về cuộc xung đột, dù không có mặt của nhiều nước Ả-rập và phương Tây.

Giao tranh diễn ra ác liệt tại tuyến đầu trong chiến dịch tấn công do chính phủ Syria phát động để tái chiếm vùng ngoại vi phía nam của thành phố thương mại Aleppo.

Lực lượng chính phủ đã nã pháo vào những khu dân cư và ném bom các mục tiêu từ trên không trong một cuộc tấn công phối hợp nhằm đẩy bật các chiến binh nổi dậy ra khỏi thành phố.

Những phóng viên ở Aleppo nói lực lượng chính phủ Syria đã chiếm lại nhiều khu vực trong thành phố, kể cả một số khu vực tại quận Salaheddin.

Tin tức cho hay nhiều chiến binh nổi dậy đã rút lui về vùng Sakkour xa hơn về phía bắc. Truyền hình nhà nước tuyên bố lực lượng chính phủ đã tái chiếm nhiều khu dân cư.

Đài truyền hình Al Jazeera đưa tin cuộc tấn công của chính phủ Syria được sự yểm trợ của những xe tăng T-82 đời mới hơn, có nhiều khả năng hơn trong việc đối phó với các cuộc tấn công dùng súng phóng lựu.

Một số chỉ huy của lực lượng nổi dậy cũng than phiền rằng vũ khí và đạn dược của họ đang cạn kiệt.

Trong một cuộc phỏng vấn dành cho Ban tiếng Ba Tư của đài VOA ở biên giới Thổ Nhĩ Kỳ-Syria, chỉ huy trưởng của quân nổi dậy Malek al-Kurdi nói rằng quân nổi dậy rất cần sự trợ giúp của quốc tế.

Ông Al-Kurdi nói lực lượng nổi dậy “muốn cộng đồng quốc tế đóng vai trò chủ động hơn" để ngăn chặn các vụ thảm sát ở Syria. Ông khuyến cáo rằng "sự chậm trễ cũng như khả năng hạn hẹp của Quân đội Syria Tự do đã đẩy tình hình Syria vào thế bấp bênh, tạo điều kiện cho các nhóm cực đoan đến từ nhiều nơi khác có mục đích khác biệt với người dân Syria, nhận được hỗ trợ tài chính để tiếp tục cuộc cách mạng."

Có tin tường trình rằng những thị trấn và thành phố như Homs, Rastan, Ezzor Deir Ezzor và các thị trấn nằm gần thành phố điểm nóng Daraa ở phía nam, cũng bị chính phủ pháo kích nặng nề.

Truyền thông Syria loan tin ông Wael al-Halqi, một bác sĩ phụ khoa ở Daraa, đã được bổ nhiệm làm tân Thủ tướng sau khi cựu Thủ tướng Riad Hijab đào nhiệm và chạy sang Jordan hồi đầu tuần này.

Trong những diễn biến ngoại giao, Iran tổ chức một hội nghị để thảo luận về điều mà nước này quảng bá là một sáng kiến ​​hòa bình mới cho Syria. Truyền hình nhà nước Iran cho thấy gần 30 đặc sứ đến từ Nga, Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ, Ấn Độ, Iraq, và một số nước Châu Mỹ Latinh đã đến dự hội nghị này.

Bộ trưởng Ngoại giao Iran Ali Akbar Salehi, người vừa trở về từ chuyến công du Thổ Nhĩ Kỳ, là người chủ trì hội nghị. Ông nói Tehran ủng hộ đối thoại và hòa giải ở Syria.

Ông kêu gọi một cuộc đối thoại toàn quốc giữa phe đối lập Syria, lực lượng giành được nhiều sự ủng hộ, với chính phủ nước này nhằm khôi phục lại hòa bình và an ninh. Ông nói Iran sẵn sàng tổ chức các cuộc đàm phán và nói thêm rằng Tehran phản đối sự can thiệp từ bên ngoài cũng như can thiệp quân sự để giải quyết cuộc xung đột.

Hoa Kỳ và các đồng minh phương Tây không đến dự. Các nước này bác bỏ hội nghị ở Iran như một nỗ lực nhằm đánh lạc hướng sự chú ý vào tình hình bạo động ở Syria.

Ông Scott Lucas, giáo sư giảng dạy môn chính sách quốc tế tại Đại học Birmingham ở Anh, nói rằng giới lãnh đạo Iran đang tìm cách xác định xem họ phải làm gì bây giờ, khi đồng minh lâu năm của Iran, là Tổng Thống  Bashar al-Assad của Syria đang gặp khó khăn. Giáo sư Lucas nói:

"Iran đang ráo riết tìm cách cứu vãn tình hình. Họ lâm vào thế thủ vì trong vài tuần gần đây, Iran thấy rõ là vị thế của ông Assad đang trở nên bấp bênh và rất có thể ông sẽ không tai qua nạn khỏi kỳ này. Và nếu đúng như vậy thì Iran phải bắt đầu tính tới kế hoạch thay thế."

Ông Lucas, cũng là chủ biên của trang blog "EA Worldview," nói rằng Iran có lẽ đang cố dùng hội nghị này để làm đối trọng với nhóm “Bạn của Syria” do Hoa Kỳ và phương Tây thành lập,” vốn quy mô hơn nhiều.

Ông nói thêm là Tehran có thể cảm thấy có trách nhiệm phải tổ chức hội nghị này vì tuần sau Ả-rập Saudi sẽ tổ chức một cuộc họp cho Tổ chức Hợp tác Hồi giáo để bàn về vấn đề Syria.

Theo lịch trình, Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton sẽ đến thăm Thổ Nhĩ Kỳ vào cuối tuần này để thảo luận về cuộc xung đột ở Syria.

Trong một bài phát biểu tại viện nghiên cứu quan hệ quốc tế ở thủ đô Washington, cố vấn chống khủng bố của Mỹ, ông John Brennan, tuyên bố ông không thể loại trừ khả năng áp đặt một vùng cấm bay trên không phận Syria.